Қазыналық
кəс
i
порын
.
Жедел
басқару
құқығындағы
мемлекетт
i
к
мүл
i
кке
ие
кəс
i
порын
қазыналық
болып
танылады
.
Қазыналық
кəс
i
порынның
қызмет
i
мемлекеттік
тапсырысты
бөле
отырып
,
мемлекетт
i
к
басқару
органы
бек
i
тет
i
н
смета
бойынша
өз
табысының
есеб
i
нен
қаржыландырылады
.
Жедел
басқару
құқығы
қазыналық
кəс
i
порынның
менш
i
к
иес
i
нен
алған
жəне
өз
қызмет
i
н
i
ң
мақсатына
,
менш
i
к
иес
i
н
i
ң
тапсырмалары
мен
мүл
i
кт
i
ң
мақсатына
сəйкес
осы
Заң
мен
өзге
де
заң
акт
i
лер
i
нде
белг
i
ленген
шекте
сол
мүл
i
кт
i
иелену
,
пайдалану
жəне
оған
бил
i
к
ету
құқығын
жүзеге
асыратын
заттық
құқық
болып
табылады
.
Қазыналық
кəс
i
порынның
шаруашылық
қызмет
i
оның
жарғылық
мақсаттарымен
,
сондай
-
ақ
мемлекетт
i
ң
тапсырыстары
арқылы
анықталады
.
Өзге
шаруашылық
қызметті
жүзеге
асыруға
жол
берілмейді
.
79
Меншік
иесі
берген
мүліктің
тиімді
қолданылуы
мен
сақталуына
қадағалауды
меншік
иесі
жүзеге
асырады
.
Қазыналық
кəс
i
порын
ҚР
Үк
i
мет
i
н
i
ң
,
Ұлттық
банкінің
не
-
месе
жерг
i
л
i
кт
i
атқарушы
органның
шеш
i
м
i
бойынша
құрылады
.
Құрылтайшы
бек
i
ткен
қазыналық
кəс
i
порынның
жарғысы
оның
құрылтай
құжаты
болып
табылады
.
Қазыналық
кəс
i
порын
өз
i
н
i
ң
м
i
ндеттемелер
i
бойынша
бил
i
к
ету
i
ндег
i
ақшамен
жауап
беред
i.
Қазыналық
кəс
i
порынның
қалған
мүлк
i
нен
өнд
i
р
i
п
алуға
осы
кəс
i
порын
таратылғаннан
басқа
жағ
-
дайларда
жол
бер
i
лмейд
i.
Қазыналық
кəсіпорынның
шарттық
міндеттемелері
бойынша
Қазақстан
Республикасы
немесе
əкімшілік
-
аумақтық
бөлініс
тек
мемлекеттік
тапсырысты
орындау
шеңберінде
ғана
субсидиарлық
жауапкершілікті
көтереді
.
4.2.
Коммерциялық
емес
ұйымдар
Соңғы
кездері
коммерциялық
емес
ұйымдардың
əралуан
түрлері
көптеп
құрыла
бастады
.
Олардың
құқықтық
жағдайын
айқындау
барысында
заңды
тұлғаны
коммерциялық
емес
ұйым
қатарына
жатқызудың
екі
негізіне
мəн
беру
керек
:
-
пайда
табу
олардың
басты
мақсаты
емес
,
-
тапқан
табысты
олар
қатысушылар
арасында
бөлуге
құқығы
жоқ
.
Жарғылық
мақсаттарына
сəйкес
келгендіктен
ғана
коммерциялық
емес
ұйымдар
коммерциялық
қызметпен
айналыса
алады
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
түрлері
:
мемлекеттік
мемлекетік
емес
Мелекеттік
мекеме
Мекеме
Қоғамдық
бірлестік
Акционернерлік
қоғам
Тұтыну
кооперативі
Қор
Діни
бірлестік
Заңды
тұлғалардың
қауымдастығы
(
одақ
)
80
Коммерциялық
емес
ұйымдарды
реттейтін
негізгі
нормативтік
акті
–
ҚР
АК
,
коммерциялық
емес
ұйымдар
туралы
Қазақстан
Рес
-
публикасының
Заңы
.
Коммерциялық
емес
ұйымдар
əлеуметт
i
к
,
мəдени
,
ғылыми
,
б
i
л
i
м
беру
,
қайырымдылық
,
басқару
мақсаттарына
қол
жетк
i
зу
;
азаматтардың
жəне
ұйымдардың
құқықтарын
,
заңды
мүдделер
i
н
қорғау
;
даулар
мен
жанжалдарды
шешу
;
азаматтардың
рухани
жəне
өзге
қажетт
i
л
i
ктер
i
н
қанағаттандыру
;
азаматтардың
денсаулығын
сақтау
,
қоршаған
ортаны
қорғау
,
дене
шынықтыру
мен
спортты
да
-
мыту
заң
көмег
i
н
көрсету
үш
i
н
,
сондай
-
ақ
қоғамдық
иг
i
л
i
ктерд
i
жəне
өз
мүшелер
i
н
i
ң
(
қатысушылардың
)
иг
i
л
i
ктер
i
н
қамтамасыз
етуге
бағытталған
басқа
да
мақсаттарда
құрылуы
мүмк
i
н
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
атауы
оның
атын
жəне
ұйымдық
-
құқықтық
нысанының
көрсетпес
i
н
қамтиды
.
Ол
заңдарда
көзделген
қосымша
ақпаратты
қамтуы
мүмк
i
н
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
тұрақты
қызмет
i
стейт
i
н
органы
орналасқан
жер
оның
орналасқан
жер
i
деп
танылады
.
Коммерциялық
емес
ұйымды
(
қоғамдық
жəне
д
i
ни
б
i
рлест
i
ктер
-
д
i
қоспағанда
)
оны
қалыптастыру
арқылы
құру
құрылтайшылардың
(
құрылтайшының
)
шеш
i
м
i
бойынша
жүзеге
асырылады
.
Қоғамдық
жəне
д
i
ни
б
i
рлест
i
ктер
құрылтай
жиналысын
(
съезд
,
конференция
)
шақырушы
кем
i
нде
он
адамнан
тұратын
Қазақстан
Республикасының
азаматтары
тобының
бастамасы
бо
-
йынша
құрылады
,
онда
жарғы
қабылданады
жəне
оның
органдары
қалыптастырылады
.
Заңды
тұлға
рет
i
нде
коммерциялық
емес
ұйымның
құқық
қаб
i-
летт
i
л
i
г
i
ол
мемлекетт
i
к
т
i
ркелуден
өткен
кезден
бастап
туындайды
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
айналысуға
лицензия
алу
қажет
болатын
қызмет
саласындағы
құқық
қаб
i
летт
i
л
i
г
i
осындай
лицензия
-
ны
алған
кезден
бастап
туындайды
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
ұйымдық
-
құқықтық
нысаны
-
на
қарай
,
егер
осы
Заңда
,
Қазақстан
Республикасының
басқа
да
заң
акт
i
лер
i
нде
өзгеше
белг
i
ленбесе
,
жеке
жəне
(
немесе
)
заңды
тұлғалар
оның
құрылтайшылары
бола
алады
.
Коммерциялық
емес
ұйымды
,
тұтыну
кооператив
i
н
,
қауымдастықтарды
(
одақтарды
)
құру
жағдайларын
жəне
ком
-
мерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i
туралы
заң
акт
i-
лер
i
нде
көзделген
өзге
де
жағдайларды
қоспағанда
,
жеке
тұлға
құруы
мүмк
i
н
.
81
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
құрылтай
құжаттары
:
1)
мекеме
үш
i
н
–
менш
i
к
иес
i (
менш
i
к
иелер
i)
бек
i
ткен
ереже
(
жарғы
)
жəне
менш
i
к
иес
i
н
i
ң
(
менш
i
к
иелер
i
н
i
ң
)
құру
туралы
шеш
i
м
i;
2)
қор
,
тұтыну
кооператив
i,
коммерциялық
емес
акционерл
i
к
қоғам
қауымдастық
(
одақ
)
нысанындағы
,
өзге
де
ұйымдық
-
құқықтық
нысандардағы
заңды
тұлғалар
б
i
рлест
i
ктер
i
үш
i
н
–
құрылтайшылар
бек
i
ткен
жарғы
жəне
құрылтай
шарты
;
3)
қоғамдық
б
i
рлест
i
к
,
д
i
ни
б
i
рлест
i
к
үш
i
н
–
жарғы
болып
табы
-
лады
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
жарғысы
:
1)
коммерциялық
емес
ұйымның
атауын
,
соның
i
ш
i
нде
ұйымдық
-
құқықтық
нысанын
,
қызмет
i
н
i
ң
мəн
i
мен
мақсатын
;
2)
коммерциялық
емес
ұйымның
орналасқан
жер
i
н
;
3)
коммерциялық
емес
ұйымның
басқару
органдарының
құрылымын
,
қалыптастыру
тəрт
i
б
i
н
жəне
құзырет
i
н
;
4)
коммерциялық
емес
ұйым
мүшелерінің
(
қатысушыларының
)
құқықтары
мен
м
i
ндеттер
i
н
;
5)
коммерциялық
емес
ұйымның
мүшел
i
г
i
не
(
егер
коммерциялық
емес
ұйымның
мүшел
i
г
i
болған
жағдайда
)
қабылдау
жəне
одан
шығу
шарты
мен
тəрт
i
б
i
н
;
6)
коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
құрау
көздер
i
н
;
7)
коммерциялық
емес
ұйымның
құрылтай
құжаттарына
өзгер
i
стер
мен
толықтырулар
енг
i
зу
тəрт
i
б
i
н
;
8)
коммерциялық
емес
ұйымды
қайта
ұйымдастыру
жəне
оның
қызмет
i
н
тоқтату
шартын
;
9)
коммерциялық
емес
ұйым
таратылған
жағдайда
оның
мүлк
i
н
пайдалану
тəрт
i
б
i
н
;
10)
филиалдар
мен
өк
i
лд
i
ктер
туралы
мəл
i
меттерд
i
көздеуге
ти
i
с
.
Құрылтай
шарты
–
коммерциялық
емес
ұйым
құру
туралы
құ
-
рылтайшылардың
кел
i
с
i
м
i,
мұнда
оны
құру
жөн
i
ндег
i
б
i
рлескен
қызмет
тəрт
i
б
i,
оның
менш
i
г
i
не
(
жедел
басқару
)
өз
мүлк
i
н
беру
жəне
оның
қызмет
i
не
қатысу
шарттары
айқындалады
.
Мұнда
,
егер
коммерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i
туралы
заң
акт
i
лер
i
нде
өзгеше
көзделмесе
,
коммерциялық
емес
ұйымның
қызмет
i
н
басқару
,
құрылтайшылардың
оның
құрамынан
шығу
шарты
мен
тəрт
i
б
i
де
белг
i
ленед
i.
Коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
құрау
көздер
i
мыналар
:
1)
құрылтайшылардан
(
қатысушылардан
,
мүшелерден
)
түскен
түс
i
мдер
;
82
2)
ер
i
кт
i
мүл
i
кт
i
к
жарналар
мен
қайырмалдықтар
;
3)
заңдарда
белг
i
ленген
жағдайларда
тауарлар
сатудан
,
жұмыстардан
,
қызмет
көрсетуден
түскен
түс
i
мдер
(
к
i
р
i
с
);
4)
акциялар
,
облигациялар
,
басқа
да
бағалы
қағаздар
жəне
салым
-
дар
(
депозиттер
)
бойынша
алынған
дивидендтер
(
к
i
р
i
стер
,
сыйақы
(
мүдде
);
5)
заңмен
тыйым
салынбаған
басқа
да
түс
i
мдер
,
заң
актілер
i
не
сəйкес
,
коммерциялық
емес
ұйымның
мүлкін
ақшалай
жəне
өзге
де
нысандардағы
құрау
көздер
i
болып
табылады
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i
н
i
ң
к
i
р
i
с
көз
-
дер
i
не
заң
акт
i
лер
i
мен
шектеулер
қойылуы
мүмк
i
н
.
Құрылтайшылардан
(
қатысушылардан
,
мүшелерден
)
түсет
i
н
қар
-
жы
жəне
өзге
де
қаражат
түс
i
мдер
i
н
i
ң
тəрт
i
б
i
коммерциялық
емес
ұйымның
құрылтай
құжаттарында
белг
i
ленед
i.
Коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
,
ақшалай
нысаннан
басқа
,
заттай
жəне
өзге
нысандарда
құрауға
құрылтайшылардың
салымда
-
ры
барлық
құрылтайшылардың
кел
i
с
i
м
i
бойынша
ақшалай
нысанда
бағаланады
.
Егер
мұндай
салымның
құны
жиырма
мың
АЕК
тең
со
-
мадан
асып
кетсе
,
оны
бағалауды
аудиторлық
ұйым
растауға
ти
i
с
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
,
мемлекетт
i
к
мекемелерд
i
қоспағанда
,
құрылтай
құжаттарына
сəйкес
олардың
Достарыңызбен бөлісу: |