Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы



Pdf көрінісі
бет37/307
Дата07.02.2022
өлшемі5,8 Mb.
#87851
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   307
Байланысты:
kazybek

2. 
Екшин сынак 
Бес Мейрам баласы ауылы аралас, 6ip-6ipiMeH 
коныстас. сондьщтан Казыбск баланыц да алгашкы танып-бшгеш, 
осы елдщ nri жаксылары сдк Ол кезде 9p6ip эке улым ел танысын, 
жер б и а н деп, амалын тауып белгш 6ip жерге баласын жумсайды. 
Немесе 6ip nri жаксыга «жаныцызда аткосшыныз болсын», - деп 
баланы ертш ж1беред1 Келд1бек те осы тэж1рибеш пайдаланады. 
13 жаска келш, мушел1 жаска толган Казыбсктщ созден тожлрибс 
жинаганы, шебер баулынган каршыгадай отю рлш , бшмпаздыгы, 
суцгыла MiHCji Тойгатпр би мен ею арадагы болган эцпмеден 
кершсдк Тэйгелт1р Сушщцктщ ш пндеп атакты 9pi акылды б ид in 
6ipi, улкен атаныц баласы, “Айыр -плд1” аталган кемецгер адам.
Жас кезшен созге зерек, тшге шешен болып калыптасып 
калган Казыбск 6ip куш океане:
- «Осы Тэйгеллр биге барып сэлем берсем кайтсдк сезш
тындайын, батасын алайын», - десе керек.
Сонда Келд1бек би:
- Балам-ау, ол жасы улкен, кемецгер 
Kici 
гой, не деп барасыц? 
Оныц алдында соз таба алмай уятка каларсыц, - депп.
Баласы коярда коймай ж у р щ oipac Телкоцырмен тайга мшш, 
оншакты жолдасымен Тэйгелт1р биге барыпты. Солсмдсап отыр- 
ганда оныц э к с а Келд1бекп жаксы бшетш сака би оган:
-
«Шырагым, 6ip бала экесшен o-rin туады, 6ip бала э к с а не 
жетш туады, ещц 6ip бала 
Kepi 
кетш туады. Сен соныц кайсысын?
- деп, сынай соз бастайды.
Сонда Казыбск бала саспай жауап 6epimi:
- Экеме жете туган баласы болармын.
Жарайсыц балам, оз1м де солай шамалап отырмын депп.
58


Одан api Казыбек бала:
- Ата алысьщыз кандай?
- А лысым жакын болды.
- Тэтпщ з кандай?
- Т этпм шырын болды.
- Несиещз ене ме?
- Шуклр. несием еш п жатыр.
Осылайша Казыбек жумбактап сурак коя 6epirrri. Тойгатпр оган 
жумбактап жауап кайтарып отырыпты. Казыбек ауылына кайтып 
келген соц, экса оныц касына epin барган жолдастарынан сурапты:
- Балам Тэйгелт1рмен не деп сейлест1?
- Екеу1 жумбактасып сейлест1, 6i3 ту с i не алмадык, - дейд1 
элгшер.
Келд1бек баласынан:
- Кэне, балам, не деп сейлестшдер? - деп сурапты.
- Ой, эке-ай, ол шынында терец icici екен. Шу дегеннен сезд1 
жумбактай сейлед1
Мен де жумбакпен жауаптастым: «Жете туган баласысыц ба, 
кете туган баласысыц ба?» - дедк
Мен: «Жете туган баласымын», - дед1м.
Мен: «Алысыц кандай?» - деп кос жанар кезш сурадым. Ол: 
«Алысым жакын» - деп, жакыннан керетш ш жанарыныц тая бас- 
таганын айтты.
Мен: «Тэтпщ з кандай? - деп, уйкысын бшмек боп ед1м, ол 
Kici: 
«Тэтпм сиреп барады» - деп, уйкысыныц кашканын бiлдiрдi.
Мен: «Несиещз ене ме?» - деп балаларыныц калай кутш 
карайтынын сурап ед1м, ол 
Kici: 
- «Шуюр, несием еш п жатыр», -
деп, балаларыныц жаксы кутш карайтынын бшд1рдь
Кслд1бск баласыныц терец ойлы opi тапкыр Тойгелпр бидщ 
алдынан суршбей еткешне ырза болыпты», - дсйд1 жас кез1мгзде 
Баймагамбеттщ Ж оке mi айткан ацыз-эцпмеде.
3. 
YiuiHiui сы нак. Казыбек баланыц ер жетш, он терт жасын- 
да езше nip туткан устазы улагатты тобыкты Энет бабац болса ке­
рек. Бул туралы ел аузында сакталган тамаша ацыз бар.
59


Энет баба мен Казыбек бидщ кездесу1 былай болган екен 
десед1. «Баягыда Тобьщтыныц бш 1юм гуламасы Энет бабац де­
ген Kici Букардан окып. он ею фэн гылымын 6m pin, бЫ м алып- 
ты. Келе-келе бар казакка акылшы болыпты. Ер жеткен Казыбек 
бала осыны ecrin, OKCci Келд1бектщ уйгарымымен Энет бабацнан 
казактыц есю жолын opi шаригат жолын уйрснсмш деп Телкоцыр 
кунанына мш ш келшт1. Bip жаз жанында болып, есю жол мен 
шаригат уйренш, куз елше кайтарда Энет Бабамен кош айтыса 
келш, мына сезд1 сурапты:
- Баба! Дуниеш не бузады? Кунэ неден шыгады?
Сонда Энет Бабац ойланып отырып айтыпты:
- Шырагым, «зим » деген сез арабша уш spin, соны ею рет 
айтса - алты spin, (акм, акм) болады. Сол 6 spin 6 ауыз создщ бас 
opinTcpi. Олар мыналар: эйел мен алтын, кек пен ксжчр (жалкау), 
мактан мен мансап, сешц сураган уш сезщ нщ
T y o i 
«акм» деген 
6ip сез. Осы «акм» дегещц жаттап ал, балам! Адам осы алтауына 
кызыгып дуниеш де бузады, ардан да, адамдьщтан да айырылады, 
кунэга да ушырайды, - депп.
- Айгаксыз «касац» дауга бурынгылар неге 6ip тушн шеппм 
айтпаган? - деп Казыбек бала сураганда, Энет Бабац:
«Казац жолы - цанагат,
Олда жолдан адаспас.
^а са ц day eMi - шаригат,
Буган ешюм таласпас», -
деген екен.
Энет бабац мен бала Казыбек арасындагы сурак-жауаптан 6i3 
оны терец ойлы сез ine6epi екешн керсмп. Би мен баланыц нспзп 
толганган м эсел еа казактыц эдеп-гурып зандарыныц ереж еа мен 
шаригат тэрт1бшщ арасындагы карама-кайшыльщтыц алдын алу, 
сксу1н уйлест1рш жчберу ед1. Бул - болашак ел кесемшщ он терт 
жастагы алган сабагы ед1
60




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   307




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет