Психолгиялық комплекстер және оларды жою әдістері.
Психология сабағы:14.11
Психологиялық комплекс деген не?
Психологиялық комплекс - бұл адамның өзі туралы бұрмаланған идеясы (оның психикалық, физикалық немесе психологиялық қасиеттері). Өзінің кемшіліктері туралы мұндай қате түсінік адамның өзгелерден жасыруға тырысатын терең ішкі тәжірибесінің себебі болып табылады.
Көптеген комплекстердің себебі - өткеннің эмоционалды жарақаты. Психологиялық жарақат төзімді эмоционалды ауырсыну кезінде пайда болады. Комплекске саналы және бейсаналық ойлар, эмоциялар, жарақатқа байланысты түйсіктер, сонымен қатар өзіңізді ауырудан және сезінетін қауіптен қорғаудың тәсілдері кіреді. Сөйлем, адам, орын, иіс, кез-келген нәрсе адамға ескі эмоционалды жарақат туралы еске түсіреді және өмірді күрделі ете түседі. Кенеттен, адам өзін бұрынғыдай, жарақат алған кездегідей сезіне бастайды.
Комплекс ол әрбір адамда бар деп айтуға болады белгілі бір деңгейде түрлі психологиялық комплекстер бар. Өйткені біз бәріміз балалық шақтан келеміз комплекстер балалық шақтан қалыптасқан ойлар, дүниелер болып табылады.
Мысалға сіздің бойыңыз ұзын болатын болса сізді бала кезіңізден бойы ұзын деп тиісіп мазақтай беретін болса. Сіз өмір бойы бойыңыздың ұзындығынан ыңғайсынданасыз. Бір жерге барған кезде, көпшіліктің ортасында қалған кезде “қазір менім бойым туралы жаман нәрсе айтады” деген ойлар мазалайтын болады. Толыққанды болмау комплексі яғни адам өзінен бойынан қандайда бір кемшілікті тауып алуы.
Ойын тренингте қолданылатын негізгі әдіс. Оқытудың басқа әдістерімен салыстырғанда, ойын тренинг арсеналының 70% құрайды. Есте сақтау керек, топтық психологиялық тренингтегі ойын- бұл ойын сауық іс-шара емес, оның мақсаты - осы жағдайда неғұрлым қолайлы болатын модельдендірілген жағдайға шығу. Тренингте ойын әдістерін қолдану әр қатысушының шығармашылық әлеуетін ескереді. Ойын бәріне түсінікті және жақын, ол сыртқы күштерсіз өздерінің маңызды күштерін білдіруге мүмкіндік береді. Ойын білімді ашады, топ мүшелерінің интеллектуалды және ұйымдастырушылық қабілеттерін көрсетеді.
Психологиялық комплекстерді жою әдістері
Тренингте, әдетте, ойынның келесі әдістері қолданылады: ситуациялық-рөлдік, дидактикалық, шығармашылық, ұйымдастырушылық-іс әрекеттік, имитациялық, іскери ойындар.
Кейде бірыңғай ойын түрін анықтау қиынға соғады. Сонымен, іскерлік ойынға көбінесе рөлдік кәсіптік жағдайлар кіреді, ал рөлдік ойын әрдайым шығармашылық ойындар бола алады және т.б. Бұл ойындардың барлығы адамның өзін-өзі дамытуына жағдай жасайтындығын ескерген жөн. Ойын техникасы өмірде бірде-бір дұрыс шешім жоқ екенін, әркім өз мүмкіндіктері мен қажеттіліктеріне сәйкес өз құндылықтарына сәйкес таңдау жасайды деген қорытындыға келуге көмектеседі. Ойын барысындағы басты процестердің бірі шығармашылық өзді-өзін таныту процесі болып саналады.
