199
түсті бояулары бар қарындаштар немесе шарикті
қаламдар, үш түйреуіш.
Жұмыс барысы.
1. Үстелдің үстіне
қатырма қағазды қойып,
оның үстіне шыны пластинканы орналастырыңдар.
2. Шынының бір қыры жағынан қатырма
қағазға екі түйреуішті қадаңдар; оның біреуі (2)
шыны қырына жанасып тұрсын. Олар түсетін
сәуленің бағытын көрсетеді.
3. Шынының
екінші қыры жағынан оның
бірінші қыры жағындағы екі түйреуішті бір түзудің
бойында жататындай етіп қадаңдар да, үшінші
түйреуішті шыны қырына жанастырып қадаңдар
(сурет 7.20).
4. Түйреуіштерді алып тастаңдар да, шыныны
төңіректеп қарындашпен сызып, түйреуіштердің
қалдырған орындарына нүктелерді
қойып шығың-
дар.
5. Қатырма қағаз бетіне түскен сәулені (1–2),
сынған сәулені (2–3) сызып, шынының шегарасына
перпендикуляр (үзілісті сызық) жүргізіңдер (сурет
7.21).
6. Түскен сәуленің бойынан кез келген А нүк-
тесін таңдап алып, одан үзік сызыққа АС перпен-
дикулярын түсіріңдер.
Сынған сәуленің бойынан
ОА кесіндісіне тең ОВ кесіндісін салыңдар да, В
нүктесінен үзік сызыққа перпендикуляр түсіріңдер.
7. АС және ВD кесінділерін өлшеп алып, шынының сыну көрсеткішін мына
формула бойынша есептеңдер:
n
AC
OA
BD
OB
BD
OA
n
AC
BD
=
=
=
=
=
=
sin
sin
; sin
; sin
;
sin
sin
.
α
β
α
β
α
β
8. Сәуленің түсу бұрышын өзгертіп, тәжірибені қайталап жасаңдар.
9. Өлшеулер мен есептеулердің нәтижелерін төмендегі кестеге түсіріп
жазыңдар.
Тәжірибелер №
АС
, мм
ВD
, мм
n
1
2
10. Қорытынды жасаңдар.
Сурет 7.19
а
)
ә
)
Сурет 7.20
Сурет 7.21
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217