Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
| B) Эпизоотия
C) Панзоотия D) Энзоотия E) Эпидемия 49.1ндет процесіиің ең жоғарғы қарқыны қайсысы? A) Спорадия B) Эпизоотия C) Панзоотия D) Энзоотия E) Эпидемия 50. Ауру бір жерде түрактанса індет процесі қалай аталады? A) Спорадия B) Эпизоотия C) Панзоотия 507 D) Энзоотия E) Эпидемия 51. Шаруашылық факторлары негізгі себеп болатын ауруларға індет процесінің қайсысы тән? A) Спорадия B) Эпизоотия C) Панзоотия D) Энзоотия E) Эпидемия 52. Адамның әрекетінен тәуелсіз әлемсақта қалыптасқан табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропургиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафттық 53. Адамның әрекеті әсерінен қалыптасқан табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропургиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафтық 54. Жыл құстары қалыптастырған табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропурогиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафтық 55. Қыратты жерлерде қалыптасқан табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропургиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафтық 56. Шөлді аймақта қалыптасқан табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропургиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафтық 57. Елді мекендерге бейімделген жауарлар арқылы қалыптасқан табиғи індет ошағы қалай аталады? A) Антропургиялық B) Синантроптық C) Аутохтонды D) Жылжымалы E) Ландшафтық 58. Індет ошағының сыртында не орналасады ? A) Індет ошағы B) Қатер төнген аймақ C) Аурудан сау емес пункт D) Табиғи індет ошағы 508 Е) Аурудан cay пункт 59. Жұқпалы аурулардан сақтануды насихаттау қандай шараларға жатады? A)¥йымдастыру-шаруашылық B) Ветеринариялық-санитариялық C) Дауалық карантиндеу D) Арнайы E)Карантин немесе шектеу 60. Мал өнімдерін зарарсыздандыру қай шара түріне жатады? A )¥ йымдастыру-шару ашылық B)Ветеринариялық-санитариялық C)Дауалық карантиндеу Б)Арнайы Е)Карантин немесе шектеу 61. Сыртқы ортадағы зардапты микробтарды жою қалай аталады? A) Дезинфекция B) Пастеризация C) Дератизация D) Стерилизизация E) Дезинсекция 62. Зиянды жәндіктерді жою қалай аталады? A) Дезинфекция B) Пастеризация C) Дератизация D) Стерилизизация E) Дезинсекция 63. Зиянкес кемірушілерді жою қалай аталады? A) Дезинфекция B) Пастеризация C) Дератизация D) Стерилизизация E) Дезинсекция 64. Көңді тиімді зарарсыздандыру әдісі қайсысы? A) Биологиялық дезинфекция B) Сақтық дезинфекция C) Қорытынды дезинфекция D) Лажсыз дезинфекция E) Химиялық дезинфекция 65. Карантинді алар алдында жүргізілетін зарарсыздандыру қалай аталады? A) Биологиялық дезинфекция B) Сақтық дезинфекция C) Қорытынды дезинфекция D) Лажсыз дезинфекция E) Химиялық дезинфекция 66. Індет ошағын сауықтыру кезінде жүргізілетін дезинфекция қалай аталады? A) Биологиялық дезинфекция B) Сақтық дезинфекция C) Қорытынды дезинфекция D) Лажсыз дезинфекция E) Химиялық дезинфекция 67. Топалаңға қарсы қолданылатын вакцина қайсысы? A) ЛТФ-130 B) АУФ 509 C) Штамм 82 D) Штамм 55 E) Рев-1 68. Трихофитияға қарсы қолданылатын вакцина қайсысы? A) ЛТФ-130 B) АУФ C) Штамм 82 D) Штамм 55 E) Рев-1 69. Листериозға қарсы қолданылатын вакцина қайсысы? A) ЛТФ-130 B) АУФ C) Штамм 82 D) Штамм 55 E) Рев-1 70. Бруцеллезге қарсы қолданылатын вакцина қайсысы? A) ЛТФ-130 B) АУФ C) Штамм 82 D) Штамм 55 E) СТИ 71.Преципитация әдісімен теріні қай ауруға зерттейді? A) Топалаң B) Құтырық C) Аусыл D) Туберкулез E) Бруцелез 72. Бабеш-Негри денешігі қай ауруда анықталады? A) Топалаң B) Құтырық C) Аусыл D) Туберкулез E) Бруцелез 73. Бүлшык еттердің сықырлайтын қабынуымен ерекшеленетін ауру қайсы? A) Қарасан B) Паратуберкулез C) Кампилобактериоз D) Сиыр лейкозы E) Сиырдың жұғымтал плевропневмониясы 74. Ішектің кілегейлі қабығының қалыңдап, қатпарланып қабынуымен, іші өтумен байқалатын ауру қайсы? A) Қарасан B) Паратуберкулез C) Кампилобактериоз D) Сиыр лейкозы E) Сиырдың жұғымтал плевропневмониясы 75. Ла-Сота вакцинасы қүстың қай ауруына қарсы пайдаланылады? A) Тұмау B) Ньюкасл ауруы C) Респираторлық микоплазмоз D) Жұқпалы бронхит E) Жұқпалы ларинготрахеит 510 76. Адам өмірі үшін қауіпті сероварианттары бар қүстың ауруы қайсы? A) Тұмау ! B) Ньюкасл ауруы C) Респираторлық микоплазмоз D) Жұқпалы бронхит E) Жүқпалы ларинготрахеит 77. «Кофал-Тест» сынамасымен қүстыц қай ауруын анықтайды? A) Тауықтың жұқпалы бурситы B) Пуллороз C) Лейкоз D) Марек ауруы E) Орнитоз 78. Қоздырушысы сыртқы ортаға қауырсын фолликулаларының эпителийімен бөлі- нетін кус ауруы қайсы? A) Тауықтың жұқпалы бурситы B) Пуллороз C) Лейкоз D) Марек ауруы E) Орнитоз 79. Күрке тауықтың герпес вирусының штамы қүстың қай ауруын қарсы вакцина ретінде пайдаланады? A) Тауықтың жұқпалы бурситы B) Пуллороз C) Лейкоз D) Марек ауруы E) Орнитоз 80. Қоздырушысы хламидиялар түқымдастығына жататын қүс ауруы қайсы? A) Тауықтың жұқпалы бурситы B) Пуллороз C) Лейкоз D) Марек ауруы E) Орнитоз 81. Қүстың адамға жүғатын қауіпті ауру қайсы? A) Тауықтың жұқпалы бурситы B) Пуллороз C) Лейкоз D) Марек ауруы E) Орнитоз 82. «Канивак» вакцинасы қай ауруға қарсы қолданылады? A) Ет қоректілердің обасы B) Ет қоректілердің жұқпалы гепатиті C) Иттің парвовирустық энтериті D) Күзеннің Алеут ауруы E) Қоян миксоматозы 83. Бауыр торшаларында Рубарт денешіктері қай ауруда түзіледі? A) Ет қоректілердің обасы B) Ет қоректілердің жүқпалы гепатиті C) Иттің парвовирустық энтериті D) Күзеннің Алеут ауруы E) Қоян миксоматозы 84. Денесінде ойық жаралар және көзі шарасынан шығуымен ерекшеленетін балықтыц жүқпалы ауруы қайсы? 511 A) Аэроманоз B) Қөктемгі вирус ауруы C) Бранхиомикоз D) Жүзу жарғағының қабынуы E) Қызыл балықтың фурункулезі 85. Денесінде абцесса пайда болуы арқылы байқалатын балық ауруы қайсы? A) Аэроманоз B) Көктемгі вирус ауруы C) Бранхиомикоз D) Жүзу жарғағының қабынуы E) Қызыл балықтың фурункулезі 512 Қысқартылған сөздер АҚШ - Америка құрама штаттар. АСӨ - ацидофилиннің сорпадағы өсіңі. АСӨД - ацидофилиннің сорпадағы өсін дэрмегі. АЗВИ вакцинасы - Алматы зооветинститутында даярланған құтырыққа қарсы вакцина. АР - агглютинация реакциясы. ӘБ - эсер бірлігі. БР - бейтараптау реакциясы. БТС - баяу типті сезімталдық. БЦЖ вакцинасы - туберкулезге қарсы Кальмет пен Герен вакцинасы. БМҒБИ (ВГНКИ) вакциналары - Бүкілодақтық мемлекеттік ғылыми бақылау институты (Всесоюзный государственный научно-контрольный инс- титут) даярлаған вакциналар. ВНИИВМиВ вакцинасы -піоіпқаны ң обасына қарсы Бүкілодақтық вете- ринариялық микробиология жэне вирусология ғылыми-зерттеу институтының вакцинасы. ГАР - гемагглютинация реакциясы. ГАТР - гемагглютинацияны тежеу реакциясы. ДНҚ - дезоксирибонуклеин қышқылы. ДПР - диффузиялық преципитация реакциясы. ЕПА - ет пептон агары. ЕПС - ет пептон сорпасы. ЖТС - жедел типті сезімталдық. ИФА - иммуноферменттік анализ. ИФР - иммунофлуоресценция реакциясы. ИЭОФР - иммуноэлектроосмофорез реакциясы. КБР - комплементті байланыстыру реакциясы. КБТР - комплементті байланыстыруды тежеу реакциясы. К ¥Б Р - комплементті ұзақ байланыстыру реакциясы. ҚГ АР - қосалқы гемагглютинация реакциясы. ҚСАР - қынап сұйығымен агглютинация реакциясы. ҚТАР - қан тамшысымен агглютинация реақциясы. МАЛР - микроагглютинация лизис реакциясы. MAP - микроагглютинация реакциясы. ПР - преципитация реакциясы. РБС - роз бенгал сынамасы. РНҚ - рибонуклеин қышқылы. СР - Сайдулдин реакциясы. СТИ вакцинасы - санитариялық техника институты даярлаған топалаңға қарсы вакцина. ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер достастығы. ЦПӘ - цитопатогендік эсер. ШР - шығыршық реакциясы. 513 » М А З М ¥ Н Ы Кіріспе.....„................................................................... ................ 3 1-билім. ЖАЛПЫІНДЕТТАНУ.. .............................. ..........‘..................... J .......”... 5 1 тарау .ІНДЕТТАНУДЫҢ МАЗМҮНЫ МЕН МАҚСАП АРЫ ..................................... 5 1.1 Індеттану туралы түсінік .............................................................. 5 1.2. Індеттанудың тарихы мен жетістіктеріне қысқаша шолу............................................... 6 1.3. Індеттанудың басқа ғылымдармен байланысы ................................................... 7 1.4. Індеттанудың зерттеу әдістері...................................................................... 8 1.5. Жұқпалы аурулардың экономикаға нұқсаны және індетке қарсы шаралардың экономи- калық тиімділігі........................................................................... 11 2 тарау. ИНФЕКЦИЯ ЖӘНЕ ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУ ................................. 13 2.1 Инфекция және оның түрлері............................................................. 13 2.2 Микробтың инфекциядағы маңызы және оның зардаптылық қасиеттері ,w..................... 15 2.2.1. Жануар организмі - ауру қоздырушысының тіршілік ортасы.................................. 15 2.2.2. Инфекция қоздырушыларының зардаптылық әсері ........................................ 17 2.3 Макроорганизм мен сыртқы ортаның инфекциядағы маңызы.. .......... 18 2.4 Микробтың жануар денесіне енігі, таралуына байланысты инфекцияның түрлері 20 3 тарау. РІММУНИТЕТ ЖӘНЕ ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ИКЕМДІЛІК .................. 25 3.1 Иммунитет және иммуногендік жүйелер ............... ............. .......................... 25 3.2 Организмнің иммунологиялық икемділігі................................................................. 30 , 3.3 Жұқпалы ауруларға қарсы иммунитет және оның түрлері ...................... 35 4 тарау .ІНДЕТ ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОЗҒАУШЫ КҮШТЕРІ...................................... 40 4.1 Індет процесі туралы түсінік.................................................................. 40 4.2 Инфекция қоздырушысының бастауы ......................................................................... 41 4.3 Инфекция қоздырушысының берілу тетігі.................................. 43 4.4Ауруға бейім жануарлардың індет процесіндегі маңызы.. ............................................... 46 4.5 Індет процесінің динамикасы.................................................................................. 48 4.6 Табиғат және шаруашылық факторларының індеттенуге әсері...... ..................... 49 4.7 Індеттенудің қарқыны...................................................................................... 51 4.8 Індет қарқынының статистикалық көрсеткіштері............................ 53 5 тарау. ІНДЕТ ОШАҒЫ ЖӘНЕ АУРУЛАРДЫҢ ТАБИҒИ ОШАҚТЬІЛЬІҒЬІ.. .......... 58 5.1 Індет ошағы туралы түсінік....................... 58 5.2 Індет ошағының түрлері....................................................................................... 59 5.3 Аурулардың табиғи ошақтылығы................................................. ......................................... :.. 60 6 тарау. ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАР. ...................................................... 64 6.1 Індетке қарсы шаралар туралы түсінік................................................................. 64 6.2 Үйымдастыру-шаруашылық шаралары................................................................. 66 6.3 Жұқпалы ауруларды дауалау шаралары............................................................. 67 6.4Жануарларды жұқпалы ауруларға қарсы иммундеу............................................. 69 6.5 Жұқпалы ауруларды балау ............................................................... 74 6.6 Сауықтыру шаралары және індет ошағын ж о ю . . . . ............................. 81 6.7 Өндірістік негіздегі кешендер мен мамандандырылған ірі фермаларды індеттен қорғау... 85 7 тарау. ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯ ЖӘНЕ ОНЫҢ ІНДЕТКЕ ҚАРСЬІ ШАРАЛАР КЕШЕНІНДЕГІ МАҢЫЗЫ.......................................................................... ;. 93 7.1 Ветеринариялық санитария туралы түсінік.................................................... 93 7.2 Мал фермалары мен кешендеріндегі ветеринариялық-санитариялық нысандар.................... 94 7.3 Мал шаруашылығы қалдықтарын залалсыздандыру және пайдаға асыру........................... 95 7.4 Дезинфекция............................................................................................. 100 7.4.1 Дезинфектантар................................................ >. 105 7.4.2 Дезинфекцияны іске асыру жолдары мен құрал-жабдықтары. ............................ 112 7.5 Дезинсекция.......................................................................................... 117 7.6 Дератизация..........................................................................................:............ ....................... 117 514 8 ,парау. ШДЕТТАҢУДЬЩ ҚОРЫТЫҢДЫ ҚАҒИДАЛАРЫ..,....^, , 122 8 1 Індеттанудың заңдары мен ұғымдары...........................................................•....................... . l 122 8.2 Жұқпалы аурулардың аталуы жэне жіктелуі...................................................................... 126 2-Бөлім. ЖЕКЕШЕІНДЕТТАНУ ;................................... ...'....... 132 Жекеше індеттанудың мазмүны мен мақсаттары................................................................... '...... 132 9 тарау. БІРНЕШЕ ТҮЛІККЕ ОРТАҚ АУРУЛАР ................. 134 9.1 Т опал аң................... 134 9.2 Аусыл.............................................. ...'............................ 142 9.3 Туберкулез............................................................................................................. 151 9.4 Бруцеллез........................ 161 9.5-Құтырық............................... 169 9.6 Ауески ауруы ............................................ 176 9.7 Сарып .... 184 9.8 Лептоспироз....................................... 191 9.9Листериоз ............................................................................................................................. 200 9.10 Пастереллез.....................................................................................................................................206 9.11 Сіреспе ............. 214 9.12Ботулизм.......................................................................................................................... .219 9.13 Ш ешек ..... 226 9.14 Трихофития.............................................................. ....:.............. .:......... ,236 9.15 Микроспория.................................................................................................................. 241 9.16 Туляремия ..................................................... ....7..................... 244 0 тарау. КҮЙІСТІЛЕРДІҢ АУРУЛАРЫ..................................................... 248 О.ІҚарасан....................... :..................................................... 248 0.2 Паратуберкулез........................................................................................ ....:. 252 0.3 Кампилобактериоз..................................................................................................................... 257- 0.4Сиырдың обасы........................................................................................................................... 262 0.5 Сиырдың жұғымтал плевропневмониясы....................................... 267 0.6 Сиырдың лейкозы..............................................................................................,................... 272 0.7 Сиырдың жұқпалы ринотрахеиті............................................................................................. 279 0.8 Сиырдың парагрипі............................................................................................ 284 0.9 Сиырдың вирустық диареясы......................................................................................... 288 0.10 Түйенің обасы.......................................................................................................................... 292 0.11 Брадзот.................... 298 0.12 Қойдың жұқпалы энтеротоксемиясы.......................................................................... 301 0.13 Жұғымтал эктима..................................................................................................... 306 0.14 Қойдың хламидиоздық іш тасатуы................................ 311 0.15 Шірік бақай ...................................................................................................................... 314 0.16 Қойдың жұқпалы маститі......................................................................... .............................. 317 0.17 Қой мен ешкінің жұқпалы агалактиясы........................................................ 321 0.18Кебенек..................................... :...... 326 1 тарау. ЖЫЛҚЫНЫҢ АУРУЛАРЫ......................................................................................... 331 1.1 М аңқа......................................................... 331 1.2 Індетті лимфангит.................................................................................................................... 337 1.3 Сақау........................................................................ :. 342 1.4 Жұқпалы анемия.................................................................................................... 348 1.5Тұмау. .................................................................................................................................. 354 1.6 Ринопневмония........................................................................................................................ 358 1.7Делбе........................................................................................................................................... 363 2 тарау. ШОШҚАНЫҢ АУРУЛАРЫ................. 368 2.1 Оба.............................................................................................................................................. 368 2.2 Африка обасы............................................................................................................................. 376 2.3 Тілме............................................................................................................... 379 2.4 Дизентерия............... 385 2.5 Вирустық трансмиссивті гастроэнтерит.................................................................................. 389 2.6 Жұқпалы атрофиялық ринит.................................................................................................... 395 515 12.7 Энзоотиялық энцефаломиелит.................................................................................................... 401 12.8 Энзоотиялық пневмония.................................. 404 12.9 Гемофилездер............................................................................................. 408. 13 тарау. ТӨЛДІҢ АУРУЛАРЫ...................................... .................. .............................................. 411 13.1 Төлдің сальмонеллезі...................... .................. ............ ............................ ............................ 411 13.2 Колибактериоз.../..................................................................................... 418 13.3 Стрептококкоз ................................................................................................................. 424 13.4 Қозының анаэробтық дизентериясы........................................................................... 428 14 тарау. ҚҮСТАРДЫҢ АУРУЛАРЫ............................................................. 433 14.1 Ньюкасл ауруы......................................................................... 433 14.2 Тұмау .............................................................................................................................. 438 14.3 Пуллороз.............. , . ............ 442 14.4 Сальмонеллез............................................................................................................................. 444 14.5 Респираторлық микоплазмоз:.... ...:........................................................... 445 14.6 Жұқпалы бронхит......................................................................................................................... 447 14.7 Лейкоз................................................................................... 449 14.8 Марек ауруы................ '451 14.9 Орнитоз....................................................... 454 14.10 Жұқпалы ларинготрахеит...................................................................... 456 14.11 Тауықтың жұқпалы бурситы..................................................................................................... 459 14.12 Үйрек балапанының жұқпалы синуситі................................................................................ 461 14.13 Үйрек балапанының вирустық гепатиті........................................................................ 463 15 тарау. ИТ ПЕН АҢДАРДЫҢ АУРУЛАРЫ ..................................................................... 466 15.1 Ет қоректілердің обасы........................................................................................................... 466 15.2 Ет қоректілердің жұқпалы гепатиті....................................................... 470 15.3 Иттің парвовирустық энтериті.................................................................................................... 472 15.4 Күзеннің Алеут ауруы................................................................................................................. 474 15.5 Үй қоянының миксоматозы........................................................................................................ 476 16 тарау. БАЛ АРАСЫНЫҢ АУРУЛАРЫ........................................................... 480 16.1 Америкалық шіріме.............................................................................................................. :.... 480 16.2 Европалық шіріме........................................................................................................................ 483 16.3 Қанталанған өсін................................................................................................................. 485 16.4 Вирустық салдану......................................................................................................... 486 16.5 Гафниоз.................................................................................................................. 487 16.6 Аспергиллез.................................................................................................................................. 488 16.7 Септицемия..................................................................................................... 489 16.8 Аскосфероз................................................................................................................................... 491 17 тарау. БАЛЫҚТЫҢ АУРУЛАРЫ................................................................................................. 492 17.1 Аэромоноз....................................................................................................................................... 492 17.2 жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|