Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
Бруцеллезбен
ауырған
адамды
тез
арада
ауруханаға
жатқызу
.
Науқастар
көбінесе
ашуланшақ
,
осыған
байланысты
бұл
науқастарға
ұқыпты
бақылау
,
күтім
жасау
керек
.
1.
Диетотерапия
-
науқастардың
тағамы
көп
мөлшерде
белокты
,
көмірсулы
,
майлы
,
минералды
,
тұзды
болуы
қажет
.
2.
Санитарлы
-
гигиеналық
талап
–
науқастың
палатасы
таза
,
ауасы
тазартылып
,
ылғалды
тазалық
уақытылы
жүргізіліп
тұрған
дұрыс
.
3.
Бруцеллезді
емдеу
үшін
антибиотиктер
тағайындалады
(
стрептомицин
,
рифампицин
,
левомицетин
,
биомицин
,
тетрациклин
).
Левомицетин
-0,5
гр
күніне
6
рет
,
температурасы
түскенге
дейін
жəне
тағы
3
күн
, 0,8
гр
күніне
8-12
күнге
дейін
беріледі
.
Бірінші
емдеу
курсында
қызу
түседі
.
Нерв
жүйесімен
тірек
қимыл
аппаратының
ауырсынуы
уақытша
басылады
.
Содан
соң
екінші
емдеу
курсын
жүргізу
керек
.
Ол
18-28
күнге
созылады
.
Биомицин
3
млн
ед
. 4
рет
, 8-12
күн
200
мың
Б
.
күніне
4
рет
беріледі
.
Тетрациклинді
осы
мөлшерде
тағайындалады
.
4.
Дене
шынықтырумен
айналысып
,
көп
қимылдау
.
5.
Физиотерапия
(
созылмалы
бруцеллезда
)
6.
Санаторлы
курортты
ем
(
созылмалы
бруцеллезда
)
Алдын
алу
:
1.
мал
дəрігерлері
малдардың
денсаулығын
тексеру
,
емдеу
,
ауырған
малдарды
изоляция
жасауы
тиіс
;
2.
мал
шаруашылығындағы
қызметкерлер
қатаң
бақылауда
болуы
керек
.
Бетімен
қолдарын
тазалап
жуып
,
күтім
жасауы
қажет
;
3.
бруцеллезбен
ауырған
жануардың
өлімін
өңдеуден
өткізу
жəне
керексіз
өнімдеріне
дезинфекция
жасауы
керек
;
4.
пастеризациядан
өткен
сүтті
қолданған
жөн
;
5.
іш
тастаған
мал
баласын
2
метр
тереңдікке
көму
;
42.
Тұмау
анықтамасы
.
Этиологиясы
.
Эпидемиологиясы
.
Патогенезі
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
Тұмау
-
қоздырғышы
аэрогенді
механизм
арқылы
берілетін
жалпы
улану
белгілерімен
,
жоғарғы
тыныс
жолдарының
шырышты
қабатының
зақымдалуымен
,
əсіресе
трахеит
белгілерімен
көрінетін
,
эпидемия
түрінде
кең
таралған
жедел
вирустық
инфекция
.
Этиологиясы
.
Қоздырғышы
-
құрамына
РНК
кіретін
Orthomyxoviridae
тұқымдастығына
жататын
пневмотропты
вирус
.
Сыртқы
қабықшасында
гемагглютинин
жəне
нейраминидаза
деп
аталатын
гликопротеидтері
бар
.
Жалпы
вирустың
3-
түрі
бар
.
1.
С
-
түрі
эпидемиялық
жолмен
тарамайды
.
2.
В
-
түрі
эпидемия
құрады
бірақ
3-5
жылда
қайталанады
.
3.
А
-
түрі
қауіпті
болып
есептелінеді
,
себебі
антигендік
структурасын
өзгерте
алады
.
Тұмау
вирустары
сыртқы
ортада
тұрақты
емес
.
Төменгі
температурада
жақсы
сақталады
,
ал
қыздырғанда
,
қайнатқанда
тез
жойылады
.
Ултракүлгін
сəулесіне
жəне
дезинфекциялық
заттарға
сезімталдығы
өте
жоғары
.
Эпидемиологиясы
.
Аурудың
инфекция
көзі
–
тұмаумен
ауырған
науқас
адам
.
Науқастың
жұқпалығы
ауруының
алғашқы
күндерінде
аса
жоғары
,
катаральді
белгілердің
айқындылығына
байланысты
жөтелгенде
,
түшкіргенде
,
қатты
сөйлегенде
сыртқы
ортаға
көптеп
таралады
. 3-5
күн
ішінде
науқас
адам
вирусты
сыртқы
ортаға
бөледі
.
Инфекцияның
берілу
механизмі
–
аэрогенді
,
таралу
жолы
-
ауа
тамшылы
.
Маусымдылығы
қыс
мезгілі
.
Тұмаудың
патогенезі
.
Патогенезі
5-
кезеңнен
тұрады
.
1.
Вирустың
тыныс
жолдар
клеткаларындағы
репродукциясы
(
көбеюі
)
2.
Вирусемиятоксикалық
жəне
токсикалық
-
аллергиялық
реакциялар
.
Əртүрлі
мүшелер
мен
жүйелерге
əсері
əсіресе
жүрек
қан
тамырлар
мен
жүйкеге
қатты
əсер
көрсетеді
.
3.
Тыныс
жолдарының
зақымдалуы
.
4.
Тыныс
алу
жолдарының
басқа
мүшелер
мен
жүйелердің
бактериальды
асқынулары
.
5.
Патологиялық
үрдістің
кері
дамуы
.
Вирусемия
мен
токсикалық
əсер
нəтижесінде
қызба
жəне
улану
белгілері
дамиды
.
Респираторлы
жолдар
эпителиінің
тосқауылдық
қызметінің
бұзылуы
,
лейкоциттердің
фагоцитарлы
белсенділігінің
төмендеуі
бактериальды
асқынуларға
,
созылмалы
аурулардың
өршуіне
алып
келеді
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
1.
науқастарды
дені
сау
адамдардан
оқшаулау
2.
маскалық
тəртіпті
сақтау
3.
науқасты
қараған
кезде
өзіндік
қорғанысты
күшейту
4.
науқас
отырған
бөлмені
желдету
тəртібін
сақтау
5.
бөлмені
залалсыздандыру
ерітінділерін
қосып
күніне
3
реттен
кем
емес
ылғалды
тазалауды
қамтамассыз
ету
.
6.
барлық
қызба
кезеңінде
төсектік
тəртіпте
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
7.
науқаста
гигиеналық
тазалықты
жəне
терлеуді
алдын
алу
үшін
күніге
теріні
жылы
қайнаған
суға
сірке
қышқылын
немесе
ас
содасын
қосып
өңдеуді
қамтамассыз
ету
.
8.
науқаста
дене
қызуы
39
С
жоғары
болғанда
маңдайына
мұзды
мұйық
,
мойынға
,
шынтақ
бүгіндісіне
шап
аймағына
салқын
копрестерді
қою
.
9.
көп
мөлшерде
жылы
(
ыстық
емес
!!)
таңқурай
лимон
қосылған
шай
,
кампоттарды
ішуді
қамтамассыз
ету
. (
тəулігіне
2
литрден
кем
емес
).
10.
науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу
,
егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
43.
Тұмау
.
Негізгі
клиникалық
көріністері
.
Диагностикасы
.
Асқынуы
.
Емдеу
жəне
алдын
-
алу
принциптері
.
Негізгі
клиникалық
көріністері
.
Тұмаудың
жіктелуі
:
•
ағымы
бойынша
–
типтік
,
атиптік
;
•
клиникалық
көріністерінің
ауырлығы
бойынша
–
жеңіл
,
орташа
,
ауыр
түрлерін
ажыратады
.
Жасырын
кезең
бірнеше
сағаттан
үш
күнге
дейін
,
əдетте
1-2
күн
.
Клиникалық
көріністе
2
негізгі
синдром
байқалады
:
жалпы
улану
жəне
тыныс
жолдарының
зақымдалуы
.
Тұмау
жедел
басталады
:
тоңғыштық
,
бастың
ауруы
пайда
болады
.
Бірнеше
сағаттан
кейін
дене
қызуы
38,5-40º
С
-
қа
дейін
жоғарылайды
.
Əлсіздік
,
дененің
«
сынуы
»,
бұлшық
еттердің
,
сүйектердің
,
буындардың
ауыру
сезімі
дамиды
.
Бас
ауруы
маңдай
жəне
самай
аймақтарында
орналасады
,
бірте
-
бірте
күшейеді
.
Сонымен
қатар
,
көз
алмаларының
ауру
сезімі
пайда
болып
,
жарыққа
сезімталдылық
жоғарылайды
.
Айқын
улану
бастың
айналуымен
,
анорексиямен
,
құсумен
,
геморрагиялық
синдроммен
қатарласады
.
Аурудың
бірінші
тəулігінде
науқас
мұрын
-
жұтқыншақтағы
құрғақтыққа
,
ауру
сезіміне
,
мұрынның
бітелуіне
шағымданады
. 2-3-
ші
күндері
науқастардың
көбісінде
құрғақ
жөтел
,
кеуденің
ауыру
сезімі
пайда
болады
. 3-4
күннен
кейін
жөтелге
қақырық
қосылады
.
Асқынбаған
жағдайда
қызба
ұзақтығы
А
тұмау
кезінде
1-6
күн
(
көбінесе
4
күн
),
ал
В
тұмау
кезінде
одан
көбірек
болады
.
Дене
қызуының
төмендеуі
-
кризистік
немесе
тездетілген
лизиспен
жүреді
.
Науқасты
қарап
тексергенде
аурудың
бірінші
күндері
бетінің
қызаруын
,
ісінуінін
,
склералар
тамырларының
инъекциясын
,
кейде
3-4
күнде
ұшықты
көреміз
.
Аурудың
ауыр
ағымында
тері
жабындылары
бозғылт
,
цианоз
байқалады
.
Араны
қызарған
,
гиперемия
жайылмалы
,
доғашықтар
мен
жұмсақ
таңдайда
,
жұтқыншақтың
артқы
қабырғасында
айқынырақ
көрінеді
.
Науқастардың
көбісінде
жұмсақ
таңдайда
,
кейде
тілшік
пен
доғашықтарда
дəнді
түйіршіктерді
байқауға
болады
.
Жұтқыншақтың
артқы
қабырғасы
құрғақтау
,
үлкейген
лимфа
фолликулдері
көрінеді
.
Мұрынның
шырышты
қабаты
гиперемияланған
,
ісінген
.
Аурудың
2-3
күндері
серозды
,
кейін
шырышты
бөлінулер
пайда
болуы
мүмкүн
.
Реконвалесценциясы
кезеңі
1-2
аптаға
дейін
созылады
.
Бұл
кезең
астеновегетативті
синдроммен
,
созылмалы
аурулардың
өршуі
мен
асқынулардың
пайда
болу
мүмкүндіктерінің
бейімділігімен
сипатталады
.
Тұмаудың
жеңіл
түрінде
улану
белгілері
əлсіз
дамыған
.
Дене
қызуы
субфебрилді
,
аурудың
ұзақтығы
– 2-3
күн
.
Кейбір
жағдайларда
жоғары
тыныс
жолдарының
бұзылу
белгілері
басым
болады
.
Достарыңызбен бөлісу: |