Позициялық санау жҥйесі

 
41 
қолданылатын  таңбалар  немесе  символдардың  саны.  Позициялы  жҥйенің 
шексіз кӛп жиыны болуы мҥмкін, себебі, негізі ретінде кез келген санды алып 
жаңа жҥйе қҧруға болады. Мысалы, келесі таңбалардың (цифрлардың): 0, 1, ..., 
9, А, 
В, С, D, E, F 
(
А, 
..., 
F-
тардың орнына кез келген басқа символдарды жазуға 
болады, мысалы, 
5
,...,
2
,
1
). 
Позициялық санау жҥйесі ҥшін келесі теңдікті жазуға болады:  





n
i
m
i
i
i
q
q
a
A
           (5.3) 
 
немесе 
m
m
n
n
q
q
a
q
a
q
a
q
a
q
a
A











...
...
1
1
0
0
1
1
,  мҧндағы 
А
q
 
- негізі
 q 
болатын 
санау  жҥйесінде  жазылған  кез-келген  сан
;    п  + 
1, 
т    -   
бҥтін  және  бӛлшек 
разрядтардың саны. 
Санның  позициялы  санау  жҥйесінде 
р
і
   
разрядының  салмағы,  тӛмендегі 
қатынаспен ӛрнектеледі: 
                 
i
i
i
q
q
q
p


0
/
,                    (5.4) 
 
мҧндағы  
і
 - оңнан солға есептегендегі разряд нӛмірі. 
Егер  разрядтың  салмағы 
р
і
  = 
10
k 
болса,    онда  келесі  жоғарғы  разрядтың 
салмағы 
p
і+1
  = 
10
k+1
   
кӛрші  кіші  разряд  салмағы  -   
p
і-1
  = 
10
k-1
.  Разрядтардың 
арасындағы  мҧндай  ӛзара  байланыс  олардың  арасындағы  ақпараттарды  беру 
мҥмкіндігіне алып келеді.  

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: