Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев



Pdf көрінісі
бет46/309
Дата23.01.2022
өлшемі2,15 Mb.
#129671
түріОқулық
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   309
Байланысты:
Dosaev Anatomia

 
 
Буындар (синовиалық қосылыстар) 
 
Буындар 
немесе 
синовиалық қосылыстар, 
articulationes synoviales,
 сүйектердің 
үздікті  қосылыстары  болып  табылады.  Буын  үш  құрылымдық  бөліктен:  шеміршекпен 
жабылған буындық беттерден, буын қапшығынан және буын қуысынан түзіледі. 
Буындық  беттер
,  facies  articulares,
    гиалинді  шеміршектің  (сирек  жағдайда 
талшықты  шеміршектің)  жұқа  қабатымен  (0,2-0,5  мм)  жабылған.  Буындық  беттердің 
шеміршектерінің пішіндері және көлемдері әртүрлі болады. Кейбір буындарда олар бір-
біріне  сәйкес  болса  (конгруэнтті),  басқаларында  –  сәйкессіз,  пішіндері  мен  көлемдері 
әртүрлі (инконгруэнтті) болып келеді. 
Буын  қапшығы
,  capsula  articularis,
  негізінен  буындық  беттердің  жиегіне  немесе 
олардан  сәл  шеттеу  бекиді.  Ол  екі  қабаттан:  сыртқы  –  фиброзды  жарғақ  пен  ішкі  – 
синовиалық  жарғақтан  түзілген. 
Фиброзды  жарғақ,  membrana  fibrosa,
  көршілес 
сүйектердің  сүйектік  қабығымен  тығыз  бітісіп  кетеді. 
Синовиалық  жарғақ,
 
membrana 
synovialis, 
фиброзды  жарғақты  ішкі  жағынан  буындық  шеміршекке  дейін  жауып 
жатады  және  синовиалық  сұйықтық  (синовия,  synovia)  бөледі.  Синовиалық  жарғақ 
жұқа, мөлдір  болып келеді және 
бүрлері, villi synoviales,
  болады,  ал  кейбір  буындарда 
олардың 
қатпарлары,  plicae  synoviales,
  және  буынның  сыртына  шығатын 
қаптары, 
bursae
 
synoviales,
  кездеседі.  Бүрлер  мен  қатпарлар  синовиалық  сұйықтық  бөледі
,
  ал 
қаптар бұлшықеттің сүйек бетімен жылжуын жеңілдетеді. 
Буын  қуысы
,  cavitas  articularis, 
буындық  беттермен  және  буын  қапшығымен 
шектелген, ішінде синовиалық сұйықтық бар, саңылау пішінді тұйық кеңістік. 
Буынның  ішіндегі  теріс  қысым  сүйектердің  бір-бірінен  ажырамауына  жағдай 
жасайды.  Синовиалық  сұйықтық  буындық  беттерді  ылғалдап,  олардың  үйкеліс  күшін 
азайтады және оларды қоректендіруге қатысады. 
Бірқатар  буындардың  басқа  буындарда  кездеспейтін  қосымша  анатомиялық 
құрылымдары: диск, мениск және ернеулері болады. 
Буындық диск, discus
 
articularis, 
– шеміршек табақша, буын қуысын толық (өзара 
қатынаспайтын) екі бөлікке бөледі. 
Буындық  мениск,
 
meniscus
 
articularis,
  тізе  буынында  кездеседі,  пішіні  жартыай 
тәрізді шеміршек, буын қуысын жартылай екі қабатқа бөліп тұрады. 


84 
 
Буындық  ернеу,  labrum  articulare, 
–  буындық  ойыстың  жиегіне  бекіп,  оны 
тереңдете түседі. 
Диск, мениск, ернеулер буындық беттердің бір-біріне сәйкессіздігін жояды немесе 
азайтады. Дисктер және менисктер қимыл кезіндегі селкілді азайтады. 
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   309




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет