. жалпы мақсатты жүзеге асыру кезінде әр деңгейдің жеткен
жетістігі келесі деңгейге тәуелділігімен айқындалады;
. әртүрлі деңгейдегі мақсаттардың нәтижелерін айқындап, оның
жеткен әдістерін жазып отыру керек;
. әр кезең мақсаттары бір-бірінен тәуелсіз болуы керек;
. алғашқы мақсаттың негізі белгілі уақыт аралығында белгілі
әдіспен іске асатын жұмыстарды көрсетуі қажет.
Деңгейдің саны масштаб пен қойған мақсаттың қиындығына,
кәсіпорында қабылданған структураға және сапа менеджмент жүйесіне
байланысты.
Мақсатты болжаудың маңызды кезеңі болып мақсатты модель-
деу ғана емес, сонымен қатар белгілі уақыт аралығында сапаның
динамикалық аспектісі болып табылады. Динамикалық модель
кәсіпорынның перспективалық пландарын жасағанда және белгілі
уақыт ішінде сапа менеджментін болжауда өте тиімді. Мақсатты бол-
жау болжаумен және жоспармен тығыз байланысты және солардың ара-
сында орналасады.
Мақсатты болжаудың сәйкес болмауы сапаның мәселелеріне алып
келеді. Жоспардың іске асу үдерісі сапа менеджмент аумағындағы
мәселелерді саясатқа сүйене отырып шешуге алып келеді. Сапа
менеджменті аумағындағы анықтамаларға қатысты мәселе сөзі көбіне
жағдай деп аталады. Мәселе мен жағдайдың арақатынасы сапаны
басқарудың мәселелі жағдайын туғызады.
Басқару сөзінің түсінігінде қойылған талаптарға сай өнімнің сапа
көрсеткіштеріне жету жатыр. Сапаны басқару нысанының ақпараттық
жағдайы өнімнің сапа көрсеткіштерінің берілген ақпараттарымен
анықталады. Басқару бағдарламасы бұйымның жасалу мақсатына
кепілдік береді. Сапа менеджмент жүйесінің бағдарламасы ретінде
өнімнің техникалық шарты мен стандарттар табылады.
Мақсатты реттейтін субъект ретінде сапа аумағындағы саясатты
жүргізетін жақ табылады. Бұл ұжымдық топтың шешiмін өндiретiн бiр
тұлға немесе топ бола алады.
Мақсаттарды анықтауда шешiмдердiң баламалы нұсқалары
қалыптасады және оның қалаулығы бағаланады. Қалау – бұл құндылық,
қойылған мақсаттардың тиiмдiлiгiн жеке түсiну (бiлiм, тәжiрибе,
есептеуiш және табиғи тәжiрибелердiң қойылуына). Нақты талдауға
негiзделген сапа аумағындағы мақсаттардың интегралды бағасы.
Ең тиімді мақсаттарды таңдауды жүзеге асыру үшiн, арнайы крите-
рийлер анықталады. Топтық шешiмнің келiсімі негiзінде мақсатты жа-
сап шығарады. Егер ол шектеудi қанағаттандырса, яғни қорлы, заңды,
адамгершiлiктi-әдепті болса әрекет етуі мүмкiн: ал шектi жағымды
шешiмде оңтайлы болады.
73
Егер мақсатқа жетудің дәрежесі артық болып, ал шығын аз болса,
онда мақсат тиімдірек болады.
Ұйымның жоғары басқаруы өнімнің талабына сәйкес болуын
қамтамасыз етуі керек. Сапа саласындағы сапа келісілген саясатпен
мақсат өлшенерлiктей болуы керек.