Пайдаланылған әдебиеттер
1. https://www.egfntd.kz/upload/NTD/%D0%A1%D0%9F%20%D0%A0%D0%9A/211021/SP_RK_1.02-105-2014.pdf
2. Тарасова, Н.П. Оценка воздействия промышленных предприятий на окружающую среду: учебное пособие / Н.П. Тарасова, Б.В. Ермоленко. - М.: Бином. Лаборатория знаний, 2012. - 230 c.
Практикалық сабақ № 4.
Қоршаған ортаға әсерді бағалауда ластау көздерінен атмосфера ауасына тасталынатын зиянды заттардың максимал концентрацияларын анықтау
Жұмыстың мақсаты: Ластау көздерінен ауаға шығарылатын зинды заттардың максимал концентрацияларын анықтау.
Ластау көздерінен бөлінетін зиянды заттардың таралуы турбуленттік диффузия заңдылықтарына бағынады. Ауаның үздіксіз турбуленттік қозғалысына байланысты зиянды заттар ластау көздерінен алысқа ұшып, атмосфераға таралады. Ластайтын заттардың таралуына атмосфераның күйі, кәсіпорынның орналасу аймағы, жер бедерінің сипаты, ластайтын заттар қасиеті, ластау көзінің биіктігі мен диаметрі т.б. факторлар әсер етеді.
Қолайсыз метеорологиялық жағдайларда атмосферадағы ластаушы заттардың ең жоғарғы концентрациялары жоғарыда аталған (1) формуламен анықталады.
Температурасы жоғары газдар үшін:
(1)
Ондағы
А – атмосфераның температуралық стратификациясына байланысты коэффициент, бұл коэффициент Қазақстан Республикасы үшін 200-ге тең;
М – уақыт бірлігіне есептелгендегі атмосфера ауасына шығарылатын заттардың массасы, г/сек;
Ғ – ластау көзінен бөлінетін зиянды заттардың жер бетіне қону жылдамдығын анықтайтын коэффициент, газ тәрізді заттар мен ұсақ дисперсті аэрозольдер үшін Ғ = 1, егер өндірістің газ тазалау қондырғыларының тазалау дәрежесі 90 % болса, онда Ғ = 2, егер газ талайтын қондырғылардың тазалау көрсеткіштері 75 – 90 % аралығында болса, онда Ғ = 2,5, газ тазарту қондырғыларының тазалау көрсеткіштері 75 %-тен төмен болғанда немесе атмосфераға газдар тазаланбаған күйде шығарылса, онда Ғ = 3;
m және n – ластау көздерінен бөліну шарттарын анықтайтын коэффициенттер. Бұл коэффициенттердің сандық шамалары f, υm, ʋ'm, fe параметрлеріне байланысты анықталады:
(2)
(3)
(4)
Коэффициент m төмендегі формула бойынша анықталады да, егер f < 100 болса, онда:
(5)
егер f ≥ 100 болса, онда f = fe тең.
Коэффициент n мынадай шарттармен анықталады:
егер υm < 2 болса, онда n = 1;
егер 0,5 < υm < 2, онда n = 0,532· υ2m + 3,13; егер υm < 0,5 болса, онда n = 4,4 · υm.
Н – ластау көзінің биіктігі, м; V1 – ластау көзінен бөлінетін ластанған ауаның көлемі, м3/сек;
Ластанған ауаның көлемі төмендегі формуламен анықталады (6):
V1 = · ω0, м/сек, (6)
Мұндағы D – ластау көзінің диаметрі, м3/сек; ω20 – зиянды заттардың ластау көзінен бөліну жылдамдықтары, м/сек; ΔT – ластау көзінен шығарылатын газауа қоспасының температурасы мен сырттағы ауа температурасының айырмасы; η – жер бедеріне байланысты анықталатын коэффициент.
Қолайсыз метеорологиялық жағдайда жер бетіне жақын жатқан ауа қабатының жоғарғы көрсеткіште ластануы мынадай формуламен анықталады:
xm = · d · H, (7)
бұл жердегі d коэффициенті мынадай шарттармен анықталады: егер f < 100 болса және υm ≤ 0,5 болса, онда d = 2,48 · (1 + 0,28 · ; егер 0,5 ≤ υm ≤ 2 , онда d = 4,95 · υm · (1 + 0,28 · );
егер υm > 2 болса, онда d = 7 · m· (1 + 0,28 · );
Коэффициент f > 100 немесе ΔT = 0 болса, онда d мәні мынадай шартпен анықталады анықталады: егер , ʋ'm ≤ 0,5 болса, онда d = 5,7; егер 0,5 < ʋ'm ≤ 2 болса, онда d = 11,4 · ʋ'm;
егер ʋ'm > 2 болса, онда d = 16 · .
Достарыңызбен бөлісу: |