Электр тізбектеріндегі кернеудің, токтың, зарядтың немесе қуаттың уақыт өзгерісі электр тербелісі деп аталады. Ақпаратты беру үшін қолданылатын электрлік тербеліс сигнал болып табылады. Электр тізбектеріндегі процестердің күрделілігі бастапқы сигналдардың күрделілігіне байланысты. Сондықтан сигналдардың спектрін қолданған жөн. Математикадан Фурье қатарлары мен түрлендірулері белгілі, олардың көмегімен гармоникалық компоненттердің жиынтығымен сигналдарды ұсынуға болады. Іс жүзінде сипаттаманы талдау пайдалы, бұл сигналдың өзгеру жылдамдығы мен ұзақтығы туралы түсінік береді. Бұған корреляциялық талдау арқылы қол жеткізуге болады. 2.1. Радиотехникалық сигналдар туралы жалпы ақпарат Дәстүрлі түрде радиотехникалық болып саналады, радиодиапазонға қатысты электрлік (және қазір оптикалық) сигналдар. Математикалық тұрғыдан алғанда, кез-келген радиотехникалық сигналды уақыттың белгілі бір функциясы ретінде ұсынуға болады u(t), ол кернеудің лездік мәндерінің (мұндай көрініс жиі қолданылады), токтың, зарядтың немесе қуаттың өзгеруін сипаттайды. Сигналдардың әр класының өзіндік ерекшеліктері бар және сипаттау мен талдаудың нақты әдістерін қажет етеді. Сигналдарды ұсыну мен өңдеудің негізгі компоненттерінің бірі-талдау. Талдаудың негізгі мақсаты-олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау үшін сигналдарды бір-бірімен салыстыру. Электрлік сигналдарды талдаудың үш негізгі компоненті бар • * сигналдардың сандық параметрлерін өлшеу (энергия, орташа қуат және орташа квадраттық мән) • * сигналды қарапайым компоненттерге оларды бөлек қарастыру үшін немесе әртүрлі сигналдардың қасиеттерін салыстыру үшін бөлу; мұндай ыдырау қатарлар мен интегралдық түрлендірулерді қолдану арқылы жүзеге асырылады, олардың ішіндегі ең маңыздылары Фурье қатарлары мен түрлендірулері; • әртүрлі сигналдардың "ұқсастық" дәрежесін, олардың параметрлері мен сипаттамаларын сандық өлшеу; мұндай өлшеу корреляциялық талдау аппаратын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Сигналдарды зерттеу және есептеу объектілері ету үшін оларды математикалық сипаттау әдісін көрсету керек, яғни зерттелетін сигналдың математикалық моделін құру. Радиотехникада сигналдардың әр класы өзінің математикалық көрінісіне, өзіндік математикалық моделіне сәйкес келеді, сол математикалық модель әрдайым кернеуді, токты, зарядты, қуатты, электромагниттік өрістің кернеуін және т.б. дұрыс сипаттай алады. Сигналдарды сипаттайтын функциялар нақты және күрделі мәндерді қабылдай алады. Радиотехникалық сигналдардың жіктелуі радиотехникалық сигналдар уақыт пен физикалық координаттарда берілген математикалық функциялар түрінде қарастыруға ыңғайлы. Осы тұрғыдан алғанда, сигналдар әдетте бір (бір өлшемді сигнал; P = 1), екі (екі өлшемді сигнал; P = 2) немесе одан да көп (көп өлшемді сигнал P > 2) тәуелсіз айнымалылармен сипатталады. Бір өлшемді сигналдар тек уақыттың функциялары болып табылады, ал көп өлшемді сигналдар "өлшемді кеңістіктегі" позицияны көрсетеді. Сенімділік пен жеңілдету үшін, негізінен, уақытқа байланысты бір өлшемді сигналдарды, сигнал нүктелердің шексіз немесе шексіз жиынтығы түрінде ұсынылған көп өлшемді жағдайды қарастырамыз, мысалы, орналасуы уақытқа байланысты кеңістікте. Теледидар жүйелерінде қара-ақ кескін сигналын екі кеңістіктік координаттар мен уақыттың F(x,y,f) функциясы ретінде қарастыруға болады, бұл катодтағы t уақытындағы нүктеде (X, Y) сәулелену қарқындылығын білдіреді. Түсті теледидар сигналын беру кезінде бізде үш өлшемді жиынтықта анықталған үш функция бар f(x, Y, t), g(x, y, t), h(x, y, t) (үш функцияны үш өлшемді векторлық өрістің компоненттері ретінде қарастыруға болады). Сонымен қатар, теледидар кескінін дыбыспен бірге беру кезінде теледидар сигналдарының әртүрлі түрлері пайда болуы мүмкін. Көпөлшемді сигнал- бір өлшемді сигналдардың реттелген жиынтығы.