«Публицистикалық мәтіндегі дәстүрлі және қазіргі фразеологизмдер»

Жазудың шығуы мен даму кезеңдері

Жазу дегеніміз...

Жазу – графикалық элементтер арқылы хабарды (ақпаратты) сақтап, белгілі бір қашықтыққа жеткізілуін қамтамасыз ететін белгілер жүйесі.

Тілдің даму тарихындағы жазудың қандай түрлері бар?

Жазудың түрлері:

• Пиктографиялық жазу
• Идеографиялық жазу
• Буын жазуы
• Әріптік немесе дыбыстық жазу

Пиктографиялық жазу

Пиктографиялық жазудың

таңбалары – суреттер. Әрбір сурет

(пиктограмма) өздігінен бүтіндей

хабарды білдіреді.

Идеографиялық жазу

Идеографиялық жазу бүтіндей бір

сөзді бір-ақ таңбамен белгілейді.

Идеограмма - логограмма

Математика, химия, физика терминдері:

+ - «қосу», N – «түбір», F – «күш» т.б.

Буын жазуы

Таңба дербес сөздердің таңбасы емес,

буынның таңбасы. Ертедегі ассирия, вавилон,

крит, кипр, эпиопия, үнді, жапон тілдері

пайдаланған.

Таңба саны 50-60-қа дейін (кейде 200).

Буын жазуы сөзді, әсіресе оның

грамматикалық формаларын дәл беруге икемді.

Әріптік немесе дыбыстық жазу

Грек

әліпбиі

ХХ ғасырдағы қазақ жазуы

• Қазақ тіл білімінің негізін қалаушы А.Байтұрсынов араб әлипбиінің негізінде төте жазу түрін ұсынды
• 1929 жылғы 7 тамызда КСРО Орталық Атқару Комитеті мен КСРО Халық Комиссарлары Кеңесінің Президиумы латындандырылған жаңа әліпби – «Біртұтас түркі алфавитін» енгізу туралы қаулы қабылдады.
• 1940 жылғы 13 қарашада «Қазақ жазуын латындандырылған әліпбиден орыс графикасы негізіндегі жаңа әліпбиге көшіру туралы» заң қабылданды.
• 1957 жылы төл таңбалар енгізілді

ХХІ ғасырда ұлттық әліпбиімізге қандай өзгерістер енгізілуде?

«Біз 2025 жылдан бастап әліпбиімізді латын қарпіне, латын әліпбиіне көшіруге кірісуіміз керек. Бұл – ұлт болып шешуге тиіс принципті мәселе. Бір кезде тарих белесінде біз мұндай қадамды жасағанбыз. Балаларымыздың болашағы үшін осындай шешім қабылдауға тиіспіз және бұл әлеммен бірлесе түсуімізге, балаларымыздың ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруіне, ең бастысы – қазақ тілін жаңғыртуға жағдай туғызады»

ҚР Президентінің «Қазақстан – 2050 стратегиясы

қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты

Қазақстан халқына Жолдауы.

14 желтоқсан 2012 жыл

«Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» ҚР Президентінің 2017 жылғы 26 қазандағы № 569 Жарлығымен бекітілген Қаулысы

• «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» ҚР Президентінің 2017 жылғы 26 қазандағы № 569 Жарлығымен бекітілген Қаулысы
• ҚР Президентінің 2018 жылғы 19 ақпан № 637 қаулысымен «Қазақ әліпбиін кириллицадан латын жазуына аудару туралы» жарлыққа өзгерістер енгізілді

Латын графикасына негізделген қазақ тілі әліпбиі

Назарларыңызға рахмет!

Назарларыңызға рахмет!