Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
| Жалпы інде п ану
1 тарау 1 Індеттанудың мазмұны мен мақсаттары Өзекті мәселелер: індеттану пэні туралы түсінік, оның атауының сөздік мәнісі, ғылыми негіздерінің қа- лыптасуы, ветеринария жүйесіндегі орны жэне зерттеу эдістері. 1.1. Індеттану туралы түсінік Індеттану- індет процесін, жұқиалы аурулардын пайда болу және таралу заңдылықтарын зерттейтін, сол арқылы жұқпалы аурулармен күресу әдістерін қарастыратын і ы л ы м . Індеттану екі түбірден тұратын қазақтың төл сөзі: :індет - жұқпалы аурудың кең ауқымды таралуы, ал тану - білу, яғни ғылым деген мағына береді. Індеттану батыс тілдерінде "эпизоотология" деп аталады. Ол да екі ұғымның жиынтығы: эпизоотия (грекше ері - арасыңда, zoon - жануар) жэне logos - ғылым. Бұл термиңңің шығу төркіні медицинаның бір саласы эпидемиологияға барып саяды. Эпидемия (грекше ері ■ . - арасында, demos - халық) жұқпалы аурулардың адамдар арасында кең таралуы. Бір кезде індеттануды өте тар аяда тек қана індеттің таралуы туралы ғылым деп таныды. Шындығында індеттану жұқпалы аурулардың індет түрінде өте кең таралуын ғана емес, спородия ретінде бірен-саран жағдайда байқалуын да қамтиды. Керісінше соңғы бір уақыттары бұл ғылымның ауқымын тым кеңітіп, оны жұқпалы аурулар туралы барлық мағлұмаггардың жиынтығы ретінде қарастыра бастады. Жұқпалы аурулар туралы ғылымдар жиынтығын (ол шартты түрде "инфектология" деп аталады) теория жүзінде жасау мүмкін болса да, жұқпалы аурулардьщ табиғатын зерттейтін барлық пәндерді: микробиологияны, вирусологияны, иммунологияны, эпидемиоло- гияны, эпизоотологияны, патологиялық антомияны, патологиялык, физиоло- гияны жэне тағы басқаларын бір ғылым ретінде қарастьфу іс жүзінде мүмкін емес. Қазіргі ветеринариялық жоғары оқу орындарында оідытылатын індеттану пэні біршама дербес, бірақ бір-бірімен тығыз байланысты үш саладан тұрады. Олар - нацты індеттану, инфекциялыц аурулар жэне ветеринариялъщ санитария. Практикалық ветеринарияда бұларды бір-бірінен бөліп қарауға болмайды. Нацты індеттану індет процесін зерттейді. Ол жалпы індеттану жэне жекеше індеттану деген екі салаға бөлінеді. Жалпы індеттану індет піроцесінің барлық немесе көптеген жұқпалы ауруларға тэн заңдылықтарын карастырады. Жекеше індеттану жеке арулар қезіндегі індет процесін зерттейді. 5 Инфекциялъщ аурулар бөлімі ауруларды дерттін баска да түрлері сияқты (жұқпайтын, хирургиялық, гинекологиялык, паразигпк. т.б.) дэрігерлік тұр- ғыдан қарастырады. Олардың этиолопіясьш, патогенезін, клиникалық белгілерін, балау, емдеу және дауалау эдістерін зерттейді. Ветеринарияльщ санитария жұқпалы ауруларды қоздыратын зардапты микробтарды сыртқы ортада жою жолдарын қарастырады. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|