Тақырып бойынша негізгі ұғымдар:орыс ренессаесы, батысшылдық, славянофильдер, орыс космизмі, бүкілбірлік идеясы т.б.
Дәріс №9.
Қазақ мәдениетіндегі философия феномені.
Мақсаттары мен міндеттері: Қазақ философиясының ерекшеліктері және оның қазақ ділінің қалыптасуындағы рөлі.
Жоспар:
1. Қазақ философиясының дәстүрі мен ерешеліктері. Қазақ философиясының қалыптасуының әлеуметтiк-мәдени детерминанттары.
2. Түркі кезеңіндегі философия: Жүсіп Баласағұн, Қожа Ахмет Яссауи, Махмұт Қашқари.
3. Ақын-жыраулар шығармашылығы. Бақыт мәселесі және «Жерұйықты» іздеу.
4. Қазақ ағартушылық кезеңінің ерекшеліктері. (Ш.Уәлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Кұнанбаев). Абай философиясы.
5. Ш.Құдайбердіұлының философиялық көзқарастары. «Үш анық».
Әдебиеттер тізімі:
1. Иманқұл Н.Н. Философия әлемінде: болмысы және тарихы. Алматы,2006ж.
2. Иманқұл Н.Н., Бөрібаев Т.Қ. Іліми философия. Астана, 2009ж.
3. Әбішев Қ.Ә. Философия. Алматы, 2000ж.
4. Ғ. Есім. Фалсафа тарихы. Алматы, 2004.
5. Абай. Қара сөздері. А., 1999.
6. Акатаев С.Н. Мировоззренческий синкретизм казахов. – Алматы, 2001.
7. Орынбеков М.С. Мировоззренческие ориентиры казахской философии.А., 2005
8. Сегізбаев О.А. Казахская философия XV-начала XX века. – Алматы: Гылым, 1996.
9 Есім Ғ. Казақ философиясы.. Алматы
10. Кудайбердиев Ш. Три истины Алматы, 1989
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Қазақ философиясы тарихын мына кезеңдерге бөлеміз:
Көне қазақ философиясы (б.з.д. VII – б.з.V ғ.ғ.);
Орта ғасырлық түркі кезеңі философиясы (VI – XIV ғ.ғ.);
Қазақ ақын-жырау философиясы (XV – XVIII ғ.ғ.);
«Зар заман», ағартушылық философиясы кезеңі (XIX – XX ғ. басы);
Қазіргі заман қазақ философиясы (XX ғ. 30 жылдарынан бері).
Қазақ философиясының ерекшелік сипаты:
тәңірге, аруаққа сыйыну, тәубелік ой-сана;
философиялық ой ерекше формада - әдеби шығармада, өлең-жырларда, нақыл сөздер мен қара сөздерде, айтыс өнерінде көрініс тапты;
қазақ философиясында экзистенциялық сарын басым;
болмыс пен бейболмыс, абсолюттік Жаратушы, жалған дүние мәселелері;
батыс философиясындағы жүйеліліктен гөрі, жеке ойшыл-тұлғалардың дүниеуи көзқарастары құндылыққа ие;
адам, мораль, эстетика, әдептілік тақырыптарына көп көңіл бөлінді;
әлеуметтік әділеттілік, еркіндік, ізгі қоғамды аңсау.
Достарыңызбен бөлісу: |