«Қазіргі заманғы түркологияның Ғылыми даму миссиясы және ғҰбайдолла айдаров феномені»
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Ғұбайдулла Айдаров. Конференция
| уақыт жағынан
, 2) кеңістік жағынан және осы себептерге байланысты, 3) деректік жағынан да шектеулі болуымен байланысты. Яки тек тарихи нақты жазба деректермен ғана жұмыс жасай алатындықтан, тарихи грамматикалық зерттеулер көбіне көне жазба мәтіндерді оқу, түсіндірумен айналысады да, жалпы тілдік теориялық мәселелерге, яки тіл пайда болуы, сөз жасалуы сияқты жайларға тереңдеп бармайды. Оның үстіне тарихи грамматикада тіл философиясы назардан мүлде тыс қалады, яки тарихи грамматика құрылымдық тіл ғылымының бір саласы. Сөз (ТІЛ) пайда болуын түсіндіру – генетикалық тіл ғылымының негізгі обьектісі. Мақалада белгілі ғалым, қазақ тіл білімінде, жалпы түркология ғылымында өзіндік орыны бар Ғ.Мұсабаев еңбектеріндегі кейбір жайларды генетикалық тұрғыдан қарастыру көзделеді. *** Ғалым бірқатар еңбектерінде түркі тілдерінің деректерін дыбыстық жақтан салыстыра отырып, дыбыс заңдылықтарын айқындау мақсатында зерттеулер жүргізеді. Осылайша ол бірқатар өзге түркі тілдерінде я, ю, йе қосынды дыбыстарынан басталатын сөздердің барлығы қазақ тілінде тек қана ж д ыбысынан басталатынын айтып: «татар, башқұрт, әзірбайжан, түрікпен, өзбек тілдерінде юз (сто) ал қазақ, қырғыз тілдерінде жүз, ойротша дус, хақасша чус болатынын айтады. Сондай-ақ, татар, башқұрт, әзірбайжан, түрікпен тілдерінде юл, юмшак, ягмур, ялган, ялан, яну, янинда, йорэк, юк болса, қазақ тілінде жол, жұмсақ, жаңбыр, жалған, жану, жанында, жүрек, жоқ – түрінде айтылатынын мысалға келтіреді. Хакас тілінде ж, д дыбыстарының орынына тек қана ч дыбысы қолданылатынын да көрсетеді [3-148]. Бұл қатарға жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|