ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені «Жасуша биологиясы»

1 — и-РНҚ; 2 – рибосоманың субъединицасы; 3 — т-РНҚ аминкышқылымен; 4 — т-РНҚ аминкышқылсыз; 5 — полипептид; 6 — кодон а-РНҚ; 7- антикодон т-РНҚ

1. Биосинтез қандай жолдармен жүрді?

2. Ген кодының құрылысына сипаттама беріңіз.

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)
14 тақырып. Жасушаның дифференциациясы, өсуі, қартаюы. Некробиоз (2 сағат)

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау.

2. Жасушаның дифференциациалануың және өсуін, жанаруын, қартаюын зерттеу.

1 тапсырма. Дифференциациаланудың белгілерін меңгеру.
Апоптоздың өлі еттенуден (некроз) айырмашылығы

4 кесте

Параметр	Апоптоз	Некроз
Ядро	Кариопикноз, конденсация, күлте (лепесток) типті ядроның бөлшектенуі. Морфологияда ол сақталған.	Тек кариолизис.
Жарғақ	Тұтастығын сақтайды.	Ерте бұзылады.
Органеллалар	Интакты.	Ісінеді, бұзылады.
Биосинтез	Тектері белсенді, эндонуклеаз, РНҚ, ақуыз түзілуі.	Тектің айқындалуы өзгермейді.
Хромосома ыдырауы	Реттеуші нуклеосома үзінділерінің құрылуы жүреді. Электрофореграмманың сатылы типі.	ДНҚ тәртіпсіз ыдырауы. Электрофореграмманың диффузды типі.
Апоптоз денешіктері	Жасушаның тығыз, жасушалық жарғақпен қоршалған үзінділері.	Жасушаның тәртіпсіз ыдырауы.
Себептері	Эндогенді – текте жасушаның өлуі жоспарланған.	Экзогенді – физикалық, химиялық, биологиялық факторлары.
Биолого-физиологиялық маңызы	Жасуша өлуінің физиологиялық процесі. Тұрақтылықты реттеу механизмінің өзгешелігі.	Патологиялық процесі. Тұрақтылықтың бұзылуы.

2 тапсырма. Жасушалар ядроларының жаңаруын және тіршілік ұзақтылығын зерттеу.


40-сурет. Жасуша ядросының өзгеруі: А-қалыпты жасуша; В- пикноз; С- кариолизис; D- кариорексис