|
Сабақтың ортасы
30 мин.
Сергіту сәті.
|
. Тыңдалым/айтылым
Мәтінді тыңдайды, сұрақтарға жауап береді, жұпта, топта талқылайды.
Тілдік бағдарлы болжау.
Елбасы көрегендігінің бір айнасы деп «Астананы» анық айта аламыз. Талай жылғы тарихы бар Ақмола қаласы Астана болғалы жаңа түрге боялып, жаңаша қарқынмен дамып, жаңа қырынан таныла білді. Астананың күн санап көркеюі халық жүрегіне жылулық сезім сыйлауда. Бір-бірімен бой түзеп орналасқан ғимараттарды алғаш көргеніңде, өзіңді бір сәтке жоғалтып аласың. Сірә, Астана сұлулығының сыры осында болар. Әсем қаланың қай шетінен қарасаң да, сымбаты мен сәні жарасқан Бәйтеректі көргеніңізде кеудеңізде Астанаға деген махаббат кернеп кетеді. Бәйтерекке шығып, Астананы жоғарыдан қарағанда, бір Астана емес, бар Сарыарқаны көргендей күй кешетінің де шындық. Бойыңызға алып күш ұялатқан Бәйтерек арман асуына адастырмай жетелей береді. «Ханшатырдағы» ығы-жығы халық жүзінен еш шаршауды көрмейсіз. Бәрі де көңілді, жадыраңқы. Бірі қонақ болып келіп, енді бірі қонақтарын ертіп мәре-сәре. Енді бірі отбасыларына қуаныш сыйлау мақсатында арнайы демалыс күнін белгілеп бірге уақыт өткізуі үшін келеді. Жер асты емес, жер үстінде орналасқан океанариум өз қонақтарына қуаныш сыйлауға асығады. Мұндай мүмкіндікке әлемнің санаулы мемлекеттері ғана қол жеткізген екен. Ерке Есілдің бойымен жүру – әрбір жан үшін ерекше бақыт. Астанаға деген менің де аңсарым Есілдің ерке суына қарай ауатын. Күн ұзаққа осы жағалауда жүруден еш щаршамайтынмын. Мүкін, менің суға ғана құмартқаным десем, қателескен болар ем. Бір мен емес, барша Астана халқы мен қонақтары осында жүргендей болып көрінеді. Еркелеп аққан Есіл өзені жан баласына тек қуаныш сыйлау үшін ағып жатқандай. Баяу ескен желмен бірге сылдырап жатқан су қаланың бой жарыстыра түзеген әсем ғимараттарынан да сұлулығы асып түскендей. Ол да мүмкін, өйткені ерке Есіл – табиғат сыйлаған сұлулықтың символы.
Диалект сөздер жалпыхалықтық болып есептелмейді. Өйткені олардың көпшілігінің әдеби тілде баламалары болады.
Мысалы, сүгірет - сурет
ішқұста - іші пысу - жалғыздықтан шаршау - торығу
бәдірен - қияр
әйдік- үлкендеу
кіл - ылғи
сиықты - сол секілді
кеуірт - сіріңке
маңлай - маңдай
секер - шекер
нән - дәу - өте үлкен
таңла - осы таңда
көпшік - жастық
жар - үй қабырғасы
торлама - қауын түрі
пысу - жалығу - іштің пысып кетуі
зілдей - ауыр
үгей - өгей
Көңіл-күй одағайлары
Ұ. 9-тапсырма. Диалект сөздерді қатыстырып 3 сөйлем жаз.
Қол шапалақтау әдісі.
|
Ой қозғау
Грамматика сөйлейді.
Оқулықпен жұмыс
|
