Сабақтың нөмірі: 1 Сабақтың тақырыбы: Антиген мен антидененің әрекеттесу механизмі
Биология пәні бойынша 11 сынып оқушысының өзіндік жұмысының жоспары
жүктеу/скачать 66,73 Kb.
|
био каз-11 ОГН
- Бұл бет үшін навигация:
- Мақсаты
| Биология пәні бойынша 11 сынып оқушысының өзіндік жұмысының жоспары
IV тоқсан Сабақтың нөмірі: ___5_____ Сабақтың тақырыбы: Генетикалық кодтың қасиеттері: үшөрімділігі, көптігі, әмбебаптығы, бірінбірі жаппайтындығы. Мақсаты : 11.4.1.4 - генетикалық кодтың қасиеттерін түсіндіру Қысқаша конспект Генетикалық код — тірі организмдерге тән нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалаушы (генетикалық) ақпараттың нуклеотидтер тізбегі түріндегі біртұтас “жазылу” жүйесі. Бұл — барлық тірі организмдерге ортақ заңдылық. Генетикалық код туралы қазіргі қалыптасқан көзқарасқа 1960 жылы Америка ғалымдары М. Ниренберг, Г. Корана және П. Ледердің жүргізген зерттеулері көп әсерін тигізді. Генетикалық код бірлігі — ДНҚ мен РНҚ молекуласындағы 3 нуклеотид (триплет) тізбектерінен тұратын кодон (аРНҚ нуклеотидтерінің триплеттері) болып табылады. Гендегі кодондар тізбегі осы генді “жазатын” (кодтайтын) ақуыздағы амин қышқылдар тізбегін анықтайды. Клеткадағы генетикалық код екі сатыда іске асады: транскрипция сатысы ядрода жүреді және ДНҚ-ның сәйкес бөліктерінде ақпараттық (информациялық) рибонуклеин қышқылдарының молекулалары (аРНҚ) жасалады. Сонымен қатар, ДНҚ нуклеотидтер тізбегі аРНҚ нуклеотидтер тізбегі ретінде қайта жазылады; трансляция сатысы цитоплазмада, ақуыз синтезделетін рибосомада жүреді. Сондай-ақ, аРНҚ нуклеотидтер тізбегі, полипептидтер құрайтын амин қышқылдар қалдықтарының белгілі бір тізбегіне көшеді.[1] Генетикалық кодтың бір ерекшелігі, әмбебап екендігі, яғни барлық организмдерде белгілі бір 3 нуклеотид (триплет) белгілі бір амин қышқылдарын “жазады” (кодтайды). Бір амин қышқылы бірнеше триплетпен “жазылуы” (кодталуы) мүмкін. Кодондар арасында “үтір” болмайды, яғни олар бір-бірінен бөлінбеген. Ол бір геннің аймағында белгіленген нүктеден бастап, бір бағытта есептелінеді. 64 кодонның 61-і ақуыз құрайтын 20 амин қышқылдарын “жазады” (кодтайды), ал қалған үш “нонсенс” (мағынасыз) кодондар (УАГ, УАА және УГА) полипептид синтезін