Педагогикалық ұжымда жеке тұлғаны қалыптастырудағы маңызды нысаны ретінде қызметкерлердің орны



Дата09.01.2022
өлшемі15,83 Kb.
#110395
Байланысты:
МЕНЕДЖМЕНТ 11 СРСП
5 - Математика, раоао, ааа, ббб, 1. Фотометрия. С улелік (геометриялы ) оптиканы негізгі за дары, 5. О ушыларды білім, білік, да дыларын тексеруді д ст рлі діс, Емтихан сұрақтарыМОӘ (1), 1649400434, Алгебра 1-тоқсан 7-сынып 1635158175, Қазақстан - ортақ үйіміз! сынып сағаты


10 СОӨЖ Педагогикалық ұжымда жеке тұлғаны қалыптастырудағы маңызды нысаны ретінде қызметкерлердің орны.

Педагогика ғылымында “тәрбие” терминіне әрқашан ерекше мән берілген болатын. Көптеген жылдар тәрбие “Тұлғаның дамуын басқару” деген анықтама беріліп кел, “Педагогика” деген сөздің мәні, мазмұндық ауқьш біртіндеп кеңейіп, “Баланы өмірге үйретудің шеберліі деген мағынаға ие болды, яғни ол баланы оқыты тәрбиелеу, оның рухани және физиологиялық жағын; өсіп-жетілуін басқарып, бағыттау деген сөз. Соныме бүгінгі педагогика ғылымына ең қысқа және дәл анықтаи беру керек болса, оны “адам тәрбиелеу жөніндегі ғылым деп атаған болар едік. Бұл жерде тәрбие сөзі кең мағына; балаға әрі білім беру, әрі тәрбие беру, әрі дамыту мағынасында қолданылып отыр.

Тәрбие теориясы педагог-практиктерді кәсіптік біліммен қаруландыра отырып, әр жастағы, топтардағы балаларды оқытып, тәрбиелеу ерекшеліктерін, әдістәсілдерін меңгеруге, тәрбие ісінің нәтижесін алдын ала болжауға және оны жоспарлап, іске асыруға мүмкінді туғызады, тәрбиенің нәтижесін анықтаудың тиімді деге ғылыми жолдарын қарастырады. Тәрбие мәселесі ғылыми тұрғыдан анықтауда педагогика оны жалпы тұрғыда қарастырмайды. Қоғамның тарихи дам сатысындағы тәрбиенің белгілі мақсаты мен міндеттері айқындай отырып, оның сол қоғамның тілек-мүлделерін сай келуін зерттеп іздестіреді. Бұл жағынан алғанда педагогика іргелі ғылым болып саналады, сондай-ақ тәрбие теориясына сүйене отырып, оқу-тәрбие жүйесі құрудың жолдарын, оны іске асырудағы әдіс-тәсілдерді сөз етеді. Сөйтіп, қолданбалы ғылымның ролін атқарады. Педагогика ғылымы теориялық жағынан іргелілік сипатт болса, тәрбие мен оқытудың теориясын іске асыру жағынан қолданбалы сипат алады.

Тұлғаның құрылымдық компоненттері үш бөліктен тұрады. Біріншіден, оның ақыл-ойын дамыту арқылы санасын жетілдіру; екіншіден, адамзаттық өркениеті тұлғаның бойына біртіндеп сіңіру; үшіншіден, жеке тұлғаны іс-әрекетке ендіру арқылы өзін-өзі тәрбиелеул белсене қатыстыру. Тұлғаны тәрбиелеп жетілдіруде осы үш компонент тығыз бірлікте қызмет етеді.

Әлеуметтік көзқарас тұрғысынан қарағанда, тәрбилеп қоғамдық бақылау және түзету енгізетін, жастарды.

мемлекеттік және қоғамдық құрылымдар арқылы баскарып бағыттайтын, қоғамның қазіргі және болашақ өміріне мақсаттылықпен даярлау ісі деп қараймыз. Тәрбие ісі адамның қабілетін қоршаған ортада және оның санасында қалыптастыруды мақсат ететін болғандықтан, ол — психологиялық процесс.

Тәрбие адамдарға тән әлеуметтік категорияға жатады және тұлғаны дамытуда шешуші рөл атқарады. Тұлғаны қалыптастырудың тиімді жолдары баланы белсенді түрде демеп отырған жағдайда ғана сәтті болады. Баланың жеке басындағы әлеуметтік-психологиялық өзгерістер оның өзінің белсенділігін арттыру жолымен іске асырылады. Кез келген тәрбиелік міндет белсенділікті арттыру арқылы шешіледі. Мәселен, дененің дамуы дене шынықтыру жаттығулары арқылы, ал адамгершілік тәрбиесі адамгершілік тәрбиеге тұрақты түрде бағыттау арқылы іске асырылады. Тәрбие ісі екі жақты байланыс арқылы жүзеге асады.

Тәрбиенің екі жақты байланысы. Тәрбие жүйесіне оқушы мен оқытушың қатынасы екі жақты байланыс арқылы іске асырылады. Біріншіден, тәрбиешіден тәрбиеленушіге дейін тікелей байланыс арқылы іске асырылатын, міндетті саналатын іс-әрекет. Екінші, тәрбиеленушінің жауабы, іс-әрекеті арқылы тәрбиеші-ұстазға келіп жететін ақпараттар, білім, білік үлгілері. Мұны кері байланыс деп атайды. Тәрбиеші-ұстаздың қолында кері байланыс арқылы жинақталған хабарлар неғүрлым көп болса, тәрбиелік ықпалдың солғұрлым мақсаттылықпен іске асырылғанына айғақ болады. Сондықтан, оқу-тәрбие жүйесіндегі мұғалім мен оқушының қарым-қатынастық іс-әрекеті мұғалімнің шебер ұйымдастыра білуін қажет етеді. Тәрбие жүйесіндегі істің нәтижесі — оқушының сабақ үстіндегі белсенділігі мен оның мінез-құлық, іс-әрекетіндегі көрінісінен байқалады.

Тәрбиелік қызмет неғұрлым қарқынды, саналы түрде жүргізілсе, тәрбиенің сапасы да соғұрлым жоғары болады. Бұл үшін тәрбиеші өз шәкіртін жақсы көруі және тәрбиеленушінің жеке басын жоғары адамгершілікпен бағалай білуі қажет.



Тәрбиеленушіге еркіндік берудің және шығармашылық көзқарастың маңызы. Тәрбие үрдісінде ізгілік маңызды рөл атқарады. Тәрбиеленушінің жеке басында өзіндік еркі болмайынша, тәрбиенің негізгі идеяларын, жеке басті дамыту идеясын, өзара ынтымақтастық идеяны жүзег асыруға толық мүмкіндік тумайды. Тәрбие ісі күштеумен жүргізілетін болса, онда балада да, мұғалімде де адалдык шыншылдық, өділдік сияқты адамгершілік қасиеттердіі толық сақталуына нұқсан келуі мүмкін. Бала өз ойьп ұстазына іркілмей толық және ашық жеткізуі үшін оған еркіндік беру керек. Бала мұғалім алдында өзін неғұрлым еркін сезінсе, ойын соғұрлым ашық айта алатьш болады Тәрбиеші баланың білімге қызығушылығына, ой-қиялына азаматтық борыш сезіміне, өз бетінше әрекет етуп тырысушылығына, шығармашылығына сүйенген жағдайд: ғана тәрбиеленушінің еркіндігі көрініс табады. Бұл заңдылыққа сәйкес педагог баланың басқа адамдармен алуан түрлі қарым-қатынаста өзіндік “менін” саналы түрді көрсетуіне мүмкіндік береді. Бала өзінің іс-әрекетін ой елегінен өткізіп, өзіне-өзінің баға беруіне, іс-әрекетіне сын көзімен қарауға, үлкендермен қарым-қатынастық мінез құлықты бағалай білуге үйренетін болады.

Баланы еркіндікке тәрбиелеу мұғалім тарапынан қатаң бұйрықсыз, сыпайы қарым-қатынастың болуын қажет етеді. Сол арқылы педагог пен оқушының өзара қарым-қатынас әдебі күшейе түседі, өзара түсінушілік, тең адамша сөйлесу олардың араласу стилі мен мәдени байланысының үлгілерін оқу-тәрбие жүйесіне енгізуін мүмкіндік туғызып, бір—бірін жақындастыра түседі.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет