Сабақ жоспары күні: Сынып: 9



Дата06.12.2019
өлшемі104,62 Kb.
#53134
Байланысты:
9 ттр
материальный акт, материальный акт

Мектеп:

Мұғалім:

Химия пәні бойынша ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАРЫ

Күні:

Сынып: 9

Бөлім: 9.2 Тотығу-тотықсыздану реакциялары

Сабақтың тақырыбы

Тотығу-тотықсыздану реакциялары

Оқыту мақсаттары

9.2.2.5- тотығу –тотықсыздану реакцияларын тотығу дәрежесінің өзгеруімен жүретін реакциялар екенін түсіну

9.2.2.6 – тотығу процесін электронды беру, ал тотықсыздану электронды қосып алу деп түсіну



Сабақтың мақсаты

  • Тотығу-тотықсыздану реакцияларын ажыраты білу;

  • Тотығу дәрежесін дұрыс анықтау

  • Тотығу –тотықсыздану реакцияларының типтерін ажырату;

Бағалау критерийлері

1.Оқушылар қосылыстарда атомдардың тотығу дәрежелерін дұрыс көрсетеді

2.Тотығу –тотықсыздану реакциясын жазып, тотықтырғышпен тотықсыздандырғышты көрсетеді.

3.Тотығу –тотықсыздану реакцияларының типтерін ажырата алады


Құндылықтары

Оқушылардың өзара сыйластығы, ашықтық, коллабративті орта

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика және терминология:

Тотығады/тотығу, тотықсыздану, тотықсызданады сутегі

қосымша, жою, процесс, жоғалту, арттыру, кері, орын алатын

Оқушылар орындай алады:

Тотықсыздану және тотығу жөнінде сұрақтар қою және оларға жауап беру, сонымен қатар олардың арасында ауызша/жазбаша салыстырмалар жасау.

Тотығу –тотықсыздану реакциялары ................................................

Элемент реакция барысында тотығу дәрежелерін .........................


Пәнаралық байланыс

Арифметка

Алдыңғы білім

Атом құрылысы

Тотығу дәрежесі

Химиялық реакциялардың типтері

Оттектің тотығуы. Оттекте жану



Сабақ барысы

Жоспарланған сабақ кезеңі

Сабақтағы жоспарланған іс-шаралар

Ресурстар

Сабақтың басы 8 минут

Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу.

Тренинг «Жүректен шыққан жылы сөз». Оқушылар бір-біріне химия тілінде тілек айтады.

  1. Күмістей сабырлы бол!

  2. Судай мөлдір бол!

  3. Натрийдей белсенді бол!

  4. Вольфрамдай төзімді бол!

  5. Хромдай берік бол!

  6. Осмийдей салмақты бол!

  7. Қорғасындай мықты бол!

  8. Суда жүзген натрийдей бол!

  9. Ауада қалықтаған оттегідей бол!

  10. Сүйектеріңіз кальцийдей болсын!


«Білімді жаңғырту» №1 тапырма Топтық жұмыс

Берілген қосылыстардағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтау



1 топ: Сl2O7, SO3, H3PO4, P2O5, CuSO4, Cl2

2 топ: HClO4, K2Cr2O7, Cr2(SO4)3, Al(NO3)3, CaSO4, Р

3 топ: NaMnO4, MnCl2, HNO3, N2, N2O, H2S

Дескриптор

Презентация

Таратпа материал



Сабақтың ортасы

12 минут



Тотығу дәрежесіне сай химиялық реакцияларды жіктеу

Фронтальды сұрау:

1.Химиялық реакция дегеніміз не?

2.Химиялық реакциялардың типтерін атаңыз?



Мұғалім:

Яғни бұл химиялық реакцияларды тотығу дәрежесіне сай екі топқа бөлеміз тотығу дәрежесі өзгере жүретін және өзгермейтін.

Мысалы, NaOH + HCl → NaCl + H2O (тотығу дәрежесі өзгеріссіз)

Na + H2O → NaOH + H2↑(тотығу дәрежесі өзгерген)



Тотығу-тотықсыздану реакциясы туралы видео көрсетіледі.

Қорытынды:Тотығу және тотықсыздану бір-бірінен бөлуге болмайтын процестер: тотығу тотықсызданусыз болмайды және керсінше, тотықсыздану тотығусыз болмайды.

Тотығу –тотықсыздану процестері табиғат пен техникада маңызды рөл атқарады. Тыныс алу, фотосинтез, зат алмасу және бірқатар биологиялық процестер тотығу-тотықсыздану реакциялары болып табылады.

Оқушыларға тотығу –тотықсыздану реакцияларын орындау ережесі көрсетіледі:



  1. Реакция теңдеуін жазу.

