«Бақыршық орта мектебі» КММ
АШЫҚ САБАҚ
Тақырыбы: «Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі»
8 «А» сынып
Дайындаған: биология пәнінің мұғалімі
Кульбекова А.С.
2014-2015 оқу жылы
САБАҚ ЖОСПАРЫ
Сабақтың тақырыбы: Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жүйке жүйесінің бөлімдерін таныстыру. Жұлынның маңызы, құрылысы мен қызметі, шартсыз рефлекстің рөлі туралы оқушыларға білім беру
Дамытушылық: Оқушылардың логикалық ойлауын талап ететін тапсырмаларды пайдалана отырып интелектуалды қабілеттерін дамыту; Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, танымдық белсенділігін, өз бетінше білім алу, саралау, қорытынды жасау дағдыларын дамыту
Тәрбиелік: Салауатты өмір сүруге, денсаулықты күтуге, спортпен шұғылдануға тәрбиелеу.
Құрал – жабдықтар: жүйке жасушалары мен ұлпалары, жүйке жүйесінің бөлімдерінің, жұлынның құрылысы көрсетілген презентация; интерактивті тақта.
Сабақ типі: Аралас.
Іс - әрекет түрлері: жеке жұмыс, топпен жұмыс, диалогтік әңгімелесу, оқулықтағы суреттерді, кестелерді пайдалана отырып жұмыс дәптерлеріне тірек -сызбанұсқаларын құру.
САБАҚ БАРЫСЫ
Ұйымдастыру кезеңі
Амандасу, оқушыларды түгендеу.
Оқушыларды топқа бөлу: «Анатомия», «Физиология», «Гигиена».
Бағалау парағын таратып, топ басшысын бекіту және міндеттерін түсіндіру.
Үй тапсырмасы бойынша жұмыс
А) Қызығушылықты ояту. Ой шақыру
Әр топқа сұрақтар қойылады.
«Анатомия» тобының сұрақтары:
1\Нейрон – жүйке жасушасы
2\Аксон – нейронның ұзын өсіндісі
3\Дендрит – нейронның қысқа өсіндісі
4\Рецепторлар – сезімтал аксонның талшықтары
5\ Сұр заты – нейрон денелерімен қысқа өсінділерінің жиналуы ми мен жұлының сұр затын құрайды
«Физиология» тобының сұрақтары:
6\Ақ зат – май қабығымен қапталған ұзын өсінділер
7\Сезімтал нейрондар – орталыққа тепкіш
8\Қимыл – қозғалыс нейрондар-орталықтан тепкіш
9\Аралық нейорндар – өткізгіш
10\Синапс – нейронның бұлшықет талшығымен түйісуі
«Гигиена» тобының сұрақтары:
11\Нейроглия -
12\Нейрон -
13\Рефлекс – орталық жүйке жүйесімен іске асырылатын және басқарылатын,сыртқы немесе ішкі тітіркенгіштерге жауап реакциясы
14\Рефлекс доғасы – жүйке импульсі өтетін жол
15\Тізе рефлексі – ең қарапайым рефлекс
Б) Биологиялық диктант. (Ұжымдық жұмыс, тақтада орындау).
1.Нейрон денелері мен қысқа өсінділердің топтасуы (ми мен жұлынның сұр затын) құрайды.
2.Ақ май қабығымен қапталған ұзын өсінділер – аксондар (ақ затты) түзеді.
3.Нейронның ұзын өсінділерінің тармақталуы жүйке ұштарын – (рецепторлар) құрайды.
4. Нейрондар: (сезімтал, қозғалтқыш, аралық ) бөлінеді.
5. Жүйке жасушалары: (денесінен, өсінділерден, жүйке ұштарынан) тұрады.
3. Жаңа сабақ
Өздігімен тақырыпты меңгерту:
«Анатомия» тобы
|
«Физиология» тобы
|
«Гигиена» тобы
|
Жүйке жүйесінің бөлімдері
және жұлынның құрылысы туралы сызбанұсқа құрастыру;
Жүйке жүйесі
• Орталық
- ми
- жұлын
• Шеткі
- соматикалық
- вегетативті
- симпатикалық
- парасимпатикалық
|
Жұлынның қызметі туралы кластер құрастыру;
Жұлынның қызметі
Рефлекстік Өткізгіштік
|
«Жұлын зақымдануының адам өміріне қауіптілігі» жайында БАҚ-тан алынған мәліметпен танысып, қысқаша жазба түрінде көрсету;
|
4.Қорытындылау
А) Сәйкестік тесті
1. Жүйке жүйесін ... және ... деп үлкен 2 бөлімге бөледі.
|
А) орталыққа тебетін және орталықтан тебетін
|
2. Орталық жүйке жүйесіне ... мен ... жатады.
|
Ә) жұлын
|
3. Цилиндр пішінді омыртқа жотасының өзегінде орналасқан мүше.
|
Б) орталық, шеткі
|
4. Жұлынның сұр затының алдыңғы, артқы бүйірінде қанша түбірі болады?
|
В) жүйке орталығы
|
5. Әр омыртқаның бүйір тұсынан жұлыннан екі жаққа қанша жұп жұлын жүйкелері таралады?
|
Г) 2
|
6. Жұлынның түрлі бөлімінде орналасқан қандай да болмасын мүшенің жұмысын реттейтін жүйке жасушаларының жиынтығы - ...
|
Ғ) ми, жұлын
|
7. Жұлынның өткізгіштік қызметі қандай жолдардан тұрады?
|
Д) 31
|
Жауаптары:
1-Б
2-Ғ
3-Ә
4-Г
5-Д
6-В
7-А
Б) «Сәйкестік» тесті
Нейрондар қызметі
|
Нейрон түрлері
|
1.Тітркенуді жүйке импульстеріне түрлендіреді.
|
а)сезімтал
ә)аралық
б)қозғалтқыш
|
2.Миға ішкі мүшелер мен сезім мүшелерінен жүйке импульстерінмберуді жүзеге асырады.
|
3.Мида бір нейроннан екіншісіне импульстерін беруді жүзеге асырады.
|
4.Жүйке импулстерін бұлшық етке, бездерге және басқа атқарушы үшелерге береді.
|
Сәйкес жауаптарды жазыңдар
5. Бағалау
Топ басшыларынан өз тобындағы оқушыларға қандай баға қойғанын сұрау.
6. Рефлексия «Екі жұлдыз, бір тілек»
7. Үй тапсырмасы: §14 мәтінін оқып-білу, Терминдерге анықтама жазу, жаттау.
«Жұлынның адам ағзасы үшін маңызы» эссе жазу.
Достарыңызбен бөлісу: |