Реферат Тақырыбы: Болмыс және сана. Орындаған : Бәшкен А. Б. Тобы: гд-19-2
жүктеу/скачать 26,57 Kb.
|
Ðåôåðàò Òà?ûðûáû Áîëìûñ æ?íå ñàíà. Îðûíäà?àí Á?øêåí À. Á
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.Пайдаланған әдебиеттер 1.
| 4.Қорытынды
Болмыс философиядағы ең көне, дәстүрі мол, тарихы бай ұғымдардық бірі болып саналады. Ол “бол”, “болу” сияқты түсініктердің баламасы. Бұл ұғым адамды қоршаған ортаны біртұтас бүтіндік деп тану қажеттігінен туындаған. Оның көмегімен өте мақызды дүниетанымдық “әлем деген не” сұрағына жауап беріледі. Болмыс туралы түсініктер көне философияда қалыптасты. Мысалы, Парменид болмыс дегеніміз - бұл тірлік, одан басқа еш нәрсе емес деп үйретті. Болмыс жақсы, жаман жақтары бар толтырылған, қозғалмайтын шар іспеттес. Діни дүниетаным үстемдік еткен орта ғасырлар дәуірінде болмыс құдай жаратқан әлем деп қарастырылған. Құдай барлық тіршіліктің шыңы, мәні, жетілдірілген реалдылық деп көрсетілген (Әулие Августин, Фома Аквинский). Қайта Өркендеу, әсіресе Жаңа Дәуірден бастап жаратылыстану - механика, математика, физика үлкен қарқынмен дами бастайды. Болмыс-жаратылыстану мен адамның практикалық іс-әрекетінің негізгі объектісі болып табылатын табиғат. Ол белгілі заңдылықтарға сүйеніп жұмыс істейтін механизм тәрізді. Адам бұл уақытта табиғаттың жоғарғы жеңісі, күрделі механизм деп түсіндірілді. Пантеизм аясында табиғатта Құдай бастамасы тоғытылған. Бұл уақытта Дж.Бруно әлемнің көптігі идеясын ұсынды. Философияда, өнерде адамның керемет күштілігі, ұлылығы туралы идеялар кеңінен тарай бастаған. Сана адамның әлеуметтік-өндірістік іс-әрекеті процесінде пайда болды және тілмен тығыз байланысты. Сананың пайда болуының негізгі тәсілдері мыналар болды: Платон: адам денесі - өлмес жанның сыйы және оның құлы, бөлінбейтін жан ғаламдағы барлық нәрсені басқарады. Христиандық: адамның ақыл-ойы, оның ақыл-ойы-Құдайдың ақыл-ойының ұшқыны. Ол адам санасында ойлайды, қалайды, сезінеді. Декарт: сана-бұл өзін-өзі тану мәселесін алғаш рет қарастыратын ғарыштан тыс зат. Гегель: сана-бұл Жалпыға Ортақ ақылдың бір көрінісі. ХХ ғасырда рефлексия теориясы пайда болады. Рефлексия-материяның әмбебап қасиеті, оның қасиеттерінде өзара әрекеттесу болған басқа объектілердің ерекшеліктерін жаңғырту. Бұл теорияға сәйкес сана рефлексияның ең жоғары формасы болып табылады. 4.Пайдаланған әдебиеттер 1. “Философия” Есіркепова Г.К., Шымкент, 2008. 2. Қазақ энциклопедиясы, 7 том жүктеу/скачать 26,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|