ОҚу жылында қазақстан республикасының жалпы орта білім беретін мектептерінде оқу процесін
жүктеу/скачать 3,46 Mb. Pdf көрінісі
|
ИМП-каз-сонгы-15.07
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
- Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы
- «Заң», «Әділдік», «Тең құқылық»
- Оқу пәндері бойынша жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламаларындағы білім алушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы
- «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
- Русский язык и литература
- «Русский язык и литература»
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
387 14 Орта мектепте сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру
Қоғамдық өмірде болып жатқан өзгерістер жағдайында елде қабылданған бағдарламалық құжаттарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелеріне айрықша назар аударылады. Орта мектепте сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру мәселесі: ✓
✓ «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410-V ҚРЗ Қазақстан Республикасының Заңы; ✓ Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2019 жылғы 20 мамырда мемлекеттік органдардың басшыларымен сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөнінде өткізілген кеңестегі сөзі (7 мәселе); ✓
Республикасы Президентінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 986 Жарлығы негізінде жүзеге асырылады. «Қазақстан – 2050» Стратегиясының мақсатына қол жеткізу тек сыбайлас жемқорлықпен күрес арқылы мүмкін. Елбасы айтқандай: «Мемлекет және қоғам сыбайлас жемқорлыққа бірге қарсы шығу қажет. Сыбайлас жемқорлық – жай құқық бұзушылық емес. Ол мемлекеттің тиімділігі сенімін бұзады және де ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп болып табылады». Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың феномені болып табылады. Сананы мектеп қабырғасынан қалыптастыру керек. Сондықтан бала кезден бастап Отанға деген сүйіспеншілікті, айналадағыларға және дәстүрлерге деген құрметті, білім мен еңбекке деген ұмтылысты, парасаттылық пен адалдықты дарыту қажет. Ғасырлар бойы бұл сезім халқымыздың қанында. Тәрбие мен білім беру процесі адамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастырудың негізі болып табылады. Мұнда басты рөл отбасы мен білім беру жүйесіне бөлінген. Әрбір ата-ана, әрбір мұғалім балалар үшін лайықты үлгі болуға, шынайы құндылықтарды таңдауға көмектесуге міндетті. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру мен тәрбиелеу моделі «Заң»,
құрылғаны жөн. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық және этикалық нормаларды сақтау білім берудің барлық деңгейлерінде қалыптастырылуы тиіс. Өскелең ұрпақ үшін тек адал еңбек табыстылықтың, жоғары жетістіктердің, білім мен материалдық игіліктің басты шарасы болуы қажет. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәденитетті қалыптастыруда өскелең ұрпақпен жұмыс жүргізу маңызды рөл атқарады. Жас кезінен мінез-құлықтың сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттарын енгізу әлеуметтік зұлымдықты жоюға мүмкіндік береді. Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
388
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет адамның жоғары моральдық, құқықтық, саяси және басқа мәдениеттер негізінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұра білу қабілетін білдіреді. Бағалау функциясы жеке тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қатынасын анықтайды. Оның көмегімен мораль мен этикалық кодекстерге, құқық пен заңнамаға, құқық қорғау органдарына, азаматтық қоғамға, борышқа, айналасындағылар мен өзінің де сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлқына деген қатынасы бағаланады. Білім беру ұйымдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру: - сыбайлас жемқорлықты анықтауды үйрену (сондай-ақ оны басқа қылмыс түрлерінен ажырату); - сыбайлас жемқорлық неге жамандық болып табылады деген дәлелдерді ұсыну; - сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету мүмкіндігін көрсетуге бағытталған. Мектеп жағдайында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті тәрбиелеудің міндеті – білім алушылардың азаматтық ұстанымы ретінде сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілігін бекіту, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға берік иммунитет қалыптастыру, оларды көпшілік алдында жоққа шығару болып табылады.
Төменде берілген оқу пәндері бойынша оқу мақсаттарының тақырыпшалары, жаңартылған білім мазмұнындағы Үлгілік оқу
бағдарламаларының бөлімдері мен бөлімшелері білім алушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастыру компонентінен тұрады: 1. «Дүниетану» 1-4-сыныптар; 2. «Өзін-өзі тану» - 1-4-сыныптар; 3. Қазақ тілі – 5-11-сыныптар; 4. «Орыс тілі мен әдебиеті» – 5-11-сыныптар; 5. «Құқық негіздері» 9-11-сынып; 6.«Қазақстан тарихы» 6, 9 -11-сыныптар; 7. «Дүниежүзі тарихы» - 10-11-сыныптар; 8. «Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» 10-11-сынып.
Бастауыш білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы барлық Үлгілік оқу бағдарламаларында «Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің «қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік», «құрмет», «ынтымақтастық», «еңбек пен
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
389 шығармашылық», «ашықтық», «өмір бойы білім алу» сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне, Отанына риясыз қызмет ететін, білімді, білікті, рухани терең азамат болып қалыптасуына ықпал етеді» деген тармақ бар. 1-4-сыныптарға арналған «Дүниетану» пәнін оқытудың міндеттерінің бірі білім алушыларды қазіргі қазақстандық қоғамға тән ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар жүйесіне дағдыландыру болып табылады. Пән бойынша оқу бағдарламасының 1.1 Мен және менің отбасым бөлімшесінде 1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау; 2.1.1.4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау; 1.1.1.4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін түсіндіру; 2.1.1.3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау; 3.1.1.4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 4.1.1.3 отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау; 4.1.1.4 отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну оқу мақсаттары; 1.5 Құқық және міндет бөлімшесінде 2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату; 2.1.5.2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңызын
түсіндіру; 3.1.5.1
Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын түсіндіру; 4.1.5.1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытындылар жасау; 4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы
ретінде демократиялық құқықтары, бостандықтары, міндеттерінен мысалдар келтіру деген оқу мақсаттары оқытылады.
адамның табиғатына қаланған жалпыадамзаттық құндылықтарды айқындау; қоғамға қызмет етуге бағытталған мәселелерді шығармашылықпен шешудің практикалық дағдыларын, тұлғаның құндылықтар жүйесін қалыптастыру; адамның өзіне, қоршаған әлемге, жалпы адамзатқа қатысы ескерілген оқушылардың әлеуметтік мәнді бағдарларын, адамгершілік мінез-құлық негіздерін қалыптастыру болып табылады. 83
кесте -
міндеттердің «Өзін-өзі тану» бойынша 1-сыныпқа арналған білім мазмұнында көрініс табуы:
Тараулардың атауы Сабақтардың тақырыбы Мазмұндық негізі I. Ғасырлар даналығы Ақиқатты жолға алып, адалдықпен өмір бастаймыз!
Адалдық адамның маңызды қасиеті ретінде. Шындықты айту оңай, ал өтірік айту қиын. Ақиқат- барлық адамдарды біріктіруші бастау. Тәртіп пен парыз «Тәртіп» және «парыз» ұғымдарының мағынасы. Бес «Т»: тәртіп, талап, тыныштық, тазалық, татулық. Өзіңмен үйлесімді өмір сүру! Ар-ұжданыңа құлақ қой. Адамзаттың рухани ұстаздары ар-ұждан туралы. Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
390
2-сынып:
Тараулардың атауы Сабақтардың тақырыбы Мазмұндық негізі I. Ғасырлар даналығы Ұлы Абайдың даналығы Жалпыадамзаттық құндылықтар Абай ілімінің негізі ретінде. II. Тату отбасы Адал және ақкөңіл болу Адалдық адамның құндылықты қасиеті ретінде. Жағымды ойлау. III. Адам болам десеңіз Өзіңді және басқаларды құрметтеуді үйренеміз Адамдарға ықыласпен қарау. IV. Қандай ғажап бұл әлем! Біз өсіп жатқан өлке Отанға адалдық. Біздің еліміздің бүгінгі күніне моральдық жауапкершілік.
3-сынып:
Тараулардың атауы Сабақтардың тақырыбы Мазмұндық негізі I. Ғасырлар даналығы Жалпыадамзаттық құндылықтарды зерделейміз Адамзат тарихындағы өзін-өзі тану. Жалпыадамзаттық құндылықтар адамзат мәдениетінің рухани-адамгершілік негізі ретінде III. Адам болам десеңіз Өз еліңнің патриоты болу Патриот. Патриотизм. Патриоттың әрекеттері мен істері.
4-сынып: Тараулардың атауы
Сабақтардың тақырыбы Мазмұндық негізі I. Ғасырлар даналығы Адам бол! Адам болу деген не? Адамның мінезі. II. Тату отбасы Ардақты ат
Жақсы іс адамның ардақты атының негізі ретінде. Өзіңе және басқаларға құрметпен қарау. Адамның адамгершілігі. III. Адам болам десеңіз Ар-ұждан ғылымы Ар-ұждан адамның адамгершілік бағдары ретінде. Адалдық, әділеттілік, ашықтық ар- ұжданға сәйкес өмір сүрудің мүмкіндігі ретінде. Адамның адамгершілік санасы. Мен азаматпын! Азамат. Азаматтық парыз. Азаматтық сезім. Отанға қызмет ету.
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
391 84.1 кесте - Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
1. Жасөспірім және заң.
Тыңдалым және айтылым 8.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау Оқылым 8.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу; 8.2.7.1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау Жазылым 8.3.1.1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8.3. 4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша
ұсынылған шешімнің артықшылығы мен
кемшілік тұстарын салыстыру, өз
ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) 2. Кәсіп пен еңбек. Болашақ мамандықтары.
Тыңдалым және айтылым 8.1.4.1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; 8.1.5.1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау Оқылым
8.2.1.1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет)
ақпараттарды салыстыру; 8.2.5.1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру Жазылым 8.3.4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша
ұсынылған шешімнің артықшылығы мен
кемшілік тұстарын салыстыру, өз
ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) 3. Адам құқығы мен бостандығы. Синтаксис Тыңдалым және айтылым
9.1.5.1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту; 9.1.6.1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау Оқылым 9.2.5.1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру Жазылым 9.3.4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу(аргументативті эссе)
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
392 84.2 кесте - Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану- математикалық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
1. Қазіргі қоғам құндылықтары: мәдениет және өркениет. Сөз мәдениеті Тыңдалым және
айтылым 10.1.3.1 мәтінде көтерілген мәселені (қоғамдық- саяси) талдай отырып, негізі ойды анықтау және
ғаламдық мәселелермен байланыстыру Оқылым
10.2.5.1 мәтіндегі негізгі ойды анықтау, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей білу Жазылым 10.3.3.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу («келісу, келіспеу» эссесі) 2. Қазіргі қоғам: әлеуметтік теңсіздік. Тілдік жүйе және стиль Тыңдалым және айтылым 10.1.1.1 мәтін үзінділері бойынша болжам жасау, өз біліміне сүйеніп тақырыпты жалғастыру Оқылым
10.2.4.1 әртүрлі стильдегі (ғылыми, ресми ісқағаздар, публицистикалық, ауызекі сөйлеу, көркем әдебиет стилі) мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес
қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау Жазылым 10.3.3.1 мәтін құрылымын сақтай отырып, әртүрлі
графиктік мәтіндегі деректерді салыстырып, маңызды тұстары мен үрдістерді талдап жазу; 10.3.4.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу («келісу, келіспеу» эссесі, аргументативті эссе) 3. Қазіргі қоғам. Миграция. Зияткерлік миграция. Шешендік сөздер Тыңдалым және айтылым 11.1.2.1 мамандандырылған тар аядағы арнайы мәтіндердегі (интервью) мақсатты аудиторияға арналған терминдер мен ұғымдарды, тілдік оралымдарды, мәтін үзінділерін талдау; 11.1.6.1 коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында дұрыс
сөйлеу, тыңдаушыларға ықпал ете білу, шешен сөйлеу Оқылым 11.2.1.1 әртүрлі графиктік мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, шартты белгі) мәліметтерді салыстырып талдау, негізгі үрдістерді анықтау Жазылым 11.3.3.1 мәтін құрылымын сақтай отырып, әртүрлі графиктік мәтіндегі деректерді салыстырып, маңызды тұстары мен үрдістерді талдап жазу, өзіндік тұжырым жасау
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
393 84.3 кесте - Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-11-сыныптарына арналған «Қазақ әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы Заман
шындығы Б. Мұқай «Өмірзая» романы, Ерболат Әбікен «Пәтер іздеп жүр едік» әңгімесі
Түсіну және жауап беру 11.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.5.1 ұлттық құндылықтардың маңыздылығын ғаламдық тақырыптағы контекстермен байланыстыру Анализ және интерпрета ция
11.2.2.1 шығармадағы авторлық идеяның
өмір шындығымен байланысын анықтау; 11.2.4.1 әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (эссе,
әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 11.2.5.1 әлем
және қазақ
әдебиетіндегі ортақ
құндылықтардың үндестігін талдау Бағалау
және салыстыру 11.3.2.1 көркем
шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау; 11.3.4.1 шығарманы идеялық
жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу
Таблица 85.1 - Типовая учебная программапо учебному предмету «Русский язык и литература» для 5-9 классов основного среднего образования по обновленному содержанию (с нерусским языком обучения)
Я и закон Ч. Айтматов. «Плаха» (фрагмент самосуда Бостона). Слушание 9.1.4.1 определять основную мысль текста, учитывая структуру текста; 9.1.5.1 прогнозировать содержание текста на основе утверждений Говорение 9.2.5.1 участвовать в дискуссии по предложенной проблеме, синтезируя различные точки
зрения и формулируя пути решения проблемы; 9.2.6.1 оценивать высказывание (монолог/диалог) с
Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы
394 использованием приемов привлечения внимания и с учётом целевой аудитории Чтение
Чтение
Таблица 85.2 Типовая учебная программа по учебному предмету «Русский язык и литература» для 10-11 классов общественно- гуманитарного и естественно-математического направлений общего среднего образования по обновленному содержанию (с нерусским языком обучения)
Высшая
ценность – права
человека
О.О. Сулейменов. «Дикое поле». Ю.О. Домбровский. «Хранитель древностей». Ч.Айтматов. «Легенда о манкурте».
Слушание 11.1.1 понимать детально информацию сообщения, подтекст, определяя социально- поведенческие характеристики и коммуникативные намерения говорящего; 11.1.5
точки зрения эффективности достижения коммуникативных задач
Говорение 11.2.1 владеть словарным запасом, включающим общенаучную и узкоспециальную лексику
социально-культурной, учебно-профессиональной, общественно-политической сфер; 11.2.2 пересказывать тексты, адаптируя содержание для определенной целевой аудитории с использованием средств для привлечения внимания; 11.2.5 участвовать в деловой беседе,
решая проблему и достигая договоренности Чтение 11.3.4 владеть разными видами и стратегиями чтения в зависимости от цели и задач; 11.3.7 сравнивать цели, целевую аудиторию, авторскую позицию, жанровые и стилистические особенности текстов жүктеу/скачать 3,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|