CuS+HNO—>Cu(NO3)2+ S + NO+H2O

  1. Элементтердің тотығу дәрежелерін анықтап, көрсетеміз:

Cu+2S-2 +H+1N+5O-2—> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2

Реакция барысында берілген реакция теңдеуінде тотығу дәрежелері өзгерген элементтерді анықтайды

Cu+2S-2 +H+1N+5O-23 —> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2


  • күкірт (S)  өзгерген (– 2  ден  0- ге)

  • aзот (N)  ( +5 –тен  +2 ге), және  +5 қалды

Элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгерісін мына сызба нұсқа арқылы көрсетеміз

N+5 +3e N+2

S-2 - 2e S0

S-2 (CuS) тотықсыздандырғыш, себебі күкірт электрондарын беруде

N+5 ( HNO3) азот тотықтырғыш себебі ол электрондарды өзіне қабылдауда

Тотығу –тотықсыздану реацияларының жіктелуі

Тотығу –тотықсыздану реакцияларының бірнеше типтері болады:

1.Реакцияға қатысушы әртүрлі заттар арасында атомдардың тотығу дәррежелері өзгере жүретін реакциялар молекулааралық тотығу –тотықсыздану реакциялары. Mn4+O2 + 4HCl ↔ Mn2+Cl2 + Cl20 + 2H2O


2.Реакцияға қатысушы бір ғана заттың құрамындағы әртүрлі элемент атомдарының тотығу дәрежелері өзгере жүретін молекулаішілік тотығу –тотықсыздану реакциялары. 2KCl5+O32- ↔2KCl– +3O02

3. Реакцияға қатысушы бір ғана зат құрамындағы бір элемент атомының тотығу дәрежесінің өзгеруі арқылы жүреді. Мұдай реакциялар диспропорциялану деп аталады.



4KCl5+O3 ↔3KCl7+О4 +KCl–

Презентация

https://www.youtube.com/watch?v=-T-z8_OOrDM&t=52s

Таратпа материал



Жаңа материалды бекіту

17 минут



1 Тапсырма Жұптық жұмыс

Тотығу-тотықсыздану реакциясына төмендегі реакциялардың қайсысы жатады?



S + O2 = SO2

CuO + H2SO4 = CuSO4 + H2O

Fe2O3 + 2Al = Al2O3 + 2Fe

CO2 + 2KOH = K2CO3 + H2

Дескриптор

-қосылыстағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтайды.

-тотығу-тотықсыздану реакциясын табады.

Бағалау: Оқушылар жұпта жұмыстарын тексеріп, кері байланыс береді.

Мұғалім оқушылардың жауаптарын талқылай тырып, кері байланыс береді.



2 Тапсырма Жеке жұмыс

І топ 1.C0 → C+4 2.Zn0→Zn+2

3.2O-2→ O20 4.K0→K+1


ІІ топ 1. Р0 → Р+5 2.N-3 → N+4

3.2H+1 →H20 4.Si+4 → Si0


ІІІ топ 1. Fe+3 → Fe+2 2.Mg+2 →Mg0

3. AL+3 →AL0 4. S+6 → S0



Дескриптор

  • тотығу, тотықсыздану процестерін анықтайды.

Бағалау Мұғалім оқушылардың жұмыстарын тексеріп жүріп, кері байланыс береді.

2 Тапсырма Топтық жұмыс

Берілген реакция теңдеулерін құрастырып, қосылыстардың тотығу дәрежелерін анықтап, тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты көрсетіп, типін ажыратыңыздар.



  1. HNO3 + H2S →  H2SO4 + NO + H2O

  2. КСlO3 → КС1 + КСlO4

  3. KNO3 →  KNO2 + O2;

  4. Mg+ N2  Mg3N2;

  5. KClO3  →  KCl + O2

Дескриптор

  • қосылыстағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтайды

  • тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтайды.

  • тотығу-тотықсыздану реакцияларының түрін анықтайды

Бағалау Мұғалім оқушылардың жұмыстарын тексеріп жүріп, кері байланыс береді.




Рефлексия

2 минут



Оқушылармен сабақ мақсаттарын қайталау. Жалпылау.




Үй тапсырмасы

1 минут


Үй тапсырмасыТотығу тотықсыздану реакциялары

Рефлексия «Блоб ағашы»



Мұғалім әр топқа «Блоб ағашын» беріп,өз деңгейлерін белгілеуді ұсынады





Тотығу –тотықсыздану реакцияларын орындау ережесі

  1. Реакция теңдеуін жазу.

CuS+HNO—>Cu(NO3)2+ S + NO+H2O

  1. Элементтердің тотығу дәрежелерін анықтап, көрсетеміз:

Cu+2S-2 +H+1N+5O-2—> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2

  1. Реакция барысында берілген реакция теңдеуінде тотығу дәрежелері өзгерген элементтерді анықтайды

Cu+2S-2 +H+1N+5O-23 —> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2

  • күкірт (S)  өзгерген (– 2  ден  0- ге)

  • aзот (N)  ( +5 –тен  +2 ге), және  +5 қалды

Элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгерісін мына сызба нұсқа арқылы көрсетеміз

N+5 +3e N+2

S-2 - 2e S0

S-2 (CuS) тотықсыздандырғыш, себебі күкірт электрондарын беруде

N+5 ( HNO3) азот тотықтырғыш себебі ол электрондарды өзіне қабылдауда
Тотығу –тотықсыздану реакцияларының типтері

1.Реакцияға қатысушы әртүрлі заттар арасында атомдардың тотығу дәррежелері өзгере жүретін реакциялар молекулааралық тотығу –тотықсыздану реакциялары.



MnO2 +4 HCl ↔ MnCl2+ Cl2+ 2H2O

2.Реакцияға қатысушы бір ғана заттың құрамындағы әртүрлі элемент атомдарының тотығу дәрежелері өзгере жүретін молекулаішілік тотығу –тотықсыздану реакциялары.



2KСlO3↔2KCl–+3O2

3. Реакцияға қатысушы бір ғана зат құрамындағы бір элемент атомының тотығу дәрежесінің өзгеруі арқылы жүреді. Мұдай реакциялар диспропорциялану деп аталады.



4KСlO3 ↔3KClО4 +KCІ

Тотығу –тотықсыздану реакцияларын орындау ережесі

  1. Реакция теңдеуін жазу.

CuS+HNO—>Cu(NO3)2+ S + NO+H2O

  1. Элементтердің тотығу дәрежелерін анықтап, көрсетеміз:

Cu+2S-2 +H+1N+5O-2—> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2

  1. Реакция барысында берілген реакция теңдеуінде тотығу дәрежелері өзгерген элементтерді анықтайды

Cu+2S-2 +H+1N+5O-23 —> Cu+2(N+5O-23)-12+ S0 + N+2O-2+H+12O-2

  • күкірт (S)  өзгерген (– 2  ден  0- ге)

  • aзот (N)  ( +5 –тен  +2 ге), және  +5 қалды

Элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгерісін мына сызба нұсқа арқылы көрсетеміз

N+5 +3e N+2

S-2 - 2e S0

S-2 (CuS) тотықсыздандырғыш, себебі күкірт электрондарын беруде

N+5 ( HNO3) азот тотықтырғыш себебі ол электрондарды өзіне қабылдауда
Тотығу –тотықсыздану реакцияларының типтері

1.Реакцияға қатысушы әртүрлі заттар арасында атомдардың тотығу дәррежелері өзгере жүретін реакциялар молекулааралық тотығу –тотықсыздану реакциялары.



MnO2 +4 HCl ↔ MnCl2+ Cl2+ 2H2O

2.Реакцияға қатысушы бір ғана заттың құрамындағы әртүрлі элемент атомдарының тотығу дәрежелері өзгере жүретін молекулаішілік тотығу –тотықсыздану реакциялары.



2KСlO3↔2KCl–+3O2

3. Реакцияға қатысушы бір ғана зат құрамындағы бір элемент атомының тотығу дәрежесінің өзгеруі арқылы жүреді. Мұдай реакциялар диспропорциялану деп аталады.



4KСlO3 ↔3KClО4 +KCІ

1 Тапсырма Жұптық жұмыс

Тотығу-тотықсыздану реакциясына төмендегі реакциялардың қайсысы жатады?

S + O2 = SO2

CuO + H2SO4 = CuSO4 + H2O

Fe2O3 + 2Al = Al2O3 + 2Fe

CO2 + 2KOH = K2CO3 + H2

Дескриптор

-қосылыстағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтайды.

-тотығу-тотықсыздану реакциясын табады.


2 Тапсырма Жеке жұмыс

І топ 1.C0 → C+4 2.Zn0→Zn+2

3.2O-2→ O20 4.K0→K+1


ІІ топ 1. Р0 → Р+5 2.N-3 → N+4

3.2H+1 →H20 4.Si+4 → Si0


ІІІ топ 1. Fe+3 → Fe+2 2.Mg+2 →Mg0

3. AL+3 →AL0 4. S+6 → S0



Дескриптор

  • тотығу, тотықсыздану процестерін анықтайды.

3 Тапсырма Топтық жұмыс

Берілген реакция теңдеулерін құрастырып, қосылыстардың тотығу дәрежелерін анықтап, тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты көрсетіп, типін ажыратыңыздар.



  1. HNO3 + H2S →  H2SO4 + NO + H2O

  2. КСlO3 → КС1 + КСlO4

  3. KNO3 →  KNO2 + O2;

  4. Mg+ N2  Mg3N2;

  5. KClO3  →  KCl + O2

Дескриптор

  • қосылыстағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтайды

  • тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтайды.

  • тотығу-тотықсыздану реакцияларының түрін анықтайды


«Білімді жаңғырту» №1 тапырма Топтық жұмыс
Берілген қосылыстардағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтау

1 топ: Сl2O7, SO3, H3PO4, P2O5, CuSO4, Cl2
2 топ: HClO4, K2Cr2O7, Cr2(SO4)3, Al(NO3)3, CaSO4, Р
3 топ: NaMnO4, MnCl2, HNO3, N2, N2O, H2S
Дескриптор

  • жай заттардың тотығу дәрежесін анықтайды

қосылыстағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтайды


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет