Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Тарих және өнер факультеті Қазақстан тарихы кафедрасы
жүктеу/скачать 3,17 Mb.
|
1.Пән туралы қысқаша мәліметтер. 1.1 Пән сипаттамасы. Этнология курсы тарих ғылымының бір саласы. Этнология ғылымының бір саласы. Этнология ғылымының негізгі зерттеу обьктісі дүние жүзі халықтары болып табылады. Ол әлем халықтарының шығу тегін жан-жақты оқытады. Сонымен бірге қазақ халқының да этнографиясын қоса оқытады. Этнологиялық зерттеулер қоғамдық дамудың бастапқы сатыларындағы әлем халықтарының мәдениеті мен тарихын көрсетіп беруде айрықша роль атқарады. 1.2.Курстың мақсаты. «Этнология» курсы студенттерді аталмыш ғылыммен, оның әдістері мен проблематикаларымен таныстыру, пәннің негізгі теориялық танымын көрсету болып табылады. Курстың мақсаты- болашақ тарихшыларды этнология және жтнография байланыстары мен ерекшеліктеріне, Отандық этнологияның даму тарихына, құрылымдарына, сондай-ақ дүние жүзі халықтарын классификациялауды, этнологиядағы негізгі топтау түрлеріне, Австралия және Мұхиттық аралдар халықтары, Азия, Америка, африка халықтары мен Европа халықтарының этнографиясына, сонымен бірге қазақ халқының этнографиясына тоқтала отырып, оқыту. Этнология пәнінің тарих ғылымында алатын орнымен, оның міндеттері-тәсілдері және даму тарихымен таныстыру. 1.3. Курстың міндеттері. Этнология ғылымының тарихынан, этнологиядағы эволюциялық бағыттар туралы, этнология ғылымының дамуы туралы, Этнологиялық деректер мен зерттеу жұмыстарының тәсілдері мен әдістерінен, этникалық процестер, дүние жүзі халықтарының материалдық және рухани мәдениетінен білімгерлерге мәлімет беру. - дүниежүзіндегі халықтардың қоғамдық құрылысын, генезисін, заттай тұрмысын және рухани мәдениеттерін түбегейлі зерттеп, жан- жақты оқытып, білім беру. - этнология пәні жөнінде анықтама алу, тарихи оқиғалар мен факторларға талдау жасап үйрену, этнологиялық деректерді өңдеу әдістерін түсіндіру; - өз пікірлерін нақты деректерге сүйеніп, толық баяндап беруге, тақырып бойынша қорытынды жасауға үйрету. - этнологиялық және басқа да деректерді, тарихи әдебиеттерді пайдалану арқылы реферат, баяндамалар жазу. - этнология пәнін оқыту процесінде этнология және этнография ғылымының тарихына, алғашқы дерек көздеріне тоқтала отырып, келесі өзекті мәселелердің қысқаша тарихнамасын беру қажеттілік болып саналады; - этнология пәнін оқыту студенттердің тарихи санасын қалыптастырып, Қазақстан Республикасы алдында тұрған міндеттерді шешуге белсенді қатысуға жағдай жасау, оны іске асыру; - этнология пәнін оқыту барысында студенттер басқа да елодердің тарихи мәселелері бойынша ғылыми зерттеудің қазіргі деңгейімен танысады. - әр тақырып бойынша логикалық ойлауға ( логикалық схема жасауға ) үйрету. - Қазақстан Республикасымен көршілес жатқан Азия және Африка, Европа мен Америка елдернің этнографиясын, этногенезін, материалдық және рухани мәдениетін, шаруашылығы мен әдет-ғұрыптарын, табиғатын оқыту жан-жақты қамтамасыз етліген. - Халықтардың нәсілдік, тілдік, рухани, шаруашылық негізде классификациялап, түсіндіру - Қазақ халқының этнографиялық мектебінің дамуын оқыту - қазақ халқының этногенезін, этнонимін, антропологиясын оқыту
1. Дүние жүзі тарихы 2. География 3. Қазақстан тарихы 4. Саясаттану 5. Философия 6. Мәдениеттану
1. Қосалқы тарихи пәндер. 2. Фольклор 3. Лингвистика 4. Археология 5. Этнопедагогика 6. Этнопсихология 7. Сөздіктер Күндізгі оқу бөліміндегі лекция сабақтарының календарлы-тақырыптық жоспары.
Cырттай оқу бөлімі «тарих» және «құқық және экономика негізері» мамандықтарындағы лекция сабақтарының календарлы-тақырыптық жоспары.
Cырттай оқу бөліміндегі «тарих» мамандығының лекция сабақтарының календарлы-тақырыптық жоспары.
Лекция материялдарының мазмұны Лекция 1. Кіріспе 1. Этнология пәні және міндеттері. 2.Этнология ғылымын зерттеудің әдісі, деректері және функциялары.
1. Эволюционизм. 2. Диффузионизм. 3. Функционализм. 4.Современная этнология.
1.Географиялық класификация. 2.Антропологиялық класификация. 3.Лингвистикалық класификация. 4.Шаруашылық – мәдени класификация.
1. Австралия және Океанияның тарихи мәдени аудандастырылуы. 2.Австралия және Тасмания халықтары. 3.Меланезия халықтары. 4.Полинезия халықтары. 5.Микронезия халықтары. Лекция 5. Азия халықтары. 1.Батыс және Алдынғы азия халықтары. 2.Оңтүстік Азия халықтары. 3.Оңтүстік – шығыс Азия халықтары. 4.Шығыс Азия халықтары. 5. Орталық Азия халықтары. 6.Сібір халықтары. Лекция 6. Африка халықтары. 1.Тарихи – мәдени және географиялық мінездеме. 2.Солтүстік Африка халықтары. 3.Шығыс Африка халықтары. 4.Батыс Африка халықтары. 5.Орталық Африка халықтары. 6.Оңтүстік Африка халықтары.
1.Солтүстік Америка. 2.Мезоамерика.
4.Европалықтардың Американы басып алуы мен отарлауы. Лекция 8. Европа халықтары. 1.Европа халықтарының тарихи-мәдени географиялық сипаттамасы. 2.Шығыс славян халықтары.
5.Солтүстік Шығыс Европа халықтары. 6.Кавказ халықтары.
1.Қазақтар. Қазақтарды этнологиялық зерттеу тарихы. 2.Қазақтардың этногенезі мен этникалық тарихы.
1.Шаруашылық – мәдени типтері. 2.Аңшылық. Аңшылықтың түрі мен әдісі: 3.Материялдық мәдениеті. 4.Әлеуметтік – нормативтік мәдениет және салт – дәстүр.
1.Этностар арасындағы байланыс және оның нәтижелері. 2.Жергілікті халықтар және этникалық азшылдық. 3.Этностар арасындағы қатынастың түрлері. 4.Этностар арасындағы қарым-қатынастың теориялары.
Этнология курсынан студенттер бағдарлама материялын терең игеруге бағытталған. Бұлардың тақырыптары лекцияны тоқтыра түседі. Семинардың мақсаты – этнографиялық деректерден тарихи-мәдени тақырыпқа шығу болып табылады. Сол үшін студенттке ғылыми шығармашылығын көрсетуге толық мүмкіндік берілген. Семинар сабақтарының міндеттері: 1.Студентті қоғамдық құбылысқа тарихи көзқарасты қалыптастыру. 2.Студентті кәзіргі әлемдегі этноконфессиялық жағдаймен таныстыру. 3. Студентті адамның мәдени, ерекшіліктері көруге үйрету. 4.Этнографиялық декректермен жұмыс істеп: адамзаттың мәдениетін көріп, оларды бір-бірімен салыстырып, хронология, эволюция әртүрлі ерекшеліктерін анықтай білуге үйрету. 5. Библиографияны құрастыра білуге үйрету. 6.Баяндаманы талқылап, пікірталас жүргізуге үйрету. 7.Студенттке ғылыми түйсіктің негізін қалау.
1. Этнология пәні және міндеттері. 2.Этнология ғылымын зерттеудің әдісі, деректері және функциялары.
Шалекенов У.К. Әлем халықтарының этнографиясы. Алматы, 1994 Артықпаев Ж.О. Этнология и этнография. Астана Садохин А.П. Этнология. М.2004. Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.
Садохин А.П. Этнология: Учебный словарь. М.2002. 2. Этнология теориясының негізі және бағыты Семинар сабағының мақсаты: Негізгі түсініктер: Тарихи мәдени бағыт. Биологиялық бағыт (А.Бастиан, Т.Ахелис). Әлуметтік бағыт. Географиялық бағыт. Тарихи географиялық бағыт. Мәдени шенберлер мектебі. Тарихи этнологияның американдық мектебі немесе психологиялық антропология. Гелиолитикалық мектебі. Француз әлеуметтік мектебі. Структуралистік бағыт Функционализм. Жүйелік теориясы. Семинар сабағының тапсырмалары: Негізгі және қосымша әдебиеттерді қолдана отырып, берілген әрбір сұрақты дәптеріңе конспектілеп, мазмұнын білуің керек. Сұрақтар: 1. Эволюционизм. 2. Диффузионизм. 3. Функционализм. 4. Қазіргі этнология. 5. Ресей этнологияның дамуы. 6.Қазақстанда этнологиялық ғылымның қалыптасуы және дамуы. Әдебиет: Негізгі Шалекенов У.К. Әлем халықтарының этнографиясы. Алматы, 1994 Артықпаев Ж.О. Этнология и этнография. Астана Садохин А.П. Этнология. М.2004. Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.
