4. Оқушылар тағам құрамында су және энергия бар екендігін қалай анықтауға болатынын болжайды.
5. Оқушылардың болжамы тыңдалғаннан кейін: тағам құрамында энергия және су бар екенін көрсетіңіз.
Ол үшін:
а) 20cм3 суды жуан түтікке құйып, судың температурасын өлшеңіз. Белгілі мөлшердегі тағам массасын газ жаңғыштың (горелки) үстіне ұстап, жанып жатқан өнімді жанып біткенше сынауық астында ұстаңыз. Содан соң судың соңғы температурасын және қалдық заттың массасын өлшеңіз.
b) Белгілі мөлшердегі тағам массасын шыны ыдысқа салып қыздырып, су тамшыларының пайда болғанын көрсетіңіз.
6. Мұғалімнің түсіндірмесі.
https://bilimland.kz/kk/courses/biologiya-kk/adam-biologiyalyq-tur-retinde/as-qorytu/lesson/tamaqtanu-zhane-densaulyq
Мұғалім оқушыларды негізгі тамақтану рационымен таныстырады. Негізгі тамақтану рационы - ағзанының тіршілігін сақтау үшін қажетті қөректік заттардың жиынтығы.
Балалар мен жасөспірімдердің дұрыс тамақтануы олардың денсаулығын нығайтып, дене және ой қабілетінің дамуына мүмкіндік береді, еңбек ету мен сабақ үлгеру қабілетін арттырады. Балалардың тамақтануының үлкендерге қарағанда, едәуір айырмашылығы болады. Дұрыс тамақтану өсіп келе жатқан жас ағзаға тек өмірлік үдерістерді қолдау үшін ғана емес, сонымен бірге бүкіл ағзаның өсуі, дамуы, қалыптасуы үшін қажет.
Дұрыс тамақтану міндетті түрде үйлестірілген болуы керек және құрамында барлық қажетті қоректік заттар болуы тиіс. Тамақтану рационын құрастыру барысында дұрыс тамақтанудың негізгі қағидаты жынысы, жасы және кәсібіне байланысты бейімделуі қажет. Осы сипаттамаларға сәйкес келетін тамақ рационы ағзаның дұрыс дамуының, өсуінің және қызмет етуінің кепілі болып табылады.
7. Сапалық реакциялар.
Мұғалім оқушыларға сапалық реакциялар туралы түсінік береді.
Азық-түліктерді тексеру үшін әртүрлі ерітінділерге белгілі бір азық-түлік түрлерін қосқанда түстің өзгеруін көрсетіңіз. Азық-түліктің құрамында крахмал бар екендігін тексеру үшін йод ерітіндісін, ал нәруызды бар екендігін тексеру үшін биурет ерітіндісін, қантты тексеру үшін Бенедикт ерітіндісін және майдың болуын тексеру үшін этанолды қолдану керек.
1. Егер азық-түліктің құрамында глюкоза болса, онда Бенедикт ерітіндісін қосқанда көк түске, 800 С- қа қыздырғанда қызғылт сары түске боялады.
2. Егер азық-түліктің құрамында крахмал болса, онда йод тамызғанда қара көк түске боялады.
3. Егер азық-түліктің құрамында май болатын болса, онда этил спиртімен араластырғанда ерітінді бұлыңғырланады.
4. Егерде нәруыз бар болса, ерітінді биурет реакциясының нәтижесінде қанық көк немесе сия күлгін түске боялады.
8. Топтық жұмыс. Топтық зерттеу арқылы жүргізіледі.
Әртүрлі азық-түлік түрлері(өсімдік майы, жеміс шырыны, нан, жұмыртқа) құрамында крахмал, қант, нәруыз және майдың бар екендігіне тексеріледі.
I топ - йод ерітіндісімен(өсімдік майы, жеміс шырыны, нан, жұмыртқа) тексереді.
II топ - Бенедикт ерітіндісімен(өсімдік майы, жеміс шырыны, нан, жұмыртқа) тексереді.
III топ - Биурет ерітіндісімен(өсімдік майы, жеміс шырыны, нан, жұмыртқа) тексереді.
IV топ - этанолмен(өсімдік майы, жеміс шырыны, нан, жұмыртқа) тексереді.
Әр топ тексеру нәтижелерімен өзге топ мүшелерімен бөліседі
Дескрипторлар
Оқушы
|
- азық-түлік өнімдеріндегі крахмалды анықтайды;
- азық-түлік өнімдеріндегі қантты анықтайды;
- азық-түлік өнімдеріндегі нәруызды анықтайды;
- азық-түлік өнімдеріндегі майларды анықтайды;
-зерттеу нәтижелерін салыстырып, ерекщеліктерін көрсетеді.
|
Мұғалім кері байланыс береді.
8. Сабақты бекіту мақсатында оқушылар әр түрлі кәсіп иелеріне арналған апталық «Ас мәзірін» әзірлейді. Мәзірдегі әр компоненттің қызметін сипаттайды.
Дескрипторлар
Оқушы
|
- дене еңбегімен шұғылданатын адамдардың шығындайтын энергия мөлшері мен ас мәзірі арасындағы байланысты анықтайды;
- ой еңбегімен шұғылданатын адамдардың шығындайтын энергия мөлшері мен ас мәзірі арасындағы байланысты анықтайды;
- спортпен шұғылданатын адамдардың шығындайтын энергия мөлшері мен ас мәзірі арасындағы байланысты анықтайды;
|
Мұғалім кері байланыс береді.
|