Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
- Бұл бет үшін навигация:
- АВСТРОНЕЗИЯЛЫ Қ Т ІЛ - ДЕР
- АВТОР СӨЗІ
- АГВАН Ж АЗУЫ
| АВСТРАЛ ИЯЛ ЫҚ ТІЛДЕР -
А в стр а л и я н ы ң ж е р г іл ік т і тұрғындарының тілі (папуас- тардың мириам және Тасмания тілінен белек). А. т.-нің шығу тегі анықталмаған. Бұл тілге 500- 600 тіл жатады. А. т.-не 12 жеке тіл және 16 тіддік топ кіреді. А.т. барлығы да жалғамалы (агглю- тинативті), эрга тивті тілдер болып табылады. АВСТРОНЕЗИЯЛЫ Қ Т ІЛ - ДЕР - Малай архипелағы (Индо незия, Ф ил иппин), М алакка жарты аралында, Үндіқытайда, Океанияда, Мадагаскар ара лы нда, Т айвань аралы нда таралған. А.т. саны 800-дей, ал сөйлеушілер саны - 250 млн. адамға жуық. XIX ғ. бастап А.т. 4 тармаққа бөлінеді: индонезия- лық, полинезиялық, меланезиялық және микронезиялық. Соңғы аталған 3 тілді «Океания тілдері» деп де атайды. А.т. полисил- лабикалық тілдерге жатады, түбір морфемалар көбінесе екі буыннан қүралған. Сөзжасамдық тәсі/щерден аффикстерді (пре фикса) қолдану, редупликация ж ә н е с ө зд е р д і б ір ік т ір у кездеседі. Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде (чам, малай, ява, буги, бали, тагал т.б.) үнді, араб жазуы қолданылады. Әдеби А.т. латы н ж азуы ке ң т а р а ға н . Алғашқы рет А.т. В.Гумбольдт зерттеген (1836-39 жж.). АВТОР СӨЗІ -Төл сөзді де, төлеу сөзді де жеткізіп, оған түсінік беретін сөйлеушінің өз сөзін А.с. дейді. А.с. төл сөздің кімнің сөзі екенін, кімге қара- тылып айтылатынын, қандай ж а гд а й д а а й ты л ға н д ы ғы н белгілеп түрады. А.с. жазылуда тыныс белгілері арқылы ажыра- тылады. Төл сөз бен А.с. «де» (деді, деп, дейді, деген, деген- дей) көмекші етістігі арқылы байланысады. АГВАН Ж АЗУЫ (ка в ка з - албан жазуы) — V—IX ғғ. Агвания- д а ғы (н е м е с е К а в ка з д ы қ А л б а н и я д а ) Д а ғы с т а н мен Әзірбайжан христиан ш іркеу- лері пайдаланған жазу түр і. А.ж.-дағы алфавит 52 әріптен құралған. Бүл жазу лезгин тіліне ж ақы н д е ге н пікір бар. А.ж. толық зерттеліп оқылмаған. жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|