9 тақырып.
Қазақ сатирасы: сыр мен сипат
Ұлттық сатираның даму кезеңдері. Кезең мен құбылысты, өмір мен оқиғаны өткір сын, ә жуаға айналдырудағы орны.Көзқарастар.
Сатира жанрлары. Сатиралық туындылардағы әсірелеу, тұспалдау, ирония сынды бейнелеу тәсілдері.Тарихы мен түрлері.
Сатира сипаты. Жанр мұраты. Қоғам, кезең, адам орнының сатирадан көрініс табуы. Көз қарас, зерттеулер.Уақыт өрнектері.
Сатира арқылы қоғам, уақыт сырын аңғарту. Адам мен оның еңбегіндегі артық-кем тұ старды сын-сықақ түрінде көрсету.Кезең сипаты.
Сатира мұратынан қоғамдағы, өмір-тұрмыстағы жағымсыз жайттарды түп-тамырымен жою жолдарын көрсетуі.Күрделі комизм,әжуа-мысқыл негізінде адамдар арасындағы қарым-қ атынасты, көзқарастар қақтығысын ашу. Уақыт сырлары.Өмір көріністері.
Сатира сарбаздары Б.Майлин, Ғ.Мүсрепов, А.Тоқмағамбетов, С.Төлешев, С.Адамбеков, С.Сейтенов, Ш.Смаханұлы т.б. ұлттық колорит-көріністі, дерек-дәйекке толы мұраларының маңыз-мәні. Олардан кейінгі Б.Қыдырбекұлы, О.Әубәкіров, О.Иманәлиев, Ғ.Қабышев, М.Рә шев, С.Кенжеахметов, У.Уайдин, Е.Домбаев, С.Әлжіков, К.Әмірбек, Қ.Ілиясов, Т.Әлімбеков, Б.Садыров, Е.Шайхы т.б. сатиралық шығармалары, ізденіс мұраттары. Көзқарастар.Өмір кө ріністері.Уақыт өрнегі.
Қазақ қаламгерлері арасында, атап айтқанда С.Адамбеков ұлттық сатираны – «Атылған қыз туралы аңыз» атты романымен байытуы. Т.Қожакеев қазақ сатирасын – «Сатиралық жанрлар», «Сатира – күштілер қаруы», «Сатира негіздері» т.т. еңбектерінің мән-маңызы.
Ш.Смаханұлының «Өткірдің жүзі», «Үміт жұлдызы» сынды сатиралық өлеңдері мен повесінде қоғамдық өмір, күнделікті тұрмыс- тіршілік шынайы да шебер суреттелінуі.Мезгіл к өріністері.
Баспасөздегі сын-сықақ бұрыштары: «Сүзеген сөз»,«Мүйізтұмсық», «Әзілің жарасса», «Мағынасы майысқан мақалдар», «Сатира стадионы» т.т. Олар туралы көзқарас, пікірлер.Уақ ыт көріністері.
«Отрар кітапханасы» арқылы сатириктер еңбектерінің жарық көруі.
Сатиралық туындылар табиғаты мен тақырыбы. Сатираның өзіне тән бітім-болмысы. Ізденіс, көркемдік қырлары. Тіл-стиль, шеберлік арналары. Көзқарас, уақыт сырлары.Жаңа уақыт талаптары.Мезгіл әуені.
Сатираның зерттелуі мен өзіндік сипаттары. Көзқарастар.
Достарыңызбен бөлісу: |