Хасанов М. Ғылым теориясы indd
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| ибнХал-
дун , көп те ген зерт теу ші лер дің пі кі рін ше, қа зір гі со ци оло гияның не гі зін қа лаушы бол ды. Оның атын шы ғар ған ең бек «Үлкента- рих» , не ме се «Өнегелімысалдаркітабыжәнеүлкенкөлемді биліккеиеарабтар,парсыларжәнеберберлерменолардың замандастарының күндері туралы хабарламалар жинағы» . Осы ір ге лі ең бек тің үл кен кі ріс пе сі – «Мукаддима» («Сөз бас- тау шы лар») ор та ға сыр лық араб елін де гі мә де ни өмір дің эн цик ло- пе диясы бол ды. Ол жер бай лық та ры мен кли мат ту ра лы, әр түр лі ха лық тар дың та ри хы ту ра лы, мем ле кет тер дің пай да бо луы мен жой ылуы ту ра лы, жер өң деу ісі жә не ұс та шы лық, қар жы, ғы лым, өнер ту ра лы әр түр лі де рек тер бе ре ді. Дәуір дің әлеу мет тік-эко- но ми ка лық жә не саяси өмі рін ибн Хал дун қо ғам дық өмір ге то- лық тай ана лиз жа сау, «әлеу мет тік фи зи ка ның» (қо ғам та ну) бас ты прин цип те рін маз мұн дау ар қы лы си пат та ды. Ол мем ле кет тің тағ ды рын қо ғам өмі рі нің эко но ми ка лық дең- гейі нің өз ге рі сі мен бай ла ныс тыр ғы сы кел ді. Ибн Хал дун ар тық өнім нің пай да бо луының ар қа сын да қо ғам да ал ғаш қы қауым дық қа ты нас тар жойы лып, жа ңа тип те гі қа ты нас тар қа лып та са ды, со ның нә ти же сін де мем ле кет пай да бо ла ды деп көр се те ді. Ше- неунік тер ап па ра ты ның мүд де сі үшін үс те ме өнім нің жә не оның іш кі бө лік те рі нің та ра ты луы бұл мем ле кет тің то қы рауы мен өлі- мі не алып ке ле ді. Ибн Хал дун ның қо ғам дық өмір ге бер ген та- ри хи си пат та ма ла ры қо ғам ту ра лы ғы лым ның эле ме нт те рі не ай- нал ды, ең бе гі нің жо ғар ғы са па сы ның ар қа сын да ол Ма киавел ли, Ви ко, Мон тес кье се кіл ді кейін гі еуро па лық ой шыл дар дың қа та- ры на қо сыл ды. жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|