Практикалық сабақ №5 Тақырыбы: Тәрбие заңдылықтары мен ұстанымдарына шолу Жоспары: 1 Тәрбиенің мәні және оның ерекшеліктері.
3. Тәрбиенің түрлері.
4. Тәрбиенің заңдылықтары мен принциптері.
5. Жеке тұлғаны қалыптастырып дамытуда өзін-өзі тәрбиелеу мен қайта тәрбиелеудің маңызы
Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар: 1.Тәрбие қоғам мұқтаждығына және жағдайына байланысты
2.Тәрбие мен өзін-өзі тәрбиелеудің бірлігі
3.Тәрбие іс-әрекетінің және қарым-қатынастың шешуші ролі
4.Тәрбие процесінде оқушылардың жас және дербес ерекшеліктерін есепке алу.
5.Педагогикалық процесте ұжым мен жеке адамның өзара байланысы
6.Тәрбиенің идеялылығы мен мақсаттылығы
7.Тәрбиенің өмірмен, еңбекпен, қоғам құрылысының практикасы мен байланыс принципі.
8.Ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу
9.Тәрбиеленушінің тұлғасына қойылатын талаптар мен көрсетілетін құрметтің бірлігі.
10.Тәрбиелік ықпалдардың тізбектестігі, жүйелілігі, беріктігі және үздіксіздігі.
11.Тәрбиенің оқушылардың жас және дербес ерекшеліктеріне сәйкестігі.
1.Жеке тұлғаның дамуында тәрбие процесі қоғамның мәнін әлеуметтік маңызды сапаларын қалыптастыруға , оның қоғамға, адамдарға және олардың қарым-қатынас шеңберін кеңейтуге бағытталады. Адамның қоғамдық мәнінің өмірдің түрлі жақтарына қатынасының жүйесі неғұрлым аумақты, кең болған сайын оның рухани жан дүниесі соғырлым бай болады.
Тәрбие бұл педагогикалық құбылыс. Бұл жағдайда педагогикалық құбылыстар мен процестер арасында байланыс болады. Осыған сәйкес жеке тұлғаның дамуындағы кейбір заңдылықтарды атауға болады.
Тәрбиенің қоғам мұқтаждығына және жағдайына байланысты заңдылығы. Неғұрлым қоғамның әлеуметтік мүмкіншілігі өскелен өмір талабына сәйкес дамып отырса, соғырлым жастардың келешегіне , адамгершілік қасиеттерінің дамып қалыптасуына игі әсер етеді.
2.Тәрбие мен өзін-өзі тәрбиелеудің бірлігі. Оқушы тұлғасының дамуы мен қалыптасуына белсенділіктің рөлі зор. Іс-әркет барысында белсенділіктің бірнеше түрлерін байқауға болады, олар : қарым-қатынас, таным белсенділігі және өзін-өзі тәрбиелеу белсенділігі.
Бұл жерде қарым-қатынас белсенділігі арқылы оқушы сыныптас достарымен басқа да адамдар мен қарым –қатынас жасайды. Қарым-қатынас белсенділігі нәтежиесінде тұлғаның бойында мінез-құлық қасиеттері, қамқорлық, қайырымдылық, жауапкершілік сезімі қалыптасады.
Тұлғаның даму процесінде өзін-өзі тәрбиелеу белсенділгі сапа жағынан ішкі факторға айналады. Бұл жағдайда жеке тұлға тек айналадағы дүниені танып қоймайды, олар өзінің ішкі дүниесіне үніле білуі керек, яғни оқушы бір жағынан тәрбие обьектісі, ал екінші жағынан тәрбие субьектісі болады.
3.Тәрбие іс – әрекетінің және қарым – қатынастың шешуші рөлі заңдылығы. Тәрбие, оқыту және білім беру іс – әрекетіне байланысты. Іс – әрекеттің мынандай түрлері бар. Олар: ойын, оқу, еңбек, спорт, көркемдік, қоғамдық – саяси іс – әрекеттері т.б. жатады.
4. Тәрбие процесінде оқушылардың жас және дербес ерекшеліктерін есепке алу заңдылығы. Жас ерекшеліктері мынандай жағдайда еске алынады:
а) оқу жоспарларын, оқу бағдарламаларын, оқулықтарды, оқу құралдарын
т.б. жасағанда;
ә) ағзаның дене және психикалық дамуына байланысты;
б) оқу, тәрбие процесінде.
Жеке адамның дербес ерекшеліктері;
а) темперамент, оныңтиптері (сангвиник, флегматик, холерик, меланхолик) ;
ә) қабілет, оныңтүрлері: жалпыжәнеарнайықабілеттер.
Қабілет – адамныңтүрлііс – әрекеттеріндегімүмкіншілігі.
5.Педагогикалықпроцестеұжым мен жекеадамныңөзарабайланысызаңдылығы. Оқушытұлғасынқалыптастырудыңнегізгікөзіұжымболады. Көрнектіпедагогтар Н. К. Крупская, А.С. Макаренко, В.А Сухомлинский ұжымдыққатынастардықалыптастырудыңтеориялықнегіздерінжасады
6.Тәрбиеніңидеялылығы мен мақсаттылығы.
Тәрбиеніңнегізгімақсаты- денісау, ұлттық сана-сезіміоянған, руханиойлаудәрежесібиік, мәдениетті, парасатты, ар-ожданы мол, еңбекқор, іскербойындабасқадаигіқасиеттеріқалыптасқанадамдардытәрбиелеу.