4. Жеке:
Қорытындылау Қорыту»
1.Зат алмасудың соңғы өнімдерін организімнен шығаратын мүшелерді анықтаңдар........................................
2.Зәр шығару жүйелерінің мүшелерін анықтаңдар................
3.Зәр жинайтын бұлшық етті қуыс мүше................................
4.Бүйректе түзілетін зат...........................................................
5.Бүйректе негізгі қызмет атқаратын құрылым......................
6.Қанды бүйректің қыртысы қабатына әкелетін артериялар.....................................................................
7.Бұршақ тәрізді, қоңыр қызыл түсті жұп мүше...................
8.Зат алмасуға қатыспайтын заттардың организмнен шығарылуы.............................................................................
9.Бүйректің үстін жауып тұратын тығыз құрылым...........
10.Бүйректің қуықпен байланыстыратын, қабырғасы қалың бұлшық еттен тұратын түтікшелер.............................
11.Неліктен бүйректі биологиялық сүзгі деп атайды...........
12.Бүйректің жұмысына ішімдік зиянды, зиянды әсер етеді себебі..........................................................................
13.Зәр шығару жүйесінің қандай ауруларын білесіңдер?... Бұл ауруларды қалай алдын алуға болады?
Кері байланыс орнату
Сабақ ұнады ма?
Ұнаса несімен ұнады?
|
Мен үшін жаңалық -
|
Бүгінгі сабақтан алған әсерлерің қандай?
|
|
|
Үйге тапсырма: Зәр шығару мүшелерінің аурулары және олардың алдын алу
Тақырыптың соңындағы тапсырмалар
Қосымша ақпарат: 1. Биология, 8 сынып оқулығы –Е. Очкур Л. Аманжолова Р.Жұмабаева Алматы «Мектеп» 2016.
2. «Биолог анықтамалығы» №4, 2015ж, №2 2007 ж.
3. Интернет желісі
|
Саралау –Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?
| |
Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс
| | |
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
| |
Рефлексия
Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?
Бүгін оқушылар не білді?
Сыныптағы ахуал қандай болды?
Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?
Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
|
|
;
-
2
|
Тақырып:
Зәр шығару мүшелерінің аурулары және олардың алдын алу
Мақсаты:
1. Зәр шығару мүшелерінің ауруларының түрлерімен мәтінді оқу арқылы өз пікірлерін айта алады.
2. Бүйрек ауруларының себептерін анықтайды және оған талдау жасайды.
|
3.СТО
1. Терминдермен жұмыс
Салыстыру
Айырмашылығы неде?
5. Жеке: Сематикалық карта толтыру.
|
- Зәр шығару мүшелерінің ауруларының түрлерін біледі.
- Бүйрек ауруларының себептерін айыра алады және ескерту шараларын өмірде қолдана алады.
- Оқушы мәтінді талдай отырып, өзін-өзі реттейді.
|
Мұғалім мен оқушы арасындағы байланыс. оқушылар өз - ара байланысы диалог орнату кезеңінде
|
3. 2 жұлдыз бір тілек
4. Үш шапалақ Бағалау парағы
5. Балдық баға
арқылы жүзеге асады.
Кері байланыс орнату сұрақтар:
Сабақ ұнады ма?
Ұнаса несімен ұнады?
Бүгінгі сабақтан алған әсерлерің қандай?
|
1-«Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер»
2-«Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету»
3-«Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау»
4-«оқыту мен оқуда диалог орнату»
5-«Оқытуды басқару және көшбасшылық»
6.АКТ
|
1. Биология, 8 сынып оқулығы –Е. Очкур Л. Аманжолова Р.Жұмабаева Алматы «Мектеп» 2016
2. «Биолог анықтамалығы» №4, 2015ж, №2 2007 ж.
3. Интернет желісі
Оқулықтар,
Жұмыс дәптері
флипчарттар, түрлі - түсті маркерлер, слайд үлестірмелі тасырмалар
суреттер плакаттагы
|
3
|
Тақырып:
Терінің құрылысы, қызыметі мен маңызы.
Мақсаты:
1. Терінің құрылысы, қызметі мен маңызы жайында мәтінді талқылайды, өз пікірлерін айта алады
2. Теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше ретінде анықтай алады
|
1.Жеке.
1. Өрмекші торы
2. Кім көп термин біледі?
2. Топтық:
1. 3 топқа бөліну арқылы мәтінді ортаға салып талқылайды
1 топ. Терінің қызыметі қандай?
2топ. Терінің құрлысы қандай?
3 топ. Терінің адам ағзасындағы маңызы
3.СТО
Деңгейлік тапсырмалар
А. 1. "Ойлан тап"
Неліктен теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше деп атайды
В. Биологиялық диктант
С. Кестені сәйкестендіру
2. Жеке: Тест тапсырмалары
|
1. терінің құрылысы, қызыметі мен маңызы жайында біледі.
2. Теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше екендігін біледі.
|
Топтық жұмыс жұмыс уақытында оқушулар өз ара қарым қатнасқа түседі.
Өздерін бағалай біледі.
Бірін-бірі тыңдауды үйренеді
Басқалардың және өз пікірін сыни тұрғыда бағалайды.
|
1.Бірін бірі бағалау
2. Үш шапалақ
3. Топпен бағалау
экраны +, -, арқылы
4. Сабақтың аяғында оқушылар бір-бірлерін бағалайды.
5. Кері байланыс аламын.
Мен үшін қиын болды
Бұл қиындықтарды ненің көмегімен еңсердім
Мен үшін қызық болды
|
1-«Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер»
2-«Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету»
3-«Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау»
4-«Оқытуды басқару және көшбасшылық»
5-«Талантты және дарынды балаларды оқыту»
6. АКТ
|
Оқулықтар,
Жұмыс дәптері
флипчарттар, маркерлер, слайд үлестірмелі тасырмалар
суреттер плакаттагы
|
4
|
Тақырып:
Тері аурулары. Шынығу. Күн өткенде, теріи күйгенде және үсіген кезд көрсетілетін алғашқы көмек.
Мақсаты:
1. Тері аурулары, және олардың себептерін мәтінді оқып талқылайды.
2. Тері жарақаттары: үсу, күю кезінде көрсетілетін алғашқы көмек қалай беру керектігін қоршаған ортамен байланыстыра отырып талқылайды.
|
1. Жеке
Ыстық орындық
2. Топтық
1 топ
Суретпен жұмыс
2 топ
Биологиялық диктант
3 топ
сұрақ жауап
Топқа жұлдыз, төрт бұрыш, үш бұрыш пен бағалау
3. АКТ
Ойлан- жұптас-бөліс
1,2,3 санау арқылы үш топқа бөлінеді.
ЖИКСО стратегиясын ала отырып бөлінген топтың ішінен А және В
1 топ. Тері аурулары, олардың алдын алу және теріні күту.
2 топ. Паразиттік саңырау құлақтарды тудыратын аурулар
3 топ.
Күн өткенде, тері күйіп қалғанда және үсіген кезде көрсетілетін алғашқы көмек
3. Жеке
Тест тапсырмалары
4. Кері байланыс орнату
|
1. тері аурулары, және олардың себеп - салдарын біледі.
2. Тері жарақаттары: үсу, күю кезінде көрсетілетін алғашқы көмек қалай беру керектігін өмірмен байланыстырады
|
Топпен жұмыс істеу кезінде оқушылардың өз ара қарым қатынасы
Өздерін бағалай біледі.
Бірін-бірі тыңдауды үйренеді
Басқалардың және өз пікірін сыни тұрғыда бағалайды.
|
1. бас бармақ
2. Бес саусақ
3. Түстер арқылы бағалау
Бағалау парағы арқылы бағаланады
Кері байланыс аламын
Б.Б.Б.
|
1-«Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер»
2-«Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету»
3-«Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау»
4-«Талантты және дарынды балаларды оқыту»
5. АКТ
|
Оқулықтар,
Жұмыс дәптері
флипчарттар, маркерлер, слайд үлестірмелі тасырмалар
суреттер плакаттагы
|
3
|
Тақырып:
Терінің құрылысы, қызыметі мен маңызы.
Мақсаты:
1. Терінің құрылысы, қызметі мен маңызы жайында мәтінді талқылайды, өз пікірлерін айта алады
2. Теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше ретінде анықтай алады
|
1.Жеке.
1. Өрмекші торы
2. Кім көп термин біледі?
2. Топтық:
1. 3 топқа бөліну арқылы мәтінді ортаға салып талқылайды
1 топ. Терінің қызыметі қандай?
2топ. Терінің құрлысы қандай?
3 топ. Терінің адам ағзасындағы маңызы
3.СТО
Деңгейлік тапсырмалар
А. 1. "Ойлан тап"
Неліктен теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше деп атайды
В. Биологиялық диктант
С. Кестені сәйкестендіру
2. Жеке: Тест тапсырмалары
|
1. терінің құрылысы, қызыметі мен маңызы жайында біледі.
2. Теріні қоршаған орта мен организм арасындағы шектеуші мүше екендігін біледі.
|
Топтық жұмыс жұмыс уақытында оқушулар өз ара қарым қатнасқа түседі.
Өздерін бағалай біледі.
Бірін-бірі тыңдауды үйренеді
Басқалардың және өз пікірін сыни тұрғыда бағалайды.
|
1.Бірін бірі бағалау
2. Үш шапалақ
3. Топпен бағалау
экраны +, -, арқылы
4. Сабақтың аяғында оқушылар бір-бірлерін бағалайды.
5. Кері байланыс аламын.
Мен үшін қиын болды
Бұл қиындықтарды ненің көмегімен еңсердім
Мен үшін қызық болды
|
1-«Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер»
2-«Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету»
3-«Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау»
4-«Оқытуды басқару және көшбасшылық»
5-«Талантты және дарынды балаларды оқыту»
6. АКТ
|
Оқулықтар,
Жұмыс дәптері
флипчарттар, маркерлер, слайд үлестірмелі тасырмалар
суреттер плакаттагы
|
  
ерінің маңызы. Тері – адам денесінің сыртқы жабыны. Тері ағзада әр түрлі қызмет атқарады. Ішкі мүшелерді сыртқы ортаның механикалық әсерінен (соғылудан, жарақаттанудан) қорғайды.
Тері микробтарды, еріген улы және зиянды заттарды өткізбей қорғаныштық қызмет атқарады.
Тері ағзадағы зат алмасу процесіне қатысады. Негізінен су мен жылу алмасуда маңызы бар. Сыртқы ортаның температурасы қаншалықты ауытқығанымен адамның дене температурасы үнемі тұрақты болады. Дене температурасының үнемі тұрақты деңгейде болуын қамтамасыз ететін физиологиялық процестерді жылу реттелу дейді.
Теріде көптеген жүйке талшықтары, сезгіш жасушалар шоғырланған. Сондықтан тері сезім мүшесінің қызметін атқарады. Адам тері арқылы бір заттың жанасқандығын, температураны, ауырғанды сезеді.
Терінің витаминдер алмасуына да қатысы бар. (Бұрын өтіп кеткен витаминдер тақырыбын естеріңе түсіріңдер.) Теріде болатын ерекше заттардан күннің ультракүлгін сәулелерінің әсерінен Д витамині түзіледі.
Теріде аздаған мөлшерде газ алмасу процесі жүреді, яғни оттегін сіңіріп, көмірқышқыл газын бөледі. Адам терісіндегі тер, май және сүт бездері арқылы ыдырау өнімдері бөлінеді.
Теріде ағзадағы артық май қор ретінде жиналады.
Терінің құрылысы. Адам терісі негізінен үш қабаттан тұрады. Терінің сыртқы қабаты – эпидермис (грекше «epі» – сырты, үсті, «derma» – тері), ортаңғы қабаты – нағыз тері (дерма), ішкі қабаты – тері асты шел (клетчатка) қабаты деп аталады. Соңғы кезде тері асты шел қабатын нағыз тері қабатымен қосып, бір қабат деп санайды.
Терінің құрылысы:
І – эпидермис
ІІ – дерма (нағыз тері қабаты)
ІІІ – тері асты шел қабаты.
1 – түк; 2 – мүйізді қабат; 3 – өсуші қабат; 4 – тер безінің саңылауы; 5 – жүйке талшықтарының ұштары; 6 – тер безі; 7 – түкті тікірейтетін бұлшықет; 8 –май безі; 9 – шел қабатындағы май ұлпасы; 10 – қантамырлар
Терінің эпидермис қабаты – көп қабатты жалпақ эпителий (жабын) ұлпасынан тұрады. Оның қалыңдығы атқаратын қызметіне сәйкес түрліше болады. Үнемі механикалық күш түсетін жерлерде (алақанда, табанда) эпидермис едәуір қалың (0,5–2,3 мм). Көкіректе, құрсақта, санда, білекте, мойында эпидермис қабатының қалыңдығы 0,02–0,05 мм-ден аспайды.
Терінің екінші қабаты – нағыз тері қабаты (дерма). Дерма тері деген ұғымды білдіреді. Сондықтан да тері ауруларын емдейтін дәрігерді дерматолог деп атайтынын ұмытпаңдар!
Шаш, түктер, тырнақ – эпидермистің қосалқы мүйізді түзілістері. Алақанда, табанда, ерінде түктер болмайды. Бас терісінде қалың өскен түктер – шаш деп аталады. Шаштың теріден сыртқа шығып тұрған бөлігі – сояуы (қылшығы), терінің астында түбірі мен жуашығы орналасқан. Түктің жуашығы мен түбірінің сыртын түк қалтасы қоршап тұрады. Түк жуашығымен қантамырлар, жүйкелер және түкті тікірейтетін бұлшықеттер байланысқан. Түк қалтасына май бездерінің өзегі ашылып, шашты (түктерді), теріні майлап тұрады.
Тырнақ – саусақ ұштарының сыртында орналасқан жалпақ мүйізді түзіліс. Тырнақ та шашқа ұқсас үнемі өсіп отырады. Шаш пен тырнақтың тазалығына үнемі көңіл бөліп отыруды ұмытпаңдар!
Достарыңызбен бөлісу: |
