1-ші әдіс. Зат массаларының қатынасы
№5-7
m (Fe3O4)=464г Шығару жолы:
Бір моль Fe3O4 құрамында үш моль темір (Fe) бар.
m (Fe)-? m= νM m (Fe3O4) = 1 моль·232 г/моль = 232г
m (Fe)=3 моль · 56 г/моль =168г
М (Fe3O4) =232г/моль m (Fe) = 168 = 1
М(Fe) =56г/моль m (Fe3O4) 232 1,38
Темірдің массасы магнитті тастың массасынан 1,38 есе аз болады, яғни m (Fe) = 464т :1,38 =336т
Жауабы: 464т Fe3O4 құрамында 336т Fe бар.
№-11-48
m (SO2) =16 г Шығару жолы:
16·1,97 16
m (Na2SO3)-? Na2SO3 + 2HCl = 2NaCl + SO2 + H2O
126 64
М(SO2) = 64г/моль
М(Na2SO3) =126г/моль m = νM
m (SO2) =1моль· 64г/ моль = 64 г
m (Na2SO3) =1моль·126г/моль =126г
m (SO2) = 64 = 1
m (Na2SO3) 126 1,97 126 > 64 (1,97есе)
Теңдеу бойынша түзілген SO2 массасына қарағанда Na2SO3 массасы 1,97 есе көп. Олай болса m (Na2SO3) = 16 г · 1,97 = 31,5 г.
Жауабы: 16 г SO2 алу үшін 31,5 г Na2SO3 керек
2-ші әдіс. Зат массаларын салыстыру
Бұл әдісте реакция теңдеуі арқылы немесе формула бойышша анықталған заттардың массалары салыстырылады.
№5-7
m (Fe3O4) =464г Шығару жолы:
Бір моль Fe3O4 құрамында үш моль темір (Fe) бар.
m (Fe)-?
М (Fe3O4) =232г/моль М(Fe) =56г/моль m = ν · M
m (Fe) =3моль·56г/моль =168г
m (Fe3O4) =1моль·232г/моль =232г
464 т >232 г, яғни 2·106 есе көп, сонда Fe3O4 құрамындағы Fe массасы да сонша есе көп болғаны. Олай болса:
m (Fe) =168г ·2 ·106 = 336 · 106 г = 336т
№ -11-48
m (SO2)=16 г Шығару жолы:
m (Na2SO3)-? Na2SO3 +2HCl = 2NaCl + SO2 + H2O
М(SO2)=64г/моль m (SO2) =1моль · 64г/ моль = 64 г
М(Na2SO3)=126г/моль m (Na2SO3) =1моль ·126г/моль =126г
16 г < 64 г яғни 4 есе
Олай болса 16 г күкірт оксидің (ІV) алу үшін Na2SO3 массасы да 4 есе аз болу керек.
m (Na2SO3) =126 : 4 = 31.5 г
3-ші әдіс. «Моль» ұғымын пайдалану арқылы есептеу
Химияның негізгі ұғымдарының бірі «моль», «мольдік масса» ұғым-
дарын тереңірек түсінуі үшін сандық есептерде осы ұғымдарды пайдаланып
есептер шығарған тиімді. Бұл әдістер арқылы оқушылар өз ойларын
жинақтауға үйренеді, уақытты үнемдеуге дағдыланады. Химиялық үрдістің
мәнің жақсы түсінеді, химиялық теңдеулер мен химиялық формуланын
сандық және сапалық жақтарын тереңірек меңгереді.
№5-7
(Fe3O4) = 464 т Шығару жолы:
Магнитті темір тастың формуласы бойынша бір
m (Fe)-? моль Fe3O4 құрамында үш моль атом темір бар.
Формуланы пайдаланып m = ν · M
М (Fe3O4)=232г/моль 464 т рудадағы магнитті темір тастың сандық
М (Fe)=56г/моль мөлшерін табамыз.
ν (Fe3O4 ) = 464·103 кг : 232 ·10 -3 кг/моль = 2 ·10 6 моль
m = ν · M бойынша 2 ·10 6 моль магнитті темір таста (Fe3O4) 6· 106 моль темір бар. Олай болса:
ν (Fe) =3 · ν (Fe3O4 ) =3 ·2· 106 = 6 ·10 6моль
m = ν · M m (Fe) = 6 ·106 моль · 56 · 10-3 кг/моль = 336 ·103 кг = 336 т
№ -11-48
m (SO2)=16 г Шығару жолы:
m (Na2SO3)-? Na2SO3 +2HCl = 2NaCl + SO2 + H2O
М(SO2) = 64г/моль Формуланы пайдаланып күкірт оксидінің (ІV)
М(Na2SO3) = 126г/моль массасын моль санына айналдыруға болады:
ν = m / М
ν (SО2) = 16 г : 64 г/моль = 0,25 моль
Теңдеу бойынша бір моль Na2SO3 тен бір моль SО2 алынып тұр. Олай болса 0,25 моль SО2 алу үшін 0,25 моль Na2SO3 қажет. Сонда
m = ν · M
m(Na2SO3) = 0,25 моль ·126 г/моль = 31,5 г
Достарыңызбен бөлісу: |
