Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
жүктеу/скачать 3,26 Mb. Pdf көрінісі
|
Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс
| Білім алушылармен жұмысты ұйымдастырудың технологиялық картасы
Жұмыс түрлері Қашан? Не үшін? Не жүргізіледі? Қалай? Сабақ үстіндегі жұмыс Білім алушының даму деңгейін әрі қарай дамуының жақын аймағын анықтау. Үнемі білім алушының пәндерді меңгеруін, нәтижелерін есепке алып отыру, диагностикалау. Ақыл-ой дамуы артта қалмауы үшін, пәнді мезгілінде оқып отыруы үшін Сыныпта микроклимат жасау іс-әрекетін алгоритмдеу. Сабақтан қалуға байланысты білімдегі олқылықтарды болдырмау. Қызығуды арттыру. Оқытудың мотивтерін қалыптастыру. Бақылау картасы. Жаппай сұрауды қосу. Топтарда жұмыс істеу, дайындық кеңестері, білімді түзету сабақтары, тірек конспектісі, пәндер бойынша карточкалар. Сабақтан тыс жұмыстар Қиындықтар туған кезде: 1.Жаңа тақырыпты меңгеру. 2. білімдегі олқылықтарды анықтаған кезде 1. Үлгермеушілікті болдырмау. 2. Білімдегі олқылықтарды жою 3. Оқуға қызығуды қалыптастыру Нашар үлгермеушілермен жұмыстағы жеке тұлғалық әдіс. 1.Жеке және топтық кеңестер 2. Үй тапсырмасын орындауға көмектесу. Үйірмелерге қатысу, шығармашылық тапсырмалар Тәрбие жұмысы Пән мұғалімдерінің бақылауларына үнемі сүйене отырып 1.Білім алушының жеке тұлғасын қалыптастыру. 2.Оқуға қызығуды қалыптастыру 1.Жеке тұлғалық әдіс. 2.Мәдениет технологиясы арқылы білім алушыларды мәдениеттілікке баулу. Барлық ортада мәдениетті болу дағдысын қалыптастыру 1.Үйірмелерге, жорықтарға, өзін-өзі басқаруға тарту. 2.Сынып сағаттарын өткізу. 3.Қызығуына сүйену. Ата-аналармен жұмыс Үй тапсырмасын орындамағанда, сабақ босатқанда, т.б. жұмыс үздіксіз жүреді. Ата-аналарға педагогикалық көмек көрсету, үлгермеушіліктің себептерін анықтау. Балалардың біліміне деген біріңғай талаптардың сақталуы Білім алушының үлгермеу себептерін анықтау. Үлгермеушілікті болдырмау жөнінде ата-аналарға кеңес. Мұғалімдерге арнап үнемі семинарлар ұйымдастыру. Ата-аналарға талаптарды түсіндіру. Ата-аналарды педагогикалық сауаттандыру, түзету жұмыстары. Жеке жұмыстар. Интеллектіні дамыту үшін зияткерлік және танымдық ойындар қолданылады- басқатырғыштардың барлық түрлері, сөзжұмбақтар, ребустар. Бұл ойындардың ішінде жұмбақ ойындары бастауыш сынып білім алушыларының арасында кеңінен таралған. білім алушылар тек жұмбақтарды табу ғана емес, сонымен қатар осындай интеллектуалдық 18 сайыстың нәтижесінде де қызығушылық танытады. Болжау үрдісін білім алушының ақыл-ой қабілетін жаттықтыратын гимнастика түрі деп атауға болады. Жауаптардың ішінен сөзжұмбақтар, лото, викториналық сұрақ- жауаптар, лотерея түрінде ойын ойнауға болады. Сабақтарда «сөздерді түрлендіру үшін» әртүрлі ойындарды қолдануға болады. Мұндай ойындар білім алушылардың орфографиялық қабілетін дамытады, кейбір қателерді болдырмауға мүмкіндік береді және граматикалық ережелерді қайталауға және бекітуге мүмкіндік береді. Осыған ұқсас ойындар сөйлеуді дамытуға бағытталған. Оқытудың тиімділігін арттыру, оқудағы артта қалу мен оқудағы үлгермеушіліктердің алдын алу үшін мұғалім танымдық қызығушылықты мақсатты түрде дамытуға ерекше мән беруі керек. Әсіресе, білім алушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыру үшін бейнелі, жарқын, қызықты оқу материалын іріктеу, осы материалды оқу мысалдары мен тапсырмаларының жалпы түріне қосу маңызды. Бұл әдісті қолдану оқу іс-әрекетіне оң көзқарасты қоздыратын сыныпта эмоциональды көтерілу атмосферасын құруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар сабақтарды әдеттен тыс өткізуге көмектеседі, мысалы, саяхат сабақ ойыны, ауызша журнал, КВН сабағы түріндегі математика сабағы. Проблемалық жағдаяттарды қалыптастыру сабақты қызықты әрі тартымды етеді. Қызықты практикалық жаттығуларды, экскурсияларды, бақылауларды үйренуге, сондай-ақ балалардың сабақтан және мектептен тыс іс- шараларға белсенді қатысуын айтарлықтай ынталандырады. Сабақта өзін-өзі бақылаудың және өзара бақылаудың әртүрлі түрлерін ұйымдастыру өте маңызды: білім алушыларға сыныптастарынан сұрау құқығын беру. білім алушыларға диктанттарды өздері құрастыруға, диктант жазуға, бір- бірінің өзіндік жұмысын тексеруге, партаға тапсырма беруге, тапсырмаларды түсіндіруге, презентациялар жасауға және хабарламалар жасауға мүмкіндік беруге болады. Жарыс сәті де білім алушыларды ынталандыра алады, мысалы, кез келген тапсырманы жақсы орындаған адам диктант жазады. Жеке жұмысты ұйымдастыруда әртүрлі күрделіліктегі карточкалар, перфокарталар, жадына алар, анықтамалық карталар, қазақ тілі, математика және жаратылыстану сабақтарында оқытылатын барлық тақырыптар бойынша алгоритмдер көмек көрсетеді. Карточкаларды пайдалану балалардың сабақтағы жұмысқа деген қызығушылығын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар білім алушының білім деңгейін, оқу материалын оқудағы қиындықтардың сипатын жүйелі түрде есепке алуға көмектеседі. Үлгерімі төмен білім алушылармен жұмыс істегенде есте сақтау керек кеңестер: 1) «Жетістіктері нашар» білім алушыларға сауалнама жүргізу кезінде оларға жауап алгоритмін беру қажет; үй тапсырмасын орындау кезінде құрастырылған жоспарды пайдалануға мүмкіндік беру; тақтада жауапқа дайындалуға көбірек уақыт беріңіз; қысқаша алдын ала ескертулер жасауға, көрнекі құралдар пайдалануға мүмкіндік беру. 2) Мүмкіндігінше білім алушыларға жетекші сұрақтар қою арқылы материалды жүйелі түрде жеткізуге көмектесіңіз. 19 3) Білім алушы қандай да бір себептермен қатыспаған сабақтардың тақырыптары бойынша материалдардың игерілуін тексеру міндетті. 4) Сауалнама кезінде және оның нәтижелерін талдау кезінде ізгі ниет атмосферасын құру. 5) Үлгермеуші білім алушылардың ерекшелігін, атап айтқанда, бірдеңе түсініксіз болған жағдайда сұрақ қоюға құлықсыздығын ескере отырып, жаңа материалды оқу барысында білім алушылар зерттелетін тақырыптың ең қиын бөлімдеріне назар аударуы керек. Оқу материалын түсінгендерін нақтылау, жаңа материалды меңгеруде қиындық туғызған жағдайда білім алушыларды ынталандыру үшін жиі сұрақтар қойып отыру қажет. 6) Сабақтағы өздік жұмыс барысында үлгермеуші білім алушыларға ауызша жауаптарда немесе жазбаша жұмыста жіберген қателерін жоюға бағытталған жаттығуларды беру ұсынылады. 7) Білім алушыларды жиі мадақтаңыз, бұл әсіресе эмоциональды тәуелді білім алушылар үшін маңызды. Олардың жұмысындағы жағымды сәттерді, қиындықтарды атап өту және оларды жою жолдарын көрсету, оқудағы дербестікті дамытуға көмек көрсету қажет. Үлгермеуші білім алушылармен жұмыс жасағанда мұғалім психологтар әзірлеген келесі ережелерге сүйену керек: 1. Үлгермеуші күтпеген сұрақтың жағдайына қалдырмаңыз және одан тез жауап беруін талап етпеңіз, білім алушыға ойлануға және дайындалуға уақыт беріңіз. 2. Жауаптың ауызша емес, жазбаша болғаны жөн. 3. Шектеулі уақыт аралығында түсінуге арналған көлемді, алуан түрлі, күрделі материалды беру мүмкін емес, оны игерген сайын жеке ақпараттық бөліктерге бөліп, біртіндеп беруге тырысу керек. Мұндай білім алушыларды жаңа ғана меңгерілген материал бойынша сұрақтарға жауап беруге мәжбүрлеуге болмайды, білім алушыларға үйде оқуға мүмкіндік бере отырып, сауалнаманы келесі сабаққа қалдырған дұрыс. 4. Сауалнамалардың дұрыс тактикасы мен марапаттау арқылы (тек бағалау арқылы емес, сонымен қатар «өте жақсы», «жақсы», «ақылды» сияқты ескертулер арқылы т.б.) мұндай білім алушыларда өз қабілетіне, біліміне, оқу мүмкіндігіне деген сенімді қалыптастыру қажет. Бұл сенімділік білім алушыға жиынтық бағалау, тест жазу және т.б. төтенше стресстік жағдайларда көмектеседі. 5. Білім алушылардың сәтсіздіктерін бағалауда мұқият болу керек, өйткені олар сезімтал болып келеді. 6. Білім алушының жауабын дайындау барысында оған жазылған жұмысын тексеріп, түзетуге уақыт беру керек. 7. Білім алушының назарын ең аз дәрежеде де оның назарын басқа жаққа аудармауға тырысу керек, тыныш орта құруға тырысу керек. 5-сыныпта «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен диагностикалық жұмыс жүргізу үшін 4-сыныпқа арналған «Қазақ тілі» пәнінен оқу бағдарламасының оқыту мақсаттары зерделенеді. Ол үшін негізгі орта білім беру деңгейінің 4- сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік 20 оқу бағдарламасын қарастырамыз [14]. Оқу бағдарламасына сәйкес 4-сыныпта 5 бөлім қарастырылады. Тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым, тілдік бағдар. Бес бөлімге қатысты 4-сыныптың мазмұнын толық қамтитын оқыту мақсаттары келесі кестеде көрсетілген (2-кесте) 8. 1) «Тыңдалым» бөлімі: Білім алушылар: оқу мақсаттары Бөлімше (түйінді дағдылар) 4-сынып А2 – бастапқы деңгей 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну 4.1.1.1 анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну 1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну 4.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру 1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттар ды түсіну 4.1.4.1 тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) анықтау 1.5 Тыңдалым материалын болжау 4.1.5.1 тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау 9. 2) «Айтылым» бөлімі: «Айтылым» бөлімі бойынша оқу мақсаттары Бөлімше (түйінді дағдылар) 4-сынып А2 – бастапқы деңгей 2.1 Сөздік қорды толықтыру 4.2.1.1 берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру жүктеу/скачать 3,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|