Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы «Сүйемін» өлеңі
Сілтеме
Білім стандарты, пән бағдарламасы, «Қазақ әдебиеті» оқулығы Құттықожаева Р, Бітібаева К, Арын Е 7 сынып «Атамұра» баспасы 2012, «Әдебиетті оқыту әдістемелігі» 7 сынып.
Жалпы мақсаты
1. М. Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдеби білім беру, «Сүйемін» өлеңінің мазмұнын, негізгі идеясын меңгерту.
2. Мағжан Жұмабаев өлеңдерінің мазмұны арқылы оқушыларды
өз туған жерінің, ата – анасының, халқының қорғаны бола білуге, өз ана тілін құрметтеуге, жігерлікке, қайсарлыққа тәрбиелеу. 3.Әр оқушының ой- қиялына ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу, шығармашылыққа, мәнерлеп оқуға дағдыландыру, ойлау әрекеттерін қозғалысқа түсіру, ойлау дағдыларын дамыту. Оқушының дүниетанымын, сөздік қорын, мәнерлеп оқи білуін арттыру.
Күтілетін нәтиже
Халқын, туған жерін, анасын, Отанын құрметтей біледі.
Негізгі идеялар
М. Жұмабаевтың өмірін, шығармаларын меңгеру, «Сүйемін» өлеңінің негізгі мазмұнын ұғыну.
Тапсырмалар /Wiki материалдары/
Ғаламтор, Power Point, ресурстар
Сабақ бойынша мұғалім жазбалары
Мұғалім іс-әрекеті
Оқушы іс-әрекеті
І. Ұйымдастыру
Оқушылармен амандасу.
Берілген тірек сөздер бойынша топқа бөлу
І топ «Отан» «Туған жер»
ІІ топ «Ана» «Жар»
ІІІ топ «Халық» «Табиғат» Критериалды бағалау парақшаларын тарату.
ІІ. Қызығушылықты ояту
«Термин сөздермен жұмыс» мағынасын ашу
Туған жер, Отан, ана, жар, халық, табиғат.
ІІІ. Жаңа сабақ
1. Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығын баяндау.
2. Тест сұрақтарына жауап беру
/Активойт/
1. М. Жұмабаев қай жерде дүниеге келген?
А) Жамбыл облысы, Жамбыл тауының етегінде
Ә) Павлодар облысы Баянауыл ауданы
Б) Солтүстік Қазақстан облысы 2. Мағжанның ерекше қабілеті неше жасынан танылып, мектеп есігін ашып, хат таниды?
А) 4 жас
Ә) 5 жас
Б) 6 жас 3. Алғаш жазған өлеңдерінің бірін қай ақынға арнаған?
А) Жамбыл
Ә) Дулат
Б) Абай 4. « ... Мен Мағжанды сүйемін. Оның Европалығын, әшекейін сүйемін» қай жазушының пікірі?
А) Ж. Аймауытов
Ә) М. Әуезов
Б) Ғ. Мүсірепов 5. Ақын өмірдің әр саласын қамтитын мақалаларды қай жылдарда жаза бастайды?
А) 1920 жылдар
Ә) 1919 жылдар
Б) 1918 жылдар 6. Мағжан ақындықтан басқа қандай шығармашылықпен айналысып, неге көңіл бөледі?
А) Оқу – ағарту ісіне, аудармашылықпен шұғылданады.
Ә) Ән жазу, аудармашылықпен айналысады.
Б) Роман жазу, радиода диктор болып жұмыс жасайды. 7. Ақынның ұлтжандылық өлеңдері
Б) «Қартқожа» «Ақбілек» 9. «Қайткенде де Мағжан – алдымен сыршыл ақын. Мағжан сөзінде «тілге жұмсақ, жүрекке жылы тиетін» үлбіреген нәзік әуез қазақтың бұрынғы ақындарында болған емес. Қай өлеңін оқысаңыз да, әлде өкіндіреді, әлде мұңайтады, әлде жылатады, әлде аятқызады, әлде ескертеді, әлде жігер береді...» ақынға берген кімнің пікірі?
А) М. Әуезов
Ә) Ж. Аймауытов
Б) М. Дулатов 10. Ақын жалпы адамзатқа, ...
А) берілген шын халық досы.
Ә) аянышты ел күйін көріп ұлттық жігер берген.
Б) қалса түркі тектес ұлттарға ортақ ойлар айтады. 3. «Сүйемін» өлеңін мәнерлеп оқу. «Диалог» әдісі
1. Ақын кімдерді, нелерді сүйеді?
2. Ақынның өлі сахара Сарыарқаны сүюінің мәні неде?
Бұдан ақынның еліне, жеріне, халқына деген сүйіспеншілігін қалай түсінуге болады?
3. Отан деген ұғымды өздерің қалай түсінесіңдер?
4. Өлеңде қайталанып отырған «Неге екенін білмеймін Сол анамды (жарымды, елімді, Арқамды) сүйемін» деген жолдардан ақынның қандай сезімін байқауға болады?
5. Өлең өздеріңе қалай әсер етті? Дәптермен жұмыс
6. Өлеңді құрылысына қарай талдау. Теориялық анықтама
Қайталау туралы мәлімет.
1. «Сүйемін» өлеңіндегі қайталауды табыңдар. Қандай қайталауға жатады?
2. Өлең лириканың қандай түріне жатады?
Жеке жұмыс Талантты, дарынды оқушылар І деңгей «Топтастыру» әдісі М. Жұмабаев кім?
ІІ деңгей
Кімдерді сүйеді - сипаты
Нелерді сүйеді - сипаты
ІІІ деңгей Мысал теріңдер
Көркемдегіш құралдар
Мысалдар
Теңеу - затты не құбылысты екінші зат немесе құбылыспен салыстыру арқылы сипаттау тәсілі.
Күлдей шашы, жыландай иірілмейді, құрандай сөзі жоқ.
Метафора-грек тілінен аударған-ауыстыру деген мағына береді. Құбылтудың бір түрі. Суреттеп отырған затты не құбылысты айқындау үшін ұқсас басқа затқа не құбылысты баулу.
Қыс – ақ кебін, жаз – сары.
Эпитет (айқындау) –заттың, құбылыстың өзгеше белгілерін көрсету.
Күңгірт, сұп-сұр көр, жабайы жар, ұйқы басқан қабағы.
ІҮ. Шығармашылық жұмыс
І топ «Мағжан атаға» хат жазу.
ІІ топ «Сүйемін» эссе жазу. ІІІ топ Ұйқасты жалғастырып, өлең шығару Туған елін сүйе алмаған, ...
ҮІ. Үйге тапсырма 1. «Сүйемін» өлеңін жаттау. 2. «Анадай асыл бар ма екен!» тақырыбында эссе жазу.
ҮІІ. БағалауКритериалдыбағалау
Мұғалім бағасы
1. Мұғаліммен амандасады.
Топқа бөлінеді.
2. Жеке жұмыс. Сыни тұрғыдан ойлау. Берілген сөздердің мағынасын ашып, жаңа сабаққа көшу.
3. Топпен жұмыс. Автордың өмірі мен шығармашылығын мазмұндайды.
4. /АКТ/ Жеке жұмыс. Тест сұрақтарына жауап береді.
5. Жеке жұмыс. Өлеңді мәнерлеп оқиды.
6. Жеке жұмыс. Сыни тұрғыдан ойлау. Сұраққа жауап береді. Өлеңнің мазмұнын негізгі идеясын ашып, талқылайды.
7. Жеке жұмыс. Өлеңді құрылысына қарай талдайды.
8. Әдеби теориялық мәлімет алады. Сұраққа жауап береді. Оқулықпен жұмыс.
9. Автор жайында алған мәліметін пысықтайды. 10. Өлеңнің идеясын ашады.
11. Оқулықпен жұмыс. Өлеңдегі көркемдегіш құралдарды табады.
12. Жеке жұмыс. Шығармашылық жұмыс.
13. Бүгінгі сабақ бойынша не түсінгендігін, қандай мәлімет алғандығын және ұсыныс пікірін білдіреді. 14. Өлеңді жаттау. Эссе жазу. 15. Критериалды бағалауды қорытындылау.
Сабақтың жабдықтары
Мультимедиа, интерактивтік тақта арқылы Power Point, маркер, плакат, стикерлер.
