С. Б. Темралиева (қолы ) (аты-жөні) «Қолданбал ы биология және топырақтану негіздері»



бет1/21
Дата13.04.2020
өлшемі1,88 Mb.
#62332
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Байланысты:
Кажиахметов С.А. Қолданбалы биология және топырақтану негіздері

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Бекітемін

Жаратылыстану-математикалық факультетінің деканы

______________Медешова А.Б.

______. ___________ 2010 ж.

Жаратылыстану-математикалық факультеті

Биология және экология кафедрасы

050113 «Биология»

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған


Қолданбалы биология және топырақтану негіздері

(пәннің аты)

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Курс – 3


Семестр – 6

Кредит саны - 3

Дәріс – 30 cағат

Лабораториялық сабақ – 15 сағат

ОЖСӨЖ– 45 сағат

CӨЖ - 45 сағат

Емтихан – 6 семестрде

Барлығы – 135 сағат

Орал-2010

Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж. негізінде құрастырылған.
Құрастырушы: биология және экология кафедрасының оқытушысы, биология магистрі Кажиахметов С.А.

Биология және экология кафедрасының отырысында қарастырылды.


13 қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі: Қайсағалиева Г.С. ____

(қолы ) (аты-жөні)


Жаратылыстану-математикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қарастырылды.

15қырқүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Факультеттің

оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы С.Б. Темралиева

(қолы ) (аты-жөні)



1. «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж.

2. «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» курсының оқу бағдарламасы (SILLABUS)
2010- 2011 оқу жылының 6 семестрінде 3 кредит
2.1. Оқытушы туралы мәлімет:

2.1. Оқытушы туралы мәлімет:

Кажиахметов Салауат Абайұлы, биология магистрі, оқытушы

Кеңсе: Биология және экология кафедрасы

Оқытушының кафедрада болатын уақыты: Әр аптаның дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, сенбі күндері.

Толық адресі: М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, Жаратылыстану-математикалық факультеті, Достық даңғылы 121

Телефон: 50-35-49

E-mail: salauat84_84
2.2 Пәннің мазмұны
Сабақ кестесі:

Семестр 15 оқу аптадан және 2 сынақ аптасынан тұрады.

Аптасына 3 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат екі байланыс сағатынан (дәріс) және оқытушының басқаруымен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ) тұрады.



Сабақтар

Өткізу уақыты

Сабақтар

Сабақтар

Өткізу уақыты

Байланыс сағаты 1(дәріс)

50 мин

ОЖСӨЖ (семинар сабақ)

СӨЖ

50 мин
































Кредит саны-3

Өту орны: Жаратылыстану факультеті
Оқу жоспарынан көшірме:


Курс

Семестр

Кредит саны

Дәрістер

Лабора

ториялық


жұмыс

ОЖСӨЖ

СӨЖ

Барлы

ғы


Бақы

лау


түрі

3

5

3

30

15

45

45

135

емтихан



2.3. Кіріспе
Курстың қысқаша сипаттамасы: Қолданбалы биология және топырақтану негіздері – топырақтың белгілері,жалпы құрамы мен қасиеттеріне,педогогикалық профильдегі биологтар үшін мектеп жанындағы тәжірибе участоктарында жұмыстарды ұйымдастыруға қажетті білімдермен қаруландырады,тәрбиелік мәні бар ғылыми жмыстарды жүргізу әдістерін үйретеді.

Курс мақсаты - педагогикалық профильдегі химия-биология,биология-психология мамандықтары бойынша студенттері теориялық және практикалық білім беру ауыл шаруашылығы салаларымен таныстыру,басқа ғылымдармен байланысын түсіндіру.

Аталған сала бойынша білімді меңгеру нәтижесінде студент:

а)келешек мұғалімдер үшін қолданбалы биология және топырақтану негіздерін оқыту олрдың табиғат тану ғылымдары мен танысудың негізгі бір бөлігі.Қазіргі кезде ауылшаруашылық өнімдері халықтың әлауқатын көтеретін,тамақ,жеңіл өнеркәсіптердің негізгі шикізат көзі. Өсімдік өсірудің биологиясын, табиғи өсімдікке тән экономикалық маңызы бар заттарды өндіру технологиясымен танысады.,

б)жасалып отырған бағдарлама студенттерді қазіргі кездегі ғылыми негіздегі ауыл шаруашылық өндіріс системасына үйретеді.Топарақтану,жертану,агрохимия,экономика т.б. ғылымдардың байланымымен танысады.Ауыл шаруашылығының дамуында ғылымның маңызын оқытады.



Курстың міндеті: Биологиялық әдістердің көмегімен селекция процесін жүргізуде ежелден қолданылып келе жатқан тәсілдерді едәір жеңілдетуге, тездетуге болады. Агрономия принциптері негізінде жаңа технологияларды пайдаланып ауыл шаруашылық өнімдерін көптеп өндіру.

Курстың мазмұны: «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» пәнінен дәрістер жоспары

  1. Қолданбалы биологияға кіріспе. Топырақтануға кіріспе

  2. Топырақтың морфологиялық белгілері

  3. Топырақ құраушы факторлар. Үгілу құбылысы. Топырақ құраушы жыныстар

  4. Топырақтың минерологиялық құрамы

  5. Топырақтың органикалық бөлігі

  6. Топырақтың ұсақдисперсті бөлігі және сіңіру қабілеті

  7. Топырақ сулары мен топырақтың сулы қасиеттері

  8. Топырақтың жылулық қасиеттері

  9. Топырақ құнарлығы

  10. Топырақтың негізгі типтеріне шолу. Тундралық топырақтар

  11. Тайга-орман ландшафттарының топырақтары

  12. Аралас және жапырақты орман топырақтары

  13. Шалғынды және шалғынды-алуаншөптесінді далалар топырақтары

  14. Құрғақ дала мен шөлейт зоналарының топырақтары

  15. Даланың гидроморфты топырақтары. Шөл топырақтары

  16. Субтропикалық белдеу топырақтары. Таулы аудандардың топырақтары

  17. Өсімдіктердің тіршілік жағдайлары және олары реттеу тәсілдері

  18. Топырақ режимдерін реттеу тәсілдері

  19. Топырақты өңдеу және өңдеу жүйелері

  20. Арамшөптер және олармен күрес жолдары

  21. Ауыспалы егістік

  22. Агрохимия негіздері

  23. Тыңайтқыштар

  24. Егістік дақылдар

  25. Көкөніс дақылдар

  26. Жеміс-жидектер

  27. Мал шаруашылығы

  28. Ірі қара мал және шошқа шаруашылығы

  29. Жылқы және қой шаруашылығы

  30. Балық және құс шаруашылығы, терісі бағалы аңдарды ұстау


Оқыту әдістемесі:

- Оқыту дәріс,лабораториялық сабақ,ОЖСӨЖ,түрінде өтьеді. Сабақты бақылау-коллоквиум түрінде,жаба жұмыстары,өзіндік жұмыстарды тексеру түрінде өтеді.

Практикалық сабақтарда:



- сұрау

- пікірталас

- көрнекі құралдармен жұмыс жасау(микроскоппен жұмыс, дайын микропрепараттарды құрастыру, микропрепараттарды дайындау.)

Пререквизиттер. Аталған пәнді игеруге тиісті студенттерде белгілі мөлшерде дайындық болуы керек, әсіресе биологиялық ғылым саласы ботаника, зоология, химия, физиология, биохимия, генетика.

Постреквизиттер. Студенттер қолданбалы биология топырақтану негіздері бойынша теориялық және практикалық білімдерін әркез қолдана білуі тиіс.

Бағалау саясаты - баға шкаласы (өлшемі), білімді бағалау қағидалары, тапсырманы орындау талаптары, бағалау кестесі.

Қолданбалы биология топырақтану негіздері курсы бойынша бағалау- семестр бойы жүргізіледі. Студенттен әрбір сабаққа жүйелі әзірлену және белсенділік талап етіледі. Жалпы баға (100 балл) төмендегідей компоненттен құралады:



Баға шкаласы. Курс бойынша қорытынды баға 1-ші кестеде көрсетілген бағалау компоненттері негізінде жүзеге асады.

Қорытынды бағаны алуға сәйкесті жұмыс төмендегідей қағидаларды сақтау негізінде орындалады:

Жеке презинтация алға қойылған проблемамен студенттердің өзіндік көзқарасын аңғартады. Ол баспа түрде орындалады. Баяндаманың максимальді көлемі-3 бет. Баяндаманы әзірлеу барысында студенттер ең кем дегенде 3 әдебиетті пайдалануы тиіс. Сабақ барысында оқытушы тарапынан жүргізілетін жазбаша тест игерілетін тақырып бойынша студенттердің білім сапасын бақылау мақсатында жүргізіледі.

Тақырып бойынша орындалған мақалалар конспектісі оқытушылардың студенттермен жүргізілетін жұмыс жоспарына сәйкесті қамтылады.

Жұмыстың осы түрінің орындалуы барысында ерекше мән беріледі: тақырып өзектілігінің негізделуі, мәселенің ағымдағы жағдайы, оны шешудің жолдары, мәселе бойынша студенттердің жеке көзқарасы.



Курстың саясаты мен жүру барысы (процедурасы) курсты оқып үйрену үдірісіндегі студенттерге қойылатын әкімшілік талаптарды белгілейді (кешігу, сабақ жіберу, сабақта отыру тәртібі, студенттердің тапсырманы кеш тапсыруы, емтиханға қатыспау).

Оқытушылардың студенттермен жүргізетін жұмысында фронтальді сұрау салу жүргізу жоспарланады, сондықтан студенттер өз беттік жұмыстар аясында қарастырылатын лекцияларда, сабақтарда кешігу болмауы тиіс. Аралық және қорытынды емтихандар белгілеген уақытта тапсырылуы тиіс. Студенттердің міндеті - сабақ жібермеу және талапқа сай оқу. Студенттердің сабақ жібермеуі қорытынды баға шығару кезінде есепке алынады.


2.4. Курстың сабақ жоспары:
Курстың аты, номері және кредит саны: «Қолданбалы биология топырақтану негіздері», 3 -кредит
Апта 1

Кредит сағат 1

1 дәріс



Тақырып: Қолданбалы биологияға кіріспе. Топырақтануға кіріспе.

Дәріс мазмұны: Қолданбалы биологияға кіріспе. Топыраққа анықтама және қысқаша топырақтану ғылымына шолу. Н. Сибирцевтің, Костычевтың, Вернадскийдің топырақ туралы еңбектері. Топырақтану ғылымының кезеңдері.

ОЖСӨЖ: Топырақ тану ғылымының қысқаша тарихы

СӨЖ: Топырақтану тарихы:

1. В.В. Докучаев, П.А.Костычев, Н.М.Сибирцев, К.Д.Глинка, Г.Н.Высоцкий, К.К.Гедройц, С.С.Неуструев, В.Р.Вильямс және т.б. ғалымдар еңбектерінің маңызы.

2. Шетелдік топырақтанушылар.

Әдебиеттер:


  1. Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.

  2. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.

  3. Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.

  4. Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.

  5. Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.

  6. Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.

  7. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).

  8. Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.

  9. Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962

  10. Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.


Кредит сағат 2

2 дәріс



Тақырып: Топырақтың морфологиялық белгілері.

Дәріс мазмұны: Топырақтың морфологиялық белгілері топырақтың физикалық қасиеттері, химиялық құрамы және түзілуінің қүрделі құбылыстарының сыртқы көрінісі ретінде. Топырақтың морфологиялық белгілері. Түсі, қалындығы, құрылымы, бөлшектік құрамы , тұтқырлығы, жаңа заттар, кірме заттар, қайнауы, ауысуы, ылғалдылығы және т.б.

ОЖСӨЖ: Топырақтың шығу тегі және оның табиғаттағы ролі.

СӨЖ: Топырақ құраушы жыныстар: шөгінді, магматикалық, метаморфоздық

Әдебиеттер:

  1. Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.

  2. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.

  3. Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.

  4. Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.

  5. Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.

  6. Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.

  7. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).

  8. Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.

  9. Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962

  10. Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.


Кредит сағат 3

Лабораториялық жұмыс №1:

Тақырыбы: Топырақтың морфологиялық белгілері.

Мақсаты: Топырақтың түсін, қалындығын, құрылымын, бөлшектік құрамын, тұтқырлығын, жаңа заттарды, кірме заттарды, қайнауын, ауысуын, ылғалдылығын және т.б. анықтау.

Негізгі сұрақтар:

Топырақ кесіндісін талдау және суретін салу:

а) топырақ кабаттарына бөлу

б) HCl-дан қайнау тереңдігі

в) әр генетикалық горизонтта: қалыңдығын, түсін, құрылымын, механикалық құрамын, тұтқырлығын, түзілімдер, бөгде заттарды анықтау

ОЖСӨЖ: Топырақ қабаттарының құрлысы.

СӨЖ: Топырақ түсі.

Әдебиеттер:


  1. Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.

  2. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.

  3. Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.

  4. Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.

  5. Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.

  6. Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.

  7. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).

  8. Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.

  9. Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962

  10. Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.


Апта 2

Кредит сағат 4

3 дәріс



Тақырып: Топырақ құраушы факторлар. Үгілу құбылысы. Топырақ құраушы жыныстар.

Дәріс мазмұны: Топырақтың пайда болу теориялары. Топырақ құраушы жыныстар. Гипергенез. Бұзылу процесс өнімдері. Антропогенді және табиғи факторлардың топырақ құрау процесіне әсері. Топырақ құраушы факторлар.

ОЖСӨЖ: Адам қоғамы өміріндегі топырақтың ролі.

СӨЖ: Топырақ түзуші тау жыныстары мен рельефтің топырақ таралуына әсері

Әдебиеттер:

  1. Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.

  2. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.

  3. Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.

  4. Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.

  5. Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.

  6. Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.

  7. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).

  8. Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.

  9. Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962

  10. Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.


Кредит сағат 5

4 дәріс



Тақырып: Топырақтың минерологиялық құрамы.

Дәріс мазмұны: Топырақ құрамындағы минералды заттар. Метаморфты, магматикалық және шөгінді жыныстар. Негізгі топырақ түзуші жыныстар. Топырақ түзуші жыныстардың минерологялық және химиялық құрамы.

ОЖСӨЖ: Жыныстардың механикалық құрамы.

СӨЖ: Топырақта гумусты заттардың географиялық таралу заңдылықтары.

Әдебиеттер:

  1. Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.

  2. Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.

  3. Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.

  4. Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.

  5. Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.

  6. Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.

  7. Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).

  8. Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.

  9. Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962

  10. Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.


Кредит сағат 6

Лабораториялық жұмыс №2:

Тақырыбы: Топырақтың құрылымдық және бөлшектік құрамы.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет