Түсінік хат
Бастауыш кластарда мектеп компоненті бойынша қосымша вариативтік бөлімнен берілетін сағат . Жалпы 1- 4 кластарда барлық пәннен бастауыш мұғалімдерінің жүктемесіне ,қосымша басқа пәнге яғни оқушыға қажетті сабаққа таңдап алынады.
«Әдебиеттік оқу» пәнінің мазмұнын толықтыру,тереңірек ұғыну оқушының білімін арттыру,танымдық қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында оқушыларға «Сауаттылық елінде» таңдау сабағын құрдым. Құрылған бағдарламамды жеті тарауға бөліп,1-4 класс оқушыларының деңгейіне ықшамдап алдым.Әр тарау бойынша оқушылардың оқуға сауатты жазуға және тіл арқылы қарым –қатынас жасау қызметінің барлық түрлерін және шығармашылықпен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру мақсатын ескередім.1-4 класс оқушыларының деңгейіне сай етіп «Бала бақытының жыршылары» атты ақын жазушылардың өлең кітапшаларын «Мәнерлеп оқу»С.Желдербаева.»Бастауыш сыныптарда таңдау сабақтары»2013ж «Интернет материалдары» «Тіл ұстарту» бағдарламасын «Балалар» журналдарын басшылыққа ала отырып, стандартақа сай емес 34сағаттан құралған таңдау сабақ жоспарын жасадым.
Бұл сабақтардың мақсаты:
Оқушылардың ойлай отырып ,қызықты тапсырмаларды орындау барысында бағдарламаның білімділік ,тәрбиелік және дамытушылық мақсаттарын жүзеге асыруға,оқушылардың белсенділігін арттыруға,өзін-өзіне баға беруге,ақыл ой қабілеттерін жетілдіруге,шығармашылық ізденістерін арттыруға негізделген.Әдеби сауатын ашу,оқырмандыққа баулу,рухани дүниесін кеңейту.Ойлау қабілеттері мен өз ойын толық,жүйелі баяндай білуге,өлеңдер құрастыруға,өлеңдерді нақышына келтіріп оқуға тәрбиелеу.
Мақсаты:
-ой-өрісін кеңейту
- тіл байлығын арттыру
- ойлау қабілетін дамыту
-сөздік қорын молайту
-танымдық,шығармашылық қабілеттерін дамыту
-мәнерлеп оқу нақышының талаптарын орындау
Сауаттылық елінде таңдау сабағыңда
жүргізілетін жұмыс түрлері:
мәнерлеп өлеңдер оқу сайысы
жұмбақ,өтірік өлең құрастыру
сурет бойынша әңгіме, өлең құрау
Мақсаты:Мәнерлеп оқу,дұрыс оқу.
Негізгі ойды жеткізу ,қарапайым сөйлеу тіліне жақын,еркіноқу, дауысты құбылтып, тыңдаушысына әсерлі етіп жеткізу.
Міндеті:
1.Мәтіндегі негігі ойды табу.
2.Дұрыс мәнерлеп оқу
Күтілетін нәтиже:
1.Ең алдымен өлеңді мәнерлеп оқуға үйрету.
2.Өз ойын айта білуге тәрбиелеу.
3.Іскерлі пен дағдыны қалыптастыру.
4.Басқаларды тыңдай білуге баулу.
5.Белсенділік іс- әрекеттер қалыптастыру.
р/с
|
Тақырыбы
|
Сағат саны
|
Уақыты
|
|
I .Мәнерлеп оқу машықтарына арналған өлеңдер
|
|
|
1
|
Қоңырау. Н. Әлімқұлов
|
1
|
|
2
|
Бәрі жақсы өнердің Ө.Тұрманжанов
|
1
|
|
3
|
Күз. М. Дулатов
|
1
|
|
4
|
Қазақ тағылымынан М.Әлімбаев
|
1
|
|
|
II.Ұйқастар ауылына саяхат
|
|
|
5
|
Ұйқасын тап Ж.Әбдірейұлы
|
1
|
|
6
|
Ал сен қайда барасың?
|
1
|
|
7
|
Ұйқастар ауылында.Қапсерік
|
1
|
|
8
|
Ұйқас тауып ойнаймыз М.Әлімбаев
|
1
|
|
|
III.Мақал-сөздің мәйегі
|
|
|
9
|
Мақал-мәтелде қай сөз жоқ
|
1
|
|
|
IV.Жұмбақ сөздер бойынша жұмыс
|
|
|
10
|
Ойлан да қос
|
1
|
|
11
|
Сурет бойынша жұмбақтар құрастыру
|
1
|
|
|
V.Өлең құрастырып үйренейік
|
|
|
12
|
Өлең құрастыру
|
1
|
|
13
|
Ой толғау бес жолды өлең
|
1
|
|
14
|
Ай аттары
|
1
|
|
|
VI.Сөйлемдер үйшігі
|
|
|
15
|
«Бір сөзбен айтып көрейік»
|
1
|
|
16
|
«Көп сөз тауып көрейік»
|
1
|
|
17
|
«Жаңбыр жауғанда ойыны»
|
1
|
|
18
|
Сөз таптары бойынша сөйлем құрап жазу
|
1
|
|
|
VII.Мәтіндермен жұмыс
|
|
|
19
|
Мәтін түрлері
|
1
|
|
20
|
Алғашқы үстаз. Ғ. Жұмабаев
|
1
|
|
21
|
Ұры қалай ұсталды Т.Сарыбайұлы
|
1
|
|
22
|
«Менің сүйікті жануарым» шығарма
|
1
|
|
23
|
« Кітаптар мұңы.» сахналық көрініс
|
1
|
|
24
|
«Түлкі мен тиін» мысал әңгіме А.Әбдірахман
|
1
|
|
25
|
«Сиқырлы қолшатыр» хикаясы
|
1
|
|
26
|
Ұшқыр тәрелке мәтінді жалғастыру
|
1
|
|
27
|
«Табиғат туралы» шығарма
|
1
|
|
28
|
«Үш аспаптың жорығы» (ертегі) М.Әлімбаев
|
1
|
|
29
|
Балалар елін бағындыру.Н. Ақышев.
|
1
|
|
30
|
Аудиоертегілер тындау.
|
1
|
|
31
|
Ертегі құрастыру «Адасқан құмырсқа»
|
1
|
|
32
|
Ақ бидай. Ө. Қанахин.
|
1
|
|
33
|
Шешендік сөздер.
|
1
|
|
34
|
Мен не үйрендім не білдім?
|
1
|
|
Қолданылатын әдебиеттер:
Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы Бала бақытының жыршылары
Ө.Тұрманжанов
М.Әлімбаев
Мәнерлеп оқу. Көмекші құрал. С. Желдербаева
Алматы. « Рауан» 2013
Бастауыш сыныптардағы таңдау сабақтары.
Алматы- 2013 ж
Интернет материалдарын пайдалану.
р/с
|
Тақырыбы
|
Сағат саны
|
Уақыты
|
|
I .Мәнерлеп оқу машықтарына арналған өлеңдер
|
|
|
1
|
Ата заңды ардақта! К.Құныпияұлы
|
1
|
|
2
|
Жеткіншекке С.Медеубекұлы
|
1
|
|
3
|
Әжеме А.Басанова
|
1
|
|
4
|
Қазақ тағылымынан М.Әлімбаев
|
1
|
|
|
II.Ұйқастар ауылына саяхат
|
|
|
5
|
Ұйқасты сөздер
|
1
|
|
6
|
Ұйқасын тап
|
1
|
|
7
|
Ұйқас тауып ойнаймыз
|
1
|
|
8
|
Ұйқастар ауылында
|
1
|
|
|
III.Мақал-сөздің мәйегі
|
|
|
9
|
Мақал-мәтелдердегі жоқ сөздерді табу
|
1
|
|
|
IV.Жұмбақ сөздер бойынша жұмыс
|
|
|
10
|
Жұмбақтар құрастыру
|
1
|
|
11
|
Екі сөзден жаңа сөз
|
1
|
|
|
V.Өлең құрастырып үйренейік
|
|
|
12
|
Анау -мынау
|
1
|
|
13
|
Ой толғау бес жолды өлең
|
1
|
|
14
|
Сандар ұйқасы
|
1
|
|
|
VI.Сөйлемдер үйшігі
|
|
|
15
|
«Егер...онда...,бірақ »
|
1
|
|
16
|
«Көп сөз тауып көрейік»
|
1
|
|
17
|
«Алма теру ойыны»
|
1
|
|
18
|
Сөз таптары бойынша сөйлем құрап жазу
|
1
|
|
|
VII.Мәтіндермен жұмыс
|
|
|
19
|
Мәтін түрлері
|
1
|
|
20
|
Ақылды адам
|
1
|
|
21
|
Ұры қалай ұсталды Т.Сарыбайұлы
|
1
|
|
22
|
«Менің сүйікті жануарым» шығарма
|
1
|
|
23
|
Әмиян Н.Есенов
|
1
|
|
24
|
«Кірпі неге тікен» мысал әңгіме
|
1
|
|
25
|
«Ғажайып қалпақ» хикаясы
|
1
|
|
26
|
Сиқырлы айна мәтінді жалғастыру
|
1
|
|
27
|
«Отан туралы» шығарма
|
1
|
|
28
|
«Құмырсқа мен көгершін» (ертегі) М.Әлімбаев
|
1
|
|
29
|
«Жамақайдың әдеті» М.Әлімбаев
|
1
|
|
30
|
Аудиоертегілер тындау
|
1
|
|
31
|
Ертегі құрастыру «Тасбақаның үсті неге тас?»
|
1
|
|
32
|
«Орман –ертегі» Ө.Тұрманжанов
|
1
|
|
33
|
Шешендік сөздер
|
1
|
|
34
|
Қорытынды
|
1
|
|
«Сауаттылық елінде»
Аптасына 1 сағат
3 класс.
Күтілетін нәтиже:
дұрыс толық ойын жеткізе білу
өлеңді қара сөзге айналдыра білу
жаңылтпаштарды жаңылмай айта білу
жұмбақтардың жауабын тез шеше білу
шығармашылық қиялын дамыту
Мақсаты:
- мәнерлеп оқу
- дұрыс оқу
- негізгі ойды жеткізу
- еркін оқу
-дауысты құбылтып оқу
-тыңдаушысына әсерлі етіп жеткізіп оқу
Күтілетін нәтиже:
ең алдымен өлеңді мәнерлеп оқуға үйрету
өз ойын айта білуге тәрбиелеу
іскерлі пен дағдыны қалыптастыру
белсенділік іс-әрекеттер қалыптастыру
шығармашылық қиялын дамыту
1 - сынып (барлығы 34 сағат,аптасына 1 сағат)
№
|
Тақырыбы
|
Сағат
саны
|
Мерзімі
|
1
|
Кіріспе. Оқушылардың мұғаліммен,мектеп үйімен танысуы
|
1
|
|
2
|
Сөйлем туралы түсінік. Сөйлем туралы жалпы ұғым беру. Сызба бойынша сөйлем құрау
|
1
|
|
3
|
Сөйлемді схема арқылы көрсету. Схеманың әрбір құрылысының мәнін түсіндіру
|
1
|
|
4
|
Шығармашылық жұмыс
|
1
|
|
5
|
Сөз туралы түсінік. Сөйлемнің сөзден құралатындығы туралы алғашқы түсінік. Сөзді схемамен белгілеу.
|
1
|
|
6
|
Шығармашылық жұмыс.
|
1
|
|
7
|
Өлең- сөздің патшасы. Өлеңдермен жұмыс.
|
1
|
|
8
|
Буын туралы түсінік. Сөздің буыннан құралатындығын ұғындыру. Буын схемасын таныту.
|
1
|
|
9
|
Сөздерді буынға бөлуді үйрету.
|
1
|
|
10
|
Буын ұйқас құрастыру.
|
1
|
|
11
|
Сөзжұмбақ, анаграмма шешу.
|
1
|
|
12
|
Адасқан сөз.
|
1
|
|
13
|
Шығармашылық жұмыс. Қызықты баспалдақ.
|
1
|
|
14
|
Дыбыс туралы түсінік. Сөздің буыннан құралатындығын ұғындыру.
|
1
|
|
15
|
Дыбыс схемасы түрлерін таныту. Дыбыстық талдауды үйрету.
|
1
|
|
16
|
Үш, төрт сөзінің мағынасы. А.Құралұлы
|
1
|
|
17
|
Мәтінмен жұмыс. Шағын мәтіндер.
|
1
|
|
18
|
Сөйлем, сөз, буын, дыбыс.
|
1
|
|
19
|
Тірек сөздер арқылы мәтін құрастыру.
|
1
|
|
20
|
Суреттер бойынша мәтіндер құрастыру.
|
1
|
|
21
|
Мәтіннің негізгі түйіні.
|
1
|
|
22
|
Шығармашылық жұмыс.
|
1
|
|
23
|
Қазақтың салт- дәстүрлері: Ашамайға мінгізу.
|
1
|
|
24
|
Төрт- түлік, бесік жырлары.
|
1
|
|
25
|
Қызықты әлем. Жұмбақ, мақал- мәтелдер.
|
1
|
|
26
|
Нақыл сөздер жаттайық. Сөз атасы мен анасы.
|
1
|
|
27
|
Жаңылтпашты жаңылмай айт.
|
1
|
|
28
|
Санамақ. Қаламақ. Сұрамақ.
|
1
|
|
29
|
Ертегілер сыр шертеді.
|
1
|
|
30
|
Ертегілер қойылымдары. Сахналық көріністе ойнауға баулу.
|
1
|
|
31
|
Батамен ел көгерер. Баталар түрлері, оны жаттау.
|
1
|
|
32
|
Оқиық, ойланайық. Тез есепте. Өлең жұмбақтар.
|
1
|
|
33
|
Сын жұмыстары. Шығармашылық жұмыс.
|
1
|
|
34
|
Қорытынды.
|
1
|
|
Мақсаты:
Бала негізінен ойлай отырып, қызықты тапсырмаларды орындау барысында бағдарламаның білімділік, тәрбиелік және дамытушылық мақсаттарын жүзеге асыруға, оқушылардың белсенділігін арттыруға, өзіне- өзі баға беруге, ақыл- ой қабілеттерін жетілдіруге, шығармашылық ізденістерін арттыруға негізделген. Әдеби сауатын ашу, оқырмандыққа баулу, рухани дүниесін кеңейту, өз ойларын еркін айта білуге үйрету.