Садохин А.П. Этнология: Учебный словарь. М.2002. 3. Әлем халықтарының негізгі класификациясы. Семинар сабағының мақсаты: Әлем халықтарын топтау мен жіктелуі туралы түсінікті ашу. Негізгі түсініктер: Расса, морфология, физиология, тілдік семья, мәдени-шаруашылық түр. Семинар сабағының тапсырмалары: Негізгі және қосымша әдебиеттерді қолдана отырып, берілген әрбір сұрақты дәптеріңе конспектілеп, мазмұнын білуің керек. Сұрақтар: 1.Географиялық класификация. 2.Антропологиялық класификация. 3.Лингвистикалық класификация. 4.Шаруашылық – мәдени класификация.
Шалекенов У.К. Әлем халықтарының этнографиясы. Алматы, 1994 Артықпаев Ж.О. Этнология и этнография. Астана Садохин А.П. Этнология. М.2004. Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.
Садохин А.П. Этнология: Учебный словарь. М.2002. 4. Австралия және Мұхиттық аралдар халықтарының тарихи-мәдени және географиялық сипаттамасы. Семинар сабағының мақсаты: Негізгі түсініктер: Абориген, австралия тілдері, «унгуд». Симинар сабағының тапсырмалары: Негізгі және қосымша әдебиеттерді қолдана отырып, берілген әрбір сұрақты дәптеріңе конспектілеп, мазмұнын білуің керек. Сұрақтар: 1.Австралия, Меланзия, Микронезия, Полинезия. Австралия және Мүхиттың Азия халықтары этногенезінің мәселелері мен осы аймақ халықтарының этникалық тарихының негізгі кезеңдері. Австралия мен Мұхиттың аралдарға европалықтардың енуі және оның зардаптары 2.Австралия халқы Антропологиялық сипатгама. Австралия мен Тасманияның негізгі халықтарының тілі. Шаруашылығы: аң аулау, терімшілік жөне балық аулау. Материалдық мәдениеті. Қоғамдық қүрылысы және әлеуметтік кұрылымы: тайпа, фратрия, ру, некелік топтар, локалдық топтар. Австралия мен Тасмания аборигендерінің діні: тотемизм, анимизм, мана және т.б. Халық шығармашылығы жөне көркем өнері. 3.Меланезия және Микронезия халықтары. Тілдік құрамы, нәсілі. Шаруашылық-мәдени типтері: қол егіншілігі, өртемелі-шабындық егістігі, балық аулау. Материалдық мәдениет. Қоғамдық қүрылысы. Дәстүрлі діні. Фольклор, көркем және музыка өнері. 4.Полинезия халқы: Антропологиялық және тілдік кұрамы. Шаруашылығы: қол егіншілігі жөне балық аулау. Дәстүрлі косібі. Баспана. Киімі. Әлеуметгік жіктеу. Меншік түрлері. Діні. Мектеп. Халық шығармашылығы. Музыка өнері. Әдебиет: Негізгі Шалекенов У.К. Әлем халықтарының этнографиясы. Алматы, 1994 Артықпаев Ж.О. Этнология и этнография. Астана Садохин А.П. Этнология. М.2004. Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.
Артемова О.В. Личность и социальные нормы в раннепервобытной общине по австралийским этнографическим данным . М.,1987. Бутиков Н.А. Папуасы Новой Гвинеи (хозяйство, общественный строй). М.,1988. Кабо. В.Р. Происхождение и ранняя история аборигенов Австралии. М.,1968. Пучков П.И. Население Океании. М.,1967. Пучков П.И. Формирование населения Меланезии. М.,1968. Пучков П.И. Этническое развитие Австралии. М.,1987. Пучков П.И. Этническая ситуация в Океании. М.,1983. Садохин А.П. Этнология: Учебный словарь. М.2002. 5. Азия халықтары. Семинар сабағының мақсаты: Азия халықтарының этникалық тарихы, этномәдени ерекшеліктерін қарастыру. Негізгі түсініктер: Арий, конфуцианство, будизм, монғолойд, семит, суармалы егіншілік. Семинар сабағының тапсырмалары: Негізгі және қосымша әдебиеттерді қолдана отырып, берілген әрбір сұрақты дәптеріңе конспектілеп, мазмұнын білуің керек. Сұрақтар: 1.Батыс жоне Алдыңғы Азия халықтары. Алдыңғы Азия халықтарының этногенезі мен этникалық тарихы. Қазіргі этникалық қүрамы. Алдыңғы Азияның ежелгі мемлекеті. Шаруашылық түрі: соқалы және көшпелі мал шаруашылығы. Материалдық мәдениеті. Мал және жер шаруашылығымен айналысатын халықтардың баспана түрлері. Мал және жер шаруашылығымен айналысатын халықтардың дәстүрлі әбзел-мүлкі. Дәстүрлі жейтін тамақтың мөлшері, құрамы. Семья. Әлеуметтік катынастар. Қоғамдық катынастар. Рухани мәдениеті. Халық шығармашылығы. Ұлттық музыка өнері. Халықтық медицина. Дін. жүктеу/скачать 3,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|