Лекциялар жинағЫ 6В01404 «Кәсіптік оқыту»


-дәріс Түсті қабылдаудың психологиялық ерекшелігі



Pdf көрінісі
бет15/18
Дата11.02.2022
өлшемі0,5 Mb.
#131433
түріЛекция
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Байланысты:
Композиция лек (1)

14-дәріс
Түсті қабылдаудың психологиялық ерекшелігі. 
Түстік иллюзия. 
Түс көркрменде белсенді әсерлі реакция тудыра алатын, кеңістікті 
ұйымдастырушы, жүргізуші болып табылады. Қолданбалы қол өнердің қандай 
да бір шығармасы түстік ортаны құайды,ол адамның жұмыс істей алуының 
деңгейін, жан дүниесінің жағдайына әсер етеді. Барлық спектрлік түстер көп 
немесе аз мөлшерде болсын адамда физиологиялық реакциялар тудыратыны 
көптеген тәжірибемен дәлелденген. 
Қызыл түс адам ағзасының жұмысын белсенді жүргізеді, энергияны 
көтереді, жылытқыш және қоздырғыш әсері бар. Қызыл түстің жұмыс әрекетін 
тездетуге қысқа мерзімді уақыты бар, содан кейін бұл түс тітіркендіреді, 
шаршатады. 
Қызғылт-сары түс жағымды әсер етеді. Қызыл түс сияқты әсері бар, бірақ 
аз мөлшарде. 
Сары түс физиологиялық әсерлер қатынасында оптимальді болып 
табылады. Ол түс жағымды және шаршатпайды. 
Жасыл түс сары түс сияқты физиологиялық жақсы әсер етеді, ол 
тыныштандырады, шаршатпайды. 
Көгілдір түс тыныштандырады, шаршатқанды басады.
Көк түс жұмыс әрекетін төмендетеді, адам ағзасының физиологиялық 
қызметін істейді. 
Күлгін түс өзінде қызыл және көк түстерін біріктіреді, жүйке жүйесін 
шаршатады. 
Адам психологиясына түстің соншалық қатты әсері түсіндіріледі, өйткені 
бөлек алынған түстер. Сонымен қатар олардың үйлесуі көрерменде түстік 
ассосация тудыруы мүмкін, ол өмірлік тәжірибемен, елестермен, өткен эмоция 
мен бейнелермен байланысты болуы мүмкін. 
Әрине адамдарда түстік ассоциация бірдей емес . Көбіне ол әр адамның 
этникасына, мәдини дәстүрлеріне , тіршілік әрекетіне, жасына, қызу 
қандылығына байланысты. Түстік ассоциация түстің объективті қасиетіне 
байланысты. Сонымен, түс қанық болған сайын, адамда анықталған және 
тұрақты реакция лар тудырады. Күрделі аз қанықталған түстер әр түрлі және 
тұрақсыз ассоциациялар тудырады. 
Түстік ассоциациялар физиологиалық және әсерлі болуы мүмкін.
Фиологиялыққа темпаратуралық ( жылы немесе суық ), акустикалық (дауысы 
зор және жай ), салмақтық (ауыр және жеңіл ) . Әсерлі ассоциацияға позитивті ( 
көңілді, қуанышты, жағымды ), негативті ( көңілсіз , қайғылы, мұңайлы ) және 
нейтральды ( тыныш , теңестірілген , сельқос ). 
Физиологиялық түстік ассоциациялар тұрақты болып табылады- 
бірдей түстер адамдарға қай жерде өмір сүрмесін , өмір әрекеті болмасын 
бірдей реакция береді .
Түстік ассоциция түстік композицияны қабылдауда иллюзия тудырады. 
Жылы және суық түстердің иллюзиясы . Әр түрлі боялған заттар 
көрерменге жылы немесе суық болып көрінуі мүмкін. Жылы түстерге қызыл 


және қызыл-сары түстерінің реңдері жатады, яғни күннің, оттың түстері. Суық 
түстерге көгілдір, блин, көк,блин, көк-жасыл түстер,яғни су, мұз,қар түстері 
жатады. 
Нейтральді жасыл түсті көкпен салыстырғанда жылы болып, ал қызыл-
сары немесе сары салыстырғанда суық болып көрінеді. Күлгін түсте осы 
сияқты. 
Жылы түстер бізде жағымды әсер, қуаныш, көңіл тудырады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет