С. Жайлауов физикалық химия



бет22/127
Дата22.11.2022
өлшемі2,46 Mb.
#159355
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   127
Байланысты:
Ñ. Æàéëàóîâ ôèçèêàëû? õèìèÿ

Изохоралық процесте (У=сопst) тек қысым мен температура ғана өзгереді. Бірақ газ күйін сипаттайтын тендеулерде кездесетін көлем мен қысым көбейтіндісі (рҮ) тұрақты, өйткені процесс жағ-
дайына байланысты көлем тұрақты. Ендеше, және
ішкі энергия өзгерісі ондағы жылуға тең, яғни системаға сырттан берілген жылудың бәрі тек сyистеманың ішкі энергиясын арттыруға жұмсалады. Мұндағы жылу ( ) ішкі энергия V v өлшемі және бұл процесте ешбір жұмыс жүргізілуі мүмкін емес.
Адиабаталық процестегі (Q = 0) газдың үлғаю жүмысы темпе-ратура мен қысым өзгерген кезде жүреді. Мұнда көлем тұрақты, өзгеріссіз қалады. Газ сырттан, өзге системадан ешбір жылу ал-мағандықтан (Q= 0), адиабаталық процестегі система жүмысы ондағы идеал газдың ішкі энергиясы есебінен жүргізіледі, ал газ-дың өзі салқындайды. Жоғарыда келтірген идеал газ күйін сипат-тайтын теңдеуден (рҮ = RТ) идеал газдың ішкі энергиясы тек тем-ператураға тәуелді екені көрінеді. Осыны негіз етіп алғанда, сис-темадағы ішкі энергиянын өзгерісі U тұрақты көлем кезіндегі жылу сыйымдылығын (Су) температура өзгерісіне ( T) көбейт-кенге тең. Сондықтан да адиабаталық процестегі газдың ұлғаюы кезінде температура төмендеп, система салқындайды. Мұндағы жұмысты жылу сыйымдылығы мен температура өзгерісі арқылы өрнектесек:
А = СV12) (27)
мұндағы Сү—тұрақты көлем кезіндегі газдың жылу сыйымдылы-ғы. Жылу сыйымдылығы (С)— заттың бірлік массасын 1 К-ге қыз-дыруға кеткен жылу мөлшері (өлшемі Дж/моль К)).Жылу сыйым-дылығы меншікті және молярлі деп бөлінеді.
Қыздыру не суыту жагдайына қарай жылу сыйымдылығы тұрақты көлемдегі (Су), тұрақты қысымдағы (Ср) деп қарастыры-лады.
Адиабаталық процесс 6-суреттегі ЕF" қисығымен көрсетіліп, оның жұмысы Ү1EFY2 ауданымен анықталады. Ал, осы процестегі жұмысты термодинамиканың бірінші заңы түрғысынан алып қа-растырсақ, осы жұмыстың ішкі энергияның өзгеруі есебінен жү-ретіні байқалады. Мұндай процестегі жұмыс пен ішкі энергия өз-герісі өзара тең және олардың абсолюттік мәні кері (A=- U) Идеал газ үшін:
33
-nCvdT=pdV
мұндағы п — идеал газдың мольдік саны; дТ=Т1-Т2рдY=A Жылу сыйымдылығы денеге енген шексіз аз мөлшердегі жылудың осы жылу ену нәтижесінде пайда болатын өзгеріске қатынасымен анықталады. Изохоралық процестер үшін:
Cv=( )v (29)
Және изобаралық процестер үшін
Cp=( ) (30)
Бұл теңдеудің екеуін де барлық агрегаттық күй және барлық заттар үшін қолдануға болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   127




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет