З. С. Алканова, М. С. Комаева, Г. К. Сарсекова, М. А. Тусупова педагогикалы

45
Еңбекке, оның нәтижелеріне:
-
еңбекқорлық;
-
тəртіптілік;
-
ұқыптылық.
Өзіне және өзге де адамдарға:
-
қайырымдылық
-
мейірімділік;
-
табандылық.
Әрине, адамзат тарихында пайда болған адамгершілікке байланысты
көптеген 
категориялар 
-
жомарттық, 
батылдық, 
шыншылдық, 
сыпайыгершілік, əділдік пен достық, ар мен намыс, т.б. сонау көне дəуірден 
басталып, күні бүгінгі күнге дейін маңызын жоғалтқан жоқ. Сондай
-
ақ 
адамзаттың, əрбір адамның ішкі рухани 
-
адамгершілік дүниесінің негізгі 
нысандары 
-
үміт, сенім жəне махаббат үнемі даму үстінде болады
.
Адамгершілік қатынастардың маңызды ерекшелігі оның жан
-
жақтылығы, тіршіліктегі қарым
-
қатынастың барысында жəне адамдардың іс
-
əрекеттерінде қамтылады. Атап айтсақ:
-
қарым
-
қатынаста адамгершілік принциптерімен;
-
қарым
-
қатынас мақсатты бағытта, саналы түрде, ерікті түрде;
-
қарым
-
қатынас тұлғалық, саяси, діни т.б. бағыттарда жүзеге
асырылады.
Адамгершілік қатынастардың субъектісі мен объектісі.
1. Адамгершілік қатынастардың обьектісі 
-
табиғат, адам, жануарлар,
кез келген заттар бола алады.
2. Адамгершілік қатынастардың субъектісі 
-
тек қана жеке тұлға.
3. Адамгершілік қатынастар субъекті мен объектіден құралған біртұтас
жүйе.
4. Адамгершілік қатынастар кезінде əрбір адам субъекті ретінде
қарастырады.
Жалпы адамзаттық құндылықтар жеке тұлғаның өмірге келген сəтінен 
дами отырып, қоршаған ортасына сəйкес жасы ұлғайғанға дейін бірге 
қалыптасатын процесс. Оның ішінде қарым
-
қатынаста адамгершілік 
құндылықтар көне заманнан бүгінге дейін философия, əлеуметтану, этика, 
эстетика, психология, педагогика ғылымдарында кеңінен қарастырылып, 
қоғам сұраныстарына сəйкес зерттеліп, жүйеленіп келеді.
Жалпыадамзаттық құндылықтар, оның ішінде рухани
-
адамгершілік 
құндылық арқылы педагогтың жеке тұлғаға тəрбие беруі 
-
рухани 
азғындықтан шығудың ең басты жолы. 
Сонымен жоғарыда айтылғандарды топшылай отырып, педагогикалық 
ортада, біз рухани
-
адамгершілік құндылықты белгілі бір бағытқа, мақсатқа, 
жүйелі ұлттық көзқарасқа жəне мінез
-
құлықтағы тəртіп пен рухани дағдыны 
қалыптастыратын жүйе деп айта аламыз. Яғни, рухани
-
адамгершілік 
құндылық 
-
адамның ішкі жан
-
дүние қасиетінің өлшемі адамның 
жақсылыққа ұмтылуы, басқаларға жанашырлық білдіруі, айналадағы 
адамдарға қайырымдылығы, өмір сүруге талпынысы, өмірді дұрыс сүру 

46
мəселелері жайында ізденуі, өзін
-
өзі танып, өзін
-
өзі бағалап, сол арқылы 
дүниені, əлемді тануы.

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: