2. Бүтін ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстырыңыз:
32310 8. 12510
15010 9. 22910
28310 10. 8810
42810 11. 25510
31510 12. 32510
18110 13. 25910
17610 14. 65210
3. Ондық бөлшектерді екілік санау жүйесіне ауыстырыңыз:
0,32210 8. 37,2510
150,700610 9. 206,12510
283,24510 10. 0,38610
0,42810 11. 10,10310
315,07510 12. 8,8310
181,36910 13. 14,12510
176,52610 14. 15,7510
4. Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңыз.
32210 4. 700610
52410 5. 12510
283,24510 6. 22910
Екілік санау жүйесі. Сандарды екілік санау жүйесінен ондық, сегіздік, он алтылық санау жүйелеріне ауыстыру
Екілік сандарға арифметикалық амалдар қолдану
Екілік санау жүйесі
Компьютерде әдетте ондық емес позициялық екілік санау жүйесі, яғни 2 негіздеуіші бар санау жүйесі қолданылады. Екілік жүйеде кез келген сан екі 0 және 1 цифрлардың көмегімен жазылады және екілік сан деп аталады. Тек қана 0 және 1 цифрларынан тұратын екілік саннан ондық санды ажырату үшін екілік санды жазуда екілік санау жүйесінің индексіне белгі қосылады, мысалы, 110101,1112. Екілік санның әрбір разрядын (цифрын) бит деп атайды.
Ондық сандар сияқты, кез-келген екілік санды екілік санға кіретін цифрлар салмағының айырмашылығын анық бейнелейтін қосынды түрінде жазуға болады. Бұл қосындыда негіздеуші ретінде 2 санын қолдануға болады. Мысалы: 1010101,101 екілік сан үшін қосынды мына түрде болады:
1010101,1012 =1*26+0*25+1*24+0*23+1*22+0*21+1*20+1*2-1+0*2-2+1*2-3
Бұл қосынды ондық сан үшін жазылған қосындының ережесі бойынша жазылады. Берілген мысалда екілік сан жеті санды бүтін және үш санды бөлшек бөліктерінен тұрады. Сондықтан бүтін бөліктің үлкен цифрі, яғни бірі 27-1=26-ға көбейтіледі, бүтін бөліктің нөлге тең келесі саны, 25-ке көбейтіледі және т.с.с., кішкентайға, үшіншіге, дейін екінің дәрежесі кемуі бойынша цифрдың бөлшек бөлігі 2-3-ке көбейтіледі. Осы қосындыда ондық жүйенің ережесі бойынша арифметикалық операцияларды орындай отырып, 85,625 санын аламыз. Осылайша, 1010101,101 екілік саны 85,625 ондық санына сәйкес келеді, немесе 1010101,101=85,62510
1. 111000112=127+126+125+024+023+022+121+120= 128+64+32+2+1=22710
2.0,101000112=12-1+02-2+12-3+02-4+02-5+02-6+12-7+128=0,5+0,125+0,0078+0,0039=0,636710
Достарыңызбен бөлісу: |