Пәні: Валеология Орындаған
жүктеу/скачать 28,22 Kb.
|
реферат
реферат, реферат, реферат
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-әдіс: қажетсіз күйзелістерден аулақ болыңыз
|
Реферат Тақырыбы: Стресс, түсінігі, кезеңдері, түрлері. Стресті тез жеңілдету жолдары. Стресске төзімділікті арттыру әдістері. Стресстің адам денсаулығына әсері. Пәні:Валеология Орындаған:Дуанбек Асыл Мейіргер ісі 303 топ Тексерген:Шакиртова.Б.Ш Тақырыбы: Стресс, түсінігі, кезеңдері, түрлері. Стресті тез жеңілдету жолдары. Стресске төзімділікті арттыру әдістері. Стресстің адам денсаулығына әсері. Мазасыз күй, стресс (ағылш. stress) - қатты күйзелу, абыржу, мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама сөзбен айтылған адамның ерекше күйі. Ғылымға ең алғаш осы ұғымды енгізген канадалық физиолог Ганс Селье. Оның анықтамасы бойынша, стресс - өте жағымсыз әсерлерге жауап ретінде туған организмнің қалыпсыз бейімделу әрекеттерінің жинағы. Адамның жеке ерекшеліктеріне, мінезіне, жоғарғы жүйке әрекетінің типтеріне орай стрестің бірнеше түрлері байқалады. Стресс үш кезеңнен тұрады: үрейлену - жағымсыз тітіркендіргіш әсер еткен сәтте туатын жауаптың алғашқы кезеңі. Таңырқау іспетті сезім пайда болады; төзімділік – жағымсыз тітіркендіргіш әсеріне беріліп кетпей, оған төзу реакциясы туады. Бұл кезде гипоталамус-гипофиз жүйесінің ықпалымен бүйрек үсті безінің гормондарының қанда тез мөлшерде көбейіп кетеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің әсерімен жүректің соғу ырғағы жылдамданады, тыныс алу ырғағы да жиілене түседі. Бұлшық еттердің жиырылу қабілеті күшейеді; әлсіреу – бейімделу қорының мүмкіндігі азайып, таусылады, сондықтан психологияда дезадаптация (бейімделудің нашарлап жойылуы) пайда болады. Стрестің көпке созылған ауыр түрі адамды жүдетіп, қайғыға батырады. Бұл тұрғыдан алғанда, заманында Әбу Әли Ибн Синаның қойларға қойған тәжірибесі өте қызық. Ол бір қойды қораға, басқа қойларды көретіндей етіп, жалғыз өзін қамаған. Ал екінші қойды басқа қораға қасқырдың үйшігінің жанына орналастырған. Бірінші табынға қосылғысы келіп, маңырай берген, бірақ алдындағы жем-шөпті жеп тұрған. Ал екінші қой қасқырды көрген сайын үркіп, қашпақ болған. Ол алдындағы жемді аузына да алмай, жүдеп-жадап әлсіреген. Адам да сол сияқты жақсыны көрсе жақындағысы келіп, жағымды стресс туады. Ал жаманды кездестіргенде одан жанын аулақ салып, құты қашады, жағымсыз стресс туады. Міне, осы екі мысал стрестің жағымды және жағымсыз түрлерін біршама сипаттайды. Стресті тудыратын әсерлерге қарай физиологиялық және психологиялық стресс деп екіге бөледі. Психологиялық стресті мәліметтік және эмоциялық стресс деп атайды. Тосыннан жағымсыз хабар естігенде мәліметтік стресс пайда болады. Адам дұрыс жауап таба алмай, қатты қиналады, не істерін білмей, абыржып қалады. Ал эмоциялық стресс қауып туғанда немесе оқыс қорыққанда, не біреуден қатты көңілі қалғанда байқалады. Мұндайда жоғарғы жүйке әрекетінде тежеулі серпілісі қанат жаяды. Соның нәтижесінде іс-қимыл әрекеті немесе сөйлеген сөзі бұзылады. Стрестің физиологиялық тетігі гипоталамус-гипофиз бүйрек үсті безі жүйесінің рефлекторлық қызметіне негізделген. Стресс кезінде қанда глюкокортикоидтар мен катехоламиндердің, серотониннің мөлшері оқыс көбейеді. Ғылымның жаңа деректері бойынша оған қосымша самототропин және самотомединдер де стрестің, әсіресе оның үрейлену кезеңінің өрлеуіне себеп болады. Самототропин иммундық жүйенің қызметін белсендіріп, организмнің стреске қарсы тұру төзімділігін арттырады Стресске түскен жағдайда одан шығу жолдары: 1-әдіс: қажетсіз күйзелістерден аулақ болыңыз2-әдіс. Жағдайларды өзгерту3-әдіс. Стресс факторына бейімделуСтресстің себептері мен көздері Стресті еңсеру үшін сіз өміріңіздің қай саласында оны қоздыратындығын түсінуіңіз керек. Кейде стресс елдегі тіпті шиеленісті жағдайларды және әлеуметтік-экономикалық дағдарыстарды тудыруы мүмкін. Әр адам не болып жатқанын, олардың қорқынышы мен алаңдаушылық себептерін жеке-жеке қабылдайды. Көбінесе жағымсыз көңіл-күй мен тұрақты мазасыздық келесі жағдайлардан туындайды: әріптесімен, отбасы мүшесімен немесе досыңызбен жанжал, кез келген жанжал, өзіме қанағаттанбау ақша жеткіліксіз ұзақ уақыт демалыстың болмауы, жұмыста шамадан тыс болу, ұйқының болмауы және дұрыс тамақтанбау, әдеттен шаршау біз алаңдататын жақын адамдарымыздың аурулары мен проблемалары витамин тапшылығы үнемі ессіз қорқыныш сезімі жалғыздық және пайдасыздық сезімі, қоршаған ортаның күрт өзгеруі жүктеу/скачать 28,22 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|