8.5.
Нормативтік
актілер
тізімі
8.1.
Азаматтық
құқықтағы
мерз
i
мдерді
белг
i
леу
ұғымы
,
түрлері
жəне
тəртібі
Азаматтық
құқықтағы
мерз
i
мдерді
белг
i
леу
ҚР
АК
анық
-
талған
.
Заңдармен
,
мəм
i
лемен
белг
i
ленген
не
сот
тағайындайтын
мерз
i
м
күнт
i
збел
i
к
күнмен
немесе
сөзс
i
з
болуға
ти
i
ст
i
оқиға
көрсет
i
л
i
п
белг
i
ленед
i.
Мерз
i
м
жылдармен
,
айлармен
,
апталармен
,
күндермен
немесе
сағаттармен
есептелет
i
н
уақыт
кезең
i
рет
i
нде
де
белг
i
лену
i
мүмк
i
н
.
Уақыт
кезең
i
мен
белг
i
ленет
i
н
мерз
i
мн
i
ң
өту
i
күнт
i
збел
i
к
күннен
не
-
месе
мерз
i
мн
i
ң
басталуы
белг
i
ленген
оқиға
болғаннан
кей
i
нг
i
келес
i
күннен
басталады
.
Жылдармен
есептелет
i
н
мерз
i
м
–
мерз
i
мн
i
ң
соңғы
жылының
ти
i
ст
i
айы
мен
күн
i
нде
б
i
тед
i.
Жарты
жылмен
есептелет
i
н
мерз
i
мге
айлармен
есептелет
i
н
мерз
i
мн
i
ң
ережелер
i
қолданылады
.
Жыл
тоқсандарымен
есептелет
i
н
мерз
i
мге
айлармен
есептелет
i
н
мерз
i
мн
i
ң
ережелер
i
қолданылады
.
Бұл
орайда
б
i
р
тоқсан
үш
айға
тең
деп
есептелед
i,
ал
тоқсандарды
есептеу
жыл
басынан
бастап
жүрг
i
з
i
лед
i.
Айлармен
есептелет
i
н
мерз
i
м
–
мерз
i
мн
i
ң
соңғы
айының
ти
i
ст
i
күн
i
нде
б
i
тед
i.
Жарты
аймен
белг
i
ленет
i
н
мерз
i
м
күндермен
есептелет
i
н
мерз
i
м
рет
i
нде
қаралады
да
,
он
бес
күнге
тең
болып
есептелед
i.
Егер
айлармен
есептелет
i
н
мерз
i
мн
i
ң
аяқталуы
ти
i
ст
i
күн
саны
жоқ
айға
тура
келсе
,
мерз
i
м
сол
айдың
соңғы
күн
i
нде
б
i
тед
i.
Апталар
-
мен
есептелет
i
н
мерз
i
м
–
мерз
i
мн
i
ң
соңғы
аптасының
ти
i
ст
i
күн
i
нде
б
i
тед
i.
Егер
мерз
i
мн
i
ң
соңғы
күн
i
жұмыс
i
стемейт
i
н
күнге
тура
келсе
,
со
-
дан
кей
i
нг
i
ең
таяу
жұмыс
күн
i
мерз
i
мн
i
ң
аяқталған
күн
i
болып
са
-
налады
.
Егер
мерз
i
м
қандай
да
б
i
р
əрекет
жасауға
белг
i
ленген
болса
,
134
ол
əрекет
мерз
i
мн
i
ң
соңғы
күн
i
ндег
i
сағат
жиырма
төртке
дей
i
н
орын
-
далуы
мүмк
i
н
.
Алайда
,
егер
бұл
əрекет
ұйымда
жасалуға
ти
i
с
болса
,
онда
мер
-
з
i
м
осы
ұйымда
белг
i
ленген
ережелер
бойынша
ти
i
ст
i
операциялар
тоқтатылған
сағатта
б
i
тед
i.
Мерз
i
мн
i
ң
соңғы
күн
i
ндег
i
сағат
жиырма
төртке
дей
i
н
почтаға
,
телеграфқа
немесе
өзге
де
байланыс
мекемес
i
не
тапсырылған
жазбаша
мəл
i
мдемелер
мен
хабарламалар
мерз
i
м
i
нде
жасалған
болып
саналады
.
8.2.
Талап
қою
мерзімі
ҚР
АК
177-
бабында
талап
қою
ұғымының
анықтамасы
берілген
.
Талаптың
еск
i
ру
i –
адам
құқығының
немесе
заңмен
қорғалатын
мүдден
i
ң
бұзылуынан
туындайтын
талаптың
қанағаттандырылуы
мүмк
i
н
болатын
уақыт
кезең
i.