Міндеттері:
Қамтылған тақырыпты меңгерту;
Өз бетімен іздену арқылы әңгіме, жұмбақ, буын ұйқас, жаңылтпаштар құрастыру;
Жақсы мен жаманды айыра білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге жаттығу;
Оқушыларды ұлтжандылыққа тәрбиелеуде ұлттық сананы оятып, тілін дамыту, білім берудегі тиімді әдістемемен жандандыра түсіп дамыта, тереңдете оқыту.
Күтілетін нәтиже:
Тақырып бойынша әңгіме құрастыру;
Мәтінге өз бетімен ат қою;
Жеке сөздерге дыбыстық талдау жасау;
Ұйқасын тауып өлең құрастыру;
Өз ойларын еркін айта білу;
Сөздік қорларын молайту;
Шығармашылық қиялын дамыту;
Рөлдерде ойнай білу;
Сахналық көріністерді қоя білу;
Өзіндік ой- пікірді айта білуге баулу;
Мақсаты:
Бала негізінен ойлай отырып, қызықты тапсырмаларды орындау барысында бағдарламаның білімділік, тәрбиелік және дамытушылық мақсаттарын жүзеге асыруға, оқушылардың белсенділігін арттыруға, өзіне- өзі баға беруге, ақыл- ой қабілеттерін жетілдіруге, шығармашылық ізденістерін арттыруға негізделген. Әдеби сауатын ашу, оқырмандыққа баулу, рухани дүниесін кеңейту, өз ойларын еркін айта білуге үйрету.
Міндеттері:
Қамтылған тақырыпты меңгерту;
Өз бетімен іздену арқылы әңгіме, жұмбақ, буын ұйқас, жаңылтпаштар құрастыру;
Жақсы мен жаманды айыра білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге жаттығу;
Оқушыларды ұлтжандылыққа тәрбиелеуде ұлттық сананы оятып, тілін дамыту, білім берудегі тиімді әдістемемен жандандыра түсіп дамыта, тереңдете оқыту.
Күтілетін нәтиже:
Тақырып бойынша әңгіме құрастыру;
Мәтінге өз бетімен ат қою;
Жеке сөздерге дыбыстық талдау жасау;
Ұйқасын тауып өлең құрастыру;
Өз ойларын еркін айта білу;
Сөздік қорларын молайту;
Шығармашылық қиялын дамыту;
Рөлдерде ойнай білу;
Сахналық көріністерді қоя білу;
Өзіндік ой- пікірді айта білуге баулу;
«Сауаттылық елінде» таңдау сабағында жүргізілетін жұмыс түрлері:
өз ойынан өлең, өтірік өлеңдер құрастыру
Абайдың қара сөздерін үйрену сахналау айтысқа түсу сайысы
түрлі танымдақ ойындар жүргізу
сурет бойынша әңгіме, өлең құрау
Күтілетін нәтиже:
Дұрыс, толық ойын жеткізе білу
Өлеңді қара сөзге айналдыра білу
Байланыстырып сөйлей білу
Жаңылтпаштарды жаңылмай айта білу
Жұмбақ құрастырып, шешеуін тез таба білуді
Авторлардың шығармаларын таба білу
Қара сөздердің мән- мағынасын түсіндіре білу
Курс бағдарламасының негізі:
- Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы. Бала бақытының жыршылары
Ө.Тұрманжанов.
М.Әлімбаев.
- Мәнерлеп оқу. Көмекші құрал. С.Желдербаева. Алматы. «Рауан» 2014ж
- Бастауыш сыныптардың таңдау сабақтары. Алматы-2013ж.
Құрастырғандар: А.Ж.Агленкина
Хаттама № ......... «.......»....................2014ж.
Мектеп директоры Ж.Е Калиев.
Аудандық сараптау комиссиясы отырысында 3 класқа арналған «Сауаттылық елінде » бағдарламасы мақұлданды.
Хаттама №............ «.......»......................2014ж.
Сараптау комиссиясы ________ ___________________
( қолы) (аты-жөні)
Достарыңызбен бөлісу: |