ПОӘК 042-18 53/01-2014 11. 09. 2014 ж. №2 басылым

Семей

2014

Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы ___________ 29.08.2014 ж., С. Төлеубекова, «Стандарттау және биотехнология» кафедрасының аға оқытушысы, т.ғ.к.

2 ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында
«29» ___08____2014 ж., № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Ж. Кәкімова
2.2 Инженерлі-технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының мәжілісінде
«05» ___09____2014 ж., № 1 хаттама
Төрайымы_____________С. Төлеубекова
3 БЕКІТІЛГЕН

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде шығаруға мақұлданған және ұсынылған

проректор ___________ Г. Искакова

4 «18» __09__2013 ж. № 1 БАСЫЛЫМНЫҢ ОРНЫНА ЕНГІЗІЛГЕН

Мазмұны

- 2012 жылдың 23 тамызында қабылданған № 1080 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес;

- 5В073200 «Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша)» мамандығының элективті пәндердің каталогына сәйкес;

- УСТ 042-МУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің жасалуына және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар» университет стандартына сай;

- ҚП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.

3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны

«Гигиеналық негіздер және тағам өнімдерінің қауіпсіздігі» пәнінде азық-түлік және тағам өнімдерінің сапасын мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері, тағамның ретке келтірілген рационын ұйымдастыру, емдік-сауықтандырғыш тағамдар, ақуыздардың, микронутриенттердің және басқа алмастырылмайтын тағам факторларынан туындайтын алиментарлы аурулар үшін тағамдар қарастырылады.

3.4 Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы келесілерді:

- тағам туралы ғылымның негізгі теорияларын;

- тағам теориясының түрлі бағыттарындағы сипаттамаларды;

- азық-түлік және тағам өнімдерінің ластану мәселелерін.

- тағамның гигиеналық негіздерін;

- тағам рационының адам ағзасына әсерін.

Істеуі керек:

- азық-түлік және тағам өнімдерінің әр түрлі сапалық көрсеткіштерін анықтауды;

- нормативтік құжаттармен жұмыс істеуді.

Ойлау керек:

- тағам жөніндегі ғылымның қазіргі замандағы жағдайы жөнінде;

- тағам компоненттерінің гигиеналық сипаттамалары туралы.

Болу керек:

- азық-түлік және тағам өнімдері бойынша нормативтік құжаттар.

Алу керек:

- азық-түлік өнімдерінің сапасы және оларды бақылауды қамтамасыз ету жөнінде ақпарат;

- азық-түлік және тағам өнімдерінің әртүрлі заттармен ластану арқылы туындайтын аурулардың түрлері жайында мәліметтер.

3.5 «Гигиеналық негіздер және тағам өнімдерінің қауіпсіздігі» курсының пререквизиттері:

3.5.1 Химия.

3.6.1 Квалиметрия.

1 кесте

Курс	Сем-р	Кред.	ДС сағ	СТС сағ	ЗС сағ	СӨЖО сағ	СӨЖ сағ	Барлығы (сағ)	Қорыт. бақыл. түрі
1	2	3	30	15	-	22,5	67,5	135	Емтихан

4 ОҚУ ПӘННІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ

2 кесте

Тақырыптардың атаулары мен олардың мазмұны	Сағаттар саны	Әдебиеттер
1	2	3
Дәрістік сабақтар
Кіріспе. Курстың мақсаттары мен міндеттері. Тағам туралы ғылым	2	8.1.1 8.1.2
Тағам туралы ғылымда қолданылатын негізгі терминдер мен анықтамалар. Тағам компоненттерінің гигеналық сипаттамасы	2	8.1.1 8.1.2
Рационалды тамақтану негіздері. Рационалды тамақтану. Тепе-теңдірілген тамақтанудың концепциясы	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Тамақтанудың басқа жүйелері. Адекватты тамақтану және оны қолдану. Қазіргі заман адамының тамақтану рационы. Тағам өнімдерінің жіктелуі.	2	8.1.1 8.1.2 8.1.4
Тағамдық заттарды, энергияны және тағам өнімдерін тікелей пайдалану нормасы	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4
Тұрғындардың жекеленген топтарының тамақтануы. Балалар мен жасөспірімдердің тамақтануын ұйымдастыру. Ой еңбегі кезіндегі тамақтану принципі	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Жеткіліксіз және артық тамақтанудан туатын мәселелер	2	8.2.1 8.2.3
Азық-түлік өнімдерінің сапасын қалыптастыру және басқарудың негізгі принциптері	2	8.2.1 8.2.2
Азық-түлік шикізат және тағам өнімдерінің бөгде заттармен ластануы	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Азық-түлік шикізат және тағам өнімдерінің микроағзалармен ластануы	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4
Антиалиментарлы факторлар. Минералды заттардың сіңуін төмендетуші факторлар	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Тағам өнімдерінің химиялық элементтермен ластануы және бұл фактордың адам денсаулығына тигізетін әсері	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
1	2	3
Тағам өнімдерінде бақыланатын химиялық заттар. Олардың токсикологиялық-гигиеналық сипаттамасы.	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Тағам өнімдерінің мал шаруашылығында қолданылатын заттармен ластануы.	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Антибиотиктер, олардың тағамда қалған қалдықтарының тағам сапасына әсер етуі.	2	8.1.1 8.1.2 8.1.3
Жиыны:	30
Тәжірибелік сабақтар
Тағам өнімдерінің химиялық құрамы бойынша анықтамалық кестенің көмегі арқылы тәуліктің рационның тағамдық құндылығын есептеу	2	8.1.5
Тағам өнімдерінің биологиялық және энергетикалық құндылықтарын есептеу	1	8.1.5 8.1.4
Қазіргі заман адамының тамақтану рационын есептеу	1	8.1.5 8.1.1
Рационалды тамақтанудың маңыздылығын зерттеу	1	8.1.1 8.1.2 8.1.5
Тұрғындардың жекеленген топтарының тамақтануын зерттеу	1	8.1.1 8.1.2 8.1.5
Рационалды тамақтануды құрылуына қойылатын гигиеналық талаптар, энергияға және негізгі тағамдық заттарға адам ағзасының сұранысын анықтау	2	8.1.1 8.1.2 8.1.5
Тағам өнімдеріндегі көшпелі заттарды анықтау	1	8.1.1 8.1.2 8.1.5
Суды сараптау	1	8.1.1 8.1.2 8.1.5
Азық-түлік тауарларының негізгі принциптерін зерттеу	1	8.1.1 8.1.2 8.2.3
Шикізаттың және тағам өнімдерінің жалғандығын (фальсификациясын) анықтау әдістері	1	8.1.1 8.1.2 8.2.3
Тағам өнімдеріндегі канцерогенді заттардың ауысуын анықтау	1	8.1.1 8.1.2 8.2.3
Тағам өнімдерінің қауіпсіздігін гигиеналық бақылау	1	8.1.1 8.1.2 8.2.3
Жиыны:	15

5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ

5.1 Ауыр еңбекпен және спортпен айналысатындардың тамақтану ерекшелігі

5.2 Емдік және сауықтандыру мақсаттағы тамақ. Жаңа бағыт – комбинирленген тағам өнімдері

5.3 Азық-түлік тауарларының сапасын бақылау. Сапа әдістері және деңгейі

5.4 Өнімдердің пестицидтермен ластануы. Оларға гигиеналық сипаттама

5.5 Ақуыздар және олардың тамақтанудағы маңызы

5.6 Майлар және олардың тамақтанудағы маңызы

5.7 Көмірсулар және олардың тамақтанудағы маңызы

5.8 Дәрумендер. Дәрумендердің жетіспеушілігі. Дәрумендердің жіктелуі

5.9 Минералды заттар

5.10 Тағам өнімдерінің гигиенасы. Дәнді-дақылды өнімдер

5.11 Сүт және сүт өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы

5.12 Ет және ет өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы

5.13 Балық және балық өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы

5.14 Тағамдық майлар

5.15 Көкөніс және жеміс-жидектердің тағамдық және биологиялық құндылығы

3 кесте

7.1 Негізгі

7.1.1 Поздняковский В.М. Гигиенические основы питания, безопасность и экспертиза продовольственных товаров: Новосибирск: Изд-во «Новосиб. университета», 2007. – 448 с.

7.1.2 Основы микробиологии, санитарии и гигиены в пищевой промышленности: учебник для нач. проф. образования / Л.В. Мармузова. – 3-е изд., перераб. и доп. – М.: Издательский центр «Академия», 2008. – 160 с.

7.1.3 Качество и безопасность продовольственных продуктов: Учебное пособие / Ж.Б. Асиржанова. – Семей: СГУ имени Шакарима, 2011. – 176 с.
7.2 Қосымша

7.2.1 Аханова В.М. Гигиена питания. – Ростов: издательство «Феникс», 2000. – 384 с.

7.2.2 Малахов Г.П. Здоровое питание. – Санкт-Петербург: ИК «Комплект», 1997. – 495 с.

7.2.3 Малахов Г.П. Целительные силы. – Санкт-Петербург: ИК «Комплект», 1997. – 553 с.

7.2.4 Гаврилова Н.Б. Гигиенические основы питания и контроля качества пищи. Учебное пособие. – Семипалатинск, 1998. – 182 с.

7.2.5 Петровский К.С. Гигиена питания. Издательство «Медицина», Москва, 1982 с изменениями. – 527 с.