Оқулық Алматы 2011 Пікір жазғандар: Филология ғылымдарының докторы, профессор Т. С. Тебегенов
жүктеу/скачать 1,06 Mb.
|
Әлем әдебиеті by Көптілеуова Д.Т. (z-lib.org)
- Бұл бет үшін навигация:
- Джон Голсуорси
| Герберт Уэллс (1866-1946) ғылым мен қоғамның болашақта дамуы туралы пікірлер көрініс тапқан әлеуметтік-философиялық фантастиканың шебері әрі фантаст-жазушы ретінде танымал болған. Ғылыми-техникалық прогрестің жолдары мен оның адамзат тағдырына әсері жайлы мәселелер Уэллс шығармашылығының негізін құрайды. Уэллстың ойынша, техникалық жетістіктер адамдарды бақытты ете алмайды. Оның болашақ жайлы суреттерінде оптимизмнің белгісі болмады. Уэллстің шығармашылығы екі негізгі бағытта дамыды: ғылыми-техникалық романдары мен әлеуметтік-тұрмыстық романдары алма кезек келіп отырды. «Махаббат және мистер Льюишем» (1900), «Құдайлардың тағамы» (1904) мен «Кипс» (1904), артынша «Тоно-Бенге» (1909) және «Анна Вероника» (1909), «Мистер Поллидің тарихы» (1910), «Әйел алу» (1912), «Сэр Айзеке Харманның әйелі» (1914) атты романдары жазылды. Кейінгі жылдары «Ремпол аралындағы Мистер Блетсуорси» (1928) романынан соң «Блэптан келген Белпингтон» мен «Крокет ойыншысы» атты повестері (1936), «Сақтық қажет» (1941) атты романы дүниеге келеді.
Жаңа замандағы адамзат баласының әлі де болса кемелдіктен алыстығы жайлы ой Уэллстің басқа шығармаларында көрініс табады. Сондықтан көптеген ғылыми жаңалықтар сәтсіздікке ұшырайды («Құдайлардың тағамы»). Әйтсе де ХХ ғасырдаға ғылыми фантастикаға Уэллстің қосқан үлесі ұшан теңіз. Джон Голсуорси (1867-1933) – реалистік өнердің нағыз жақтасы, «Форсайттар туралы сага» атты роман топтамасының авторы. Голсуорси үшін реализм түсінігі өзі өмір сүрген дәуірдің ерекшеліктерімен анықталатын кейіпкерлердің шынайы бейнесін жасаумен тығыз байланысты болады. Госуорсидің шығармашылығына әлеуметтік-психологиялық бақылаудың маңыздылығы, күнделікті өмірдегі адамның бейнесіне терең бақылау жасау мен лиризмге толы сыншылдық тән. Голсуорси заң қызметкерлерінің отбасында дүниеге келген. Оның анасы халықаралық төрешінің қызы болған. Сондықтан да ата-ана ұлдарының заңгер болуын армандаған. Бірінші дүниежүзілік соғыс басталысымен жазушының шығармашылығына соғысқа қарсы бағытталған тақырыптар ене бастайды. Оның зардаптарынан адамдардың басына түскен қайғы-қасіреттері туралы жазылған шығармалардың мазмұны жазушының адамгершілік құндылықтары арқылы анықталады. Голсуорсидің Форсайттар әулетінің ұрпақтары, олрадың 1886-1926 жылдар аралығындағы қырық жылғы тарихы мен олардың өмірі, әдет-ғұрпы мен адамгершілік қағидалары туралы жазылған «Форсайттар туралы сага» деп аталатын романы жазушының ең жоғарғы шығармашылық жетістігі болып табылады. Романда англо-прустық соғыс, Виктория ханшайымының өлімі, бірінші дүниежүзілік соғыс, 1926 ж. көтеріліс сынды сол дәуірдегі маңызды оқиғалар көрініс тапқан. Форсайттық топтама екі трилогиядан құралған. «Форсайттар туралы сага» атты алғашқы трилогиясы «Меншік иесі» (1906), «Ілгекте» (1920), «Жалға беріледі» (1921) атты романдар мен «Форсайттың соңғы жазы» (1918) және «Серпіліс» (1920) атты интерлюдиядан тұрса, «Осы күнгі комедия» атты екінші трилогиясы «Ақ маймыл» (1924), «Күміс қасық» (1926), «Аққулар әні» (1928) романдары мен «Идиллия» (1927), «Кездесулер» (1927) атты екі интерлюдияны қамтиды. 1932 жылдың қараша айында Голсуорсиге Нобель сыйлығының берілгені туралы хабар келеді. Сол уақытта жазушы қатты сырқаттанып, ауыр халде болатын. Жазушы дәстүр бойынша сыйлықты тапсыру салтанатында айтатын сөзін дайындай бастайды, бірақ желтоқсанға белгіленген салтанатты рәсімге қатыса алмайды.
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|