АқТӚбе мемлекеттік педагогикалық институты физика –математика және жаратылыстану факультеті Химия кафедрасы «Бекітемін»

8. Білім тексерудің жүйесі мен әдістері. 
9. Білім бағалаудың қандай критерийі. 
Білімі мен білікті күнделікті, тоқсандық жылдық және қорытынды тексеру арқылы 
оқушылар сыныпқа кӛшіріледі, мектеп бітіру емтихандарында сыналады. 
Сонымен  оқушылардың  білімін,  білігін,  білімді  тексеру  мен  бағалау,  бақылау,  оқыту, 
тәрбиелеу міндеттерін атқаруды қамтиды және дағдысын тексеру дидактикалық жағынан 
алғанда бақылау, үйрету, бағдарлау және тәрбиелеу міндеттерін атқарады. 
Тексеру оқушылардың барлығын толық қамтитын болуы керек. Сонда ӛтілген жеке 
тақырып бойынша әр оқушының білімі нақтылы анықталады. 
Тексеру жүйелі және жоспарлы түрде жүзеге асырылуы тиіс. Тексеру үшін қажетті 
дидактикалық  және  техникалық  құралдар,  тексеру  әдістері  мен  түрлері  материалдың 
мазмұнына сәйкес алдын ала әзірленеді.  
ОҚУШЫЛАРДЫҢ  БІЛІМІ  МЕН  БІЛІГІН  ТЕКСЕРУ  ӘДІСТЕРІ  МЕН  ТҤРЛЕРІ. 
Әдістемелілк  әдебиеттерде  оқушылардың  білімі  мен  білігін  тексеру  дидиктикалық 
мақсаттарына қарай күнделікті, дүркінді және қорытынды тексеру деп жіктейді. К ү н д е 
л і к т і  т е к с е р у   жеке сабақтарда,         д ү р к і н д і   т е к с е р у   бір тақырыпт ӛткен 
соң,  қ о р ы т ы н д ы   т е к с е р у  тоқсаның соңында, жыл аяғында жүзеге асырыды. 
Бұлардың әрқайсысы ӛкізу немесе білімнің алыну формасы бойынша ауызша сұрау, жазба 
жұмыстар  және  экпериментік  тапсырмаларға  бӛлінеді.  Бұлардың  ӛзі  одан  әрі  жеклеп 
сұрау,  топтық  сұрау  және  жапай  сұрау,  химиялық  диктант,  қысқа  мерзімді  бақылау 
жұмыстары, ұзақ мерзімді бақылау жұмыстары, жазба үй тапсырмасы, жек-дара  кӛрнекті 
кӛрсету  эксперимент,  зертханалық  жұмыс,  сарамандық  бақылау  жұмыстары,  үй 
эксперименті  болып  тамамдалады.  Білм  мен  білікті  тексеру  құралдарына  қарай 
машиналармен  және  машинасыз  тексеру  деп  жіктеледі,  соңғысына  жататындар: 
карточкалар,  перфокарталар,  сұрақтар  тізбесі,  билеттер,  электрленген  кестелер, 
кодепленкалар,диафилмдер, үлестірілетін заттар, құралдар, модельдер, сызбанұсқалар, т.б. 
    АУЫЗША  СҦРАҚ  ҚОЮ.  Оқушылардың  білімі  мен  білігін  тексерудің  ең  жиі 
қолданылатын негізгі түрі жекелеп және жаппай сұраудан тұрады. Ауызша сұрақ қоюдың 
артықшылығы  мұғалім  оқушының  жауабын  кӛзбе  –  кӛз  тыңдап,  талдайды  және 
бағалайды. 
Ауыша  сұрақ  қою  кезінде  ең  маңызды  әдістемелік  мәселе  -  нені  және  қалай 
сұрайтынын анықтау. 
Мыселен, периотық заң және периодтық жүйе ӛтіогенге дейін химиялық элементті 
сипаттау  жоспары:  1)  химиялық  симвалы;  2)  салыстыралы  атомдық  массасы;  3)  түзетін 
жай заты; 4) жай заттының физикалық қасиеттері; 5) химиялық қасиеттері;  6) табиғатта 
кездесуі;  7)  бос  күйінде  зертханада  және  техника  алынуы;  8)  валенттілігі;  9)  тұзетін 
химиялық  қосылыстары.  Периодтық  заң  және  атом  құрылысы  ӛтілгеннен  кейін  жоспар 
күрделіленіп  бүрынғыларының  үстіне:  Элементтің  периодтық  жүйесіндегі  орны,  атом 
құрлысы,  тотығу  дәрежелі  және  оларға  сәйкес  түзетін  қосылыстарының  сипаттамалары 
қосылады. 
ОҚУШЫЛАРДЫҢ  БІЛІМІ  МЕН  БІЛІГІН  ЖАЗБАША  ТЕКСЕРУ.  Жазбаша 
тексерудің  артықшылығы  аз  уақыт  ішінде  кӛп  оқушының  білімімен  білігін,  химиялық 
сауаттылығын, алған білімін қолдану жайын анықтауға мүмкіндік береді. 
Оқушылардың  білімін  жазбаша  тексеру  химиялық  диктант,  қысқаша 
мерзімдібақылау, ұзақ мерзімді бақылау, баяндама және шығарма тү 
         Ұзақ  мерзімді  бақылау  жұмыстары  (45  имн)  тақырып  ӛтілгенне  кейін  рінде  жүзеге 
асырылады.  жүргізіледі.  Мұғалам  ӛтілген  тақырыпты  жан-жақты  талдап  тексеруге  тиісті 
білі мен біліктің кӛлемін анықтайды, нұсқаларға, сұрақтарға бӛледі. 
    Химиялық  диктант,  кӛбінесе  химиялық  симваликаға  негізделеді.  Оқушылардың  бір 
ұғымды,  мәселен  валентілікті,  тотығу  дәрежесін,  химиялық  неменклатураны,  химиялық 
симвалдарды,  фрмуларды,  теңдеулерді,  т.б.  қандай  дәрежеде  менгергенін  анықтау  үшін 
жаздырылады. 

ОҚУШЫЛАРДЫҢ  БІЛІМІ  МЕН    ДАҒДЫСЫН  ЭКСПЕРИМЕНТТІК  ТЕКСЕРУ. 
 
Химияны  оқуыту  барысында  оқушыларда  кӛптеген  экспериментік  біліктер  мен 
дағдылар  қалыптасады,  олардың  тізбесі  бағдарламада  берілген.  Бұлардың  оқушыларды 
қалай  игергені  кӛрнекті  кӛрсету  арқылы  тәжірибе  жасату  және  зертханалық  бақылау 
жұмыстарын ӛткізу арқылы анықталады. 
  ОҚУШЫЛАРДЫҢ  БІЛІМІН,  БІЛІГІН  ЖӘНЕ  ДАҒДЫЛАРЫН  ҚОРЫТЫП 
ТЕКСЕРУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ. 
Оқушылардың  білімін,  білігін  және  дағдысын  қорытынды  тексеру  зачет  алу  және 
эмтихан қабылдау арқылы жүзеге асырылады. 
Осы сапалық кӛрсеткіштер тұрғысынан ауызша жауапқа қойылатын бағалар:  
«5»  деген  баға  ӛтілген  теориалардың  тұрғысынан  толық  және  дұрыс  берілген, 
әдеби  тілмен  жүйелі  баяндалғн  және  оқушының  дәйектілігін  білдіретін  жауапқа 
қойылады. 
«4»  деген  баға  ӛтілген  теориалардың  тұрғысынан  толық    дұрыс  және  жүйелі 
баяндалған,  бірақ  екі-үш  болымсыз  қате  жіберіп  мұғалімнің  ескертуімен  түзелген  жауап 
үшін қойылады. 
«3» деген баға толық, бірақ елеулі қатесі бар жауап үшін немесе толық емес, ретсіз 
жауапқа қойылады. 
«2»  деген  баға  оқу  материалының  мазмүнын  түсінбей  немесе  елеулі  қатер 
жібергенде,  мұғалімнің  жетелеуші  сұрақтарынан  кейін  қателерін  түзете  алмағанда 
қойылады. 
«1» деген баға жауап болмайтынын кӛрсетеді. 
 
№ 9 дәріс. Оқушылардың білімі мен білігін тестпен тексеру 

жүктеу/скачать 1,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: