3. Темперамент түрлерi
Сонымен,
темперамент - бұл адамның психика-лық әрекетiнiң динамикасын
айқындайтын дара қасиеттерiнiң жиынтығы
. Ал қасиеттер iс-әрекеттiң барша түрiнде мазмұн,
мақсат, сеп-түрткiлерге тәуелсiз, бiрдей сипатта көрiнiс бередi, ересек шақта да өзгерiссiз
тұрақталады. Психикалық қасиеттер өзара байланысқа келумен белгiлi темперамент типiне негiз
болады. Темперамент типiнiң нақты көрiнiсi сан алуан. Олар тек сырттай әрекет-қылықта ғана
емес, сонымен бiрге барлық психикалық құбылыстар да: сезiмде, ниет пен әрекетте, ақыл-ой
жұмысында, тiлдесу ерекшелiктерiнде ж.т.б.- байқалады.
Қазiргi кезеңде психология ғылымы белгiлi жүйеде темперамент типтерiнiң бәрiне толық
психологиялық сипаттама беруге негiз боларлықтай деректер топтаған. Алайда, дәстүрлi
қабылданған темпераменттiң төрт (сангвиник, холерик, флегматик, меланхолик) түрiнiң
психологиялық сипатын түзу үшiн көбiне төмендегi аталған не-гiзгi темперамент қасиеттерi
қолдануда:
Сезiмталдық
(сензитивность) - адамның қандай да психикалық жауап әрекетiнiң (реакция)
пайда болуына себепшi сыртқы әсер күшiнiң ең төменгi деңгейi мен сол жауап-әрекеттiң туындау
шапшаңдығы.
Достарыңызбен бөлісу: |