Пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «химия есептерін шығару әдістемесі»
жүктеу/скачать 4,82 Mb.
|
кешені «химия есептерін шы ару дістемесі
| 4. ТИПТІК ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ ҮЛГІЛЕРІ
1-мысал: Массасы 8,00 грамм темір пластинка мыс сульфатының ерітіндісіне батырылған. Біраздан кейін пластинканы ерітіндіден шығарып алып, құрғатып, қайтадан өлшегенде оның массасы 8,77г болған. Ерітіндіге ауысқан темірдің массаларын табыңыздар. Шешуі: Металдардың активтік қатарына (дәлдеп айтқанда «стандарттық электрондық потенциалдар» қатарында) темір мыстың алдында тұрғандықтан мысты оның тұздарының құрамынан ығыстырып шығарады. Яғни, мыс сульфатының құрамындағы мыс иондарының орнын темір иондары басады, ал бөлініп шыққан мыс атомдары темір пластинкаға қонады. Жалпы, бастапқы пластинканың ауырлауы немесе жеңілдеуі, бір сөзбен айтқанда өзгеруі, алмасатын металдардың молярлық (атомдық) массаларының айырмасына тікелей байланысты. Біз қарастырып отырған реакция теңдеуін былай жазуға болады: Fe + CuSO4 = FeSO4 + Cu (1) Пластинканың массасының өзгеруі темірдің еруіне (пластинканың жеңілдеуі) және оның орнына мыстың қонуына (пластинканың ауырлауы) байланысты. Мұнда ерітіндіге кететін металдың (Fe) атомдық массасынан пластинканың бетіне қонатын металдың (Cu) атомдық массасы үлкен болғандықтан реакция нәтижесінде пластинка ауырлайды. ∆М = M(Cu) – M(Fe) = 64г/моль - 56г/моль =8г/моль. Есептің шарты бойынша реакция нәтижесінде пластинканың массасы ∆m = 8,77-8,00 = 0,77 грамға ауырлайды. Есептің бұдан арғы жалғасы бірнеше әдістермен шығарылуы мүмкін. 1-әдіс. Пластинканың ауырлауы немесе жеңілдеуі алмасатын металдардың атомдық массаларының айырмасына тәуелді екеніне сүйене отырып, пропорция құрамыз: Егер, 64г Cu бөлінген пластинканың массасы 8г ауырласа, онда хг Cu бөлінгенде пластинканың массасы 0,77г ауырлайды. Бұдан: х = 64 ∙ = 6,16г Осындай пропорция арқылы ерітіндідегі ауысқан темірдің де массасын табуға болады. Егер 56г Fe ерітіндіге ауысқанда пластинканың массасы 8 грамға ауырласа, онда у г Fe ерітіндіге ауысқанда пластинканың массасы 0,77 грамға ауырлайды. Бұдан: у = 56 ∙ = 5.39г Сонымен, реакция нәтижесінде 5,39 грамм темір ерітіндіге ауысып, оның орнына 6,16 грамм мыс пластинканың бетіне қонған. жүктеу/скачать 4,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|