«Қазіргі заманғы түркологияның Ғылыми даму миссиясы және ғҰбайдолла айдаров феномені»
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Ғұбайдулла Айдаров. Конференция
- Бұл бет үшін навигация:
- Генетикалық тұрғыдан, түбір сөздердің өзі тілдік негіз элементтерден пайда болатыны дәлелденеді.
|
ҒАЛАМ- КОСМОС (ВСЕЛЕННАЯ) «Ғалам» заттық ұғымын бейнелейтін «Шар- Қоршау» логикалық ұғымының бейнесі «Ғаламдық кіндік нүкте» логикалық ұғымының бейнесі «Ғаламдық Координата» логикалық ұғымының бейнесі «Ғаламдық өзек» (У (игрек) өзегі) логикалық ұғымының бейнесі «Ғаламдық байланыс» логикалық ұғымының бейнесі “Ғаламдық қозғалыстар” логикалық ұғымы (сызба түрдегі бейнесі жоқ) Сызба 1 - “Ғаламдық қозғалыстар” логикалық ұғымы Сызбада шетсіз-шексіз Ғалам (Космос) шартты түрдегі «Шар-қоршау» түрінде (жазықтықта – шеңбер түрінде) алынған және ол өзінің құрылымдық-семантикалық элементтерінен: координата жүйесінен, ғаламдық өзектен, ғаламдық кіндіктен, ғаламдық қозғалыстар мен ғаламдық байланыстардан тұрады. Бұл құрылымдық элементтердің әрқайсысы тілдегі ең ілкі сөзжасам процесінде белгілі бір идеялық элементті, яки базистік сипаттағы логикалық ұғымды жасауға негіз болған. Идеялық элементтердің, яки базистік сипаттағы логикалық ұғымдардың материалдану формасы – жеті түрлі жұп элементті дыбыстық тұтастықтар: УН-УТ-УР-УС- УЛ-УҚ-УП (2-сызба). 77 ҒАЛАМ- КОСМОС (ВСЕЛЕННАЯ) «Ғалам» заттық ұғымын бейнелейтін «Шар- Қоршау» логикалық ұғымының бейнесі УП «Ғаламдық кіндік нүкте» логикалық ұғымының бейнесі УН «Ғаламдық Координата» логикалық ұғымы УҚ «Ғаламдық өзек» (У (игрек) өзегі) логикалық ұғымы УС «Ғаламдық байланыс» логикалық ұғымы УЛ “Ғаламдық қозғалыстар” логикалық ұғымы УТ жіне УР Сызба 2 – “Ғаламдық қозғалыстар” логикалық ұғымы УТ жіне УР Тілдік идеялық және материалдық негіз элементтердің (түпнегіздердің) тұтастығын мына сызбада беріп отырмыз (3-сызба). Шартты түрде мұны «Ұрық» сызбасы («личинка») дейміз. Мұндағы 2-қатарда тілдік таным жүйесі (ТТЖ) бейнеленген. Тілдік негіздер осы жүйе бойынша жұмыс жасайды. Оны шартты түрде «Алма және Дән» мысалы арқылы түсіндіруге болады. Звуковая оболочка Логическое понятие базисного типа Языковая материально-идеалная основа Языковая материально-идеалная основа Сызба 3 - Тілдік идеялық және материалдық негіз элементтердің (түпнегіздердің) тұтастығы Қазіргі қалыптасқан тіл білімінде сөздің ең кіші мағыналы бөлігі ретінде түбір сөзді таниды. Қазақ тіл білімінде тарихи грамматикалық зерттеулер бір құрамды түбірлерді зерттеуді мақсат еткенімен, бұл бағытта оң нәтижелер бола қойған жоқ [2]. Генетикалық тұрғыдан, түбір сөздердің өзі тілдік негіз элементтерден пайда болатыны дәлелденеді. Сондықтан да түбір пайда болуының ілкі негіздерінде тұрған генетикалық элементтерді тани білу аса маңызды. 78 Қазіргі жағдайда салыстырмалы-тарихи тіл білімі бірқатар қиындықтарға кезігіп отыр. Бұл – оның 1) жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|