Талап
қою
мерз
i
мдер
i
жəне
оларды
есептеу
тəрт
i
б
i
заңмен
көзделед
i
жəне
оларды
тараптардың
кел
i
су
i
мен
өзгертуге
болмайды
.
Талап
қоюдың
жалпы
мерз
i
м
i
үш
жыл
болып
белг
i
ленед
i.
Талаптардың
жекелеген
түрлер
i
үш
i
н
заң
құжаттарымен
талап
қою
-
дың
жалпы
мерз
i
ммен
салыстырғанда
қысқартылған
немесе
неғұрлым
ұзақ
арнаулы
мерз
i
мдер
i
белг
i
лену
i
мүмк
i
н
.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өт
i
п
кету
i
не
қарамастан
бұзылған
құқықты
қорғау
туралы
талапты
сот
өз
қарауына
алады
.
Талап
мерз
i
м
i
н
сот
шеш
i
м
шығарғанға
дей
i
н
дауда
тарап
жасаған
мəл
i
мдеме
бойынша
ғана
сот
қолданады
.
Талап
қойғанға
дей
i
нгі
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өт
i
п
кету
i
соттың
талаптан
бас
тарту
туралы
шеш
i
м
шығаруына
нег
i
з
бо
-
лады
.
Басты
талап
бойынша
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
б
i
ту
i
не
байланы
-
сты
қосымша
талаптар
(
айыптарды
өнд
i
р
i
п
алу
,
кеп
i
лд
i
к
беруш
i
н
i
ң
жауапкерш
i
л
i
г
i
жəне
т
.
б
.
туралы
)
бойынша
да
талап
қою
мерз
i
м
i
б
i
тед
i.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
адам
құқық
бұзушылық
туралы
б
i
лген
немесе
б
i
луге
ти
i
с
болған
күннен
басталады
.
Белг
i
ленген
орындау
мерз
i
м
i
не
байланысты
м
i
ндеттемелер
бойынша
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
орындалу
мерз
i
м
i
аяқталғаннан
кей
i
н
басталады
.
Орындалу
мерз
i
м
i
белг
i
ленбеген
не
талап
ету
кез
i
мен
белг
i
ленген
м
i
ндеттемелер
бойынша
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
м
i
ндеттемен
i
орын
-
дау
туралы
талап
қойылған
кезден
басталады
,
ал
егер
борышқорға
135
сондай
талаптарды
орындау
үш
i
н
жең
i
лд
i
к
мерз
i
м
i
бер
i
лсе
,
талап
мерз
i
м
i
н
есептеу
аталған
мерз
i
м
аяқталғаннан
кей
i
н
басталады
.
Регрест
i
к
м
i
ндеттемелер
бойынша
талап
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
нег
i
зг
i
м
i
ндеттемен
i
орындау
кез
i
нен
басталады
.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
н
тоқтата
тұру
:
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i:
1)
егер
талап
қоюға
төтенше
жəне
бұл
жағдайда
болмай
қоймай
-
тын
оқиға
(
бой
бермейт
i
н
күш
)
кедерг
i
жасаса
;
2)
м
i
ндеттемелерд
i
ң
бұл
түр
i
н
орындау
Қазақстан
Республикасы
Президент
i
н
i
ң
жариялауымен
кей
i
нге
қалдырылуына
байланысты
(
мораторий
):
3)
егер
талапкер
немесе
жауапкер
соғыс
жағдайына
көш
i
р
i
лген
əскери
бөл
i
мшелер
құрамында
болса
;
4)
егер
əрекетқаб
i
летт
i
г
i
жоқ
адамның
заңды
өк
i
л
i
болмаса
;
5)
ти
i
ст
i
қатынасты
реттейт
i
н
заңдардың
қолданылуын
тоқтатуға
байланысты
тоқтатыла
тұрады
.
Азаматтың
өм
i
р
i
не
немесе
денсаулығына
келт
i
р
i
лген
зиянның
орнын
толтыру
туралы
талаптар
бойынша
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
азам
аттың
зейнетақы
төлемдер
i
н
тағайындау
жəне
/
немесе
жүзеге
асыру
туралы
немесе
жəрдемақы
тағайындау
туралы
ти
i
ст
i
ұйымдарға
жолдануына
байланысты
зейнетақы
төлемдер
i
тағайындалғанға
жəне
/
немесе
жүзеге
асырылғанға
немесе
жəрдемақы
тағайындалғанға
не
зейнетақы
төлемдер
i
н
тағайындауд
ан
жəне
/
немесе
жүзеге
асырудан
немесе
жəрдемақы
тағайындаудан
бас
тартылғанға
дей
i
н
тоқтатыла
тұрады
.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i,
жоғарыда
көрсет
i
лген
мəн
-
жайлар
талап
мерз
i
м
i
н
i
ң
соңғы
алты
айы
i
ш
i
нде
пайда
болса
немесе
бұрынғысынша
қала
берсе
тоқтатыла
тұрады
,
ал
егер
бұл
мерз
i
м
алты
айдан
аспаса
–
талап
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
кез
i
нде
тоқтатыла
тұрады
.
Тоқтата
тұруға
əкел
i
п
соқтырған
мəн
-
жайлар
тоқтатылған
күннен
бастап
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
одан
əр
i
жалғасады
.
Бұл
орайда
мерз
i
мн
i
ң
қалған
бөл
i
г
i
алты
айға
дей
i
н
,
ал
егер
талап
қою
мерз
i
м
i
алты
айдан
аспаса
,
талап
мерз
i
м
i
не
дей
i
н
ұзартылады
.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
белг
i
ленген
тəрт
i
ппен
талап
қою
,
сондай
-
ақ
м
i
ндеткер
адамның
борышты
немесе
өзге
м
i
ндеттерд
i
мойындағандығын
дəлелдейт
i
н
əрекеттер
жасауы
арқылы
үз
i
лед
i.
Үз
i
л
i
стен
кей
i
н
талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
қайтадан
басталады
;
үз
i
л
i
ске
дей
i
н
өткен
уақыт
жаңа
мерз
i
мге
есептелмейд
i.
Ерекше
жағдайларда
,
талапкерд
i
ң
жеке
басына
байланысты
мəн
-
136
жайлар
(
ауыр
науқас
,
дəрменс
i
з
халде
болу
,
сауатсыздық
жəне
т
.
б
.)
бойынша
талап
қою
мерз
i
м
i
өт
i
п
кету
i
н
i
ң
себеб
i
н
сот
орынды
деп
таныған
кезде
,
азаматтың
бұзылған
құқығы
қорғалуға
ти
i
с
.
Талап
қою
мерз
i
м
i
н
i
ң
өт
i
п
кету
себептер
i
орынды
болып
,
егер
ол
талап
мерз
i
м
i
соңғы
алты
ай
i
ш
i
нде
орын
алған
болса
,
ал
егер
бұл
мерз
i
м
алты
айға
тең
немесе
алты
айдан
аз
болса
–
талап
мерз
i
м
i
н
i
ң
өту
i
кез
i
нде
таны
-
лады
.
Белг
i
л
i
б
i
р
i
с
бойынша
сот
шеш
i
м
i
н
орындаудан
бас
тартылуы
-
на
байланысты
заң
құжаттарына
сəйкес
талапкерд
i
ң
тап
сол
i
с
бо
-
йынша
жаңа
талап
қою
құқығы
пайда
болған
ретте
талап
қою
мерз
i
м
i
қалпына
келт
i
р
i
лед
i
жəне
қайтадан
өте
бастайды
.
Талап
қою
қолданылмайтын
талаптар
:
1)
заң
құжаттарында
көзделгеннен
басқа
реттерде
материалдық
емес
иг
i
л
i
ктер
мен
мүл
i
кт
i
к
емес
өз
i
нд
i
к
құқықтарды
қорғау
туралы
талаптарға
;
2)
салымшылардың
банк
i
ге
банкт
i
к
салымдарды
беру
туралы
та
-
лаптарына
;
3)
азаматтың
өм
i
р
i
не
немесе
денсаулығына
келт
i
р
i
лген
зиянның
орнын
толтыру
туралы
талаптарға
қолданылмайды
.
Алайда
талап
қою
мерз
i
м
i
өт
i
п
кеткеннен
кей
i
н
қойылған
талаптар
талап
қойыла
бастаған
соң
үш
жылдан
асырмай
қанағаттандырылады
;
4)
егер
менш
i
к
иес
i
н
i
ң
немесе
өзге
заң
иеленуш
i
н
i
ң
өз
құқығының
кез
келген
бұзылуы
иел
i
ктен
айыруға
байланысты
болмаса
,
олардың
осы
құқық
бұзушылықты
жою
туралы
талабына
;
5)
заң
құжаттарында
белг
i
ленген
реттерде
басқа
талаптарға
да
қолданылмайды
.
Достарыңызбен бөлісу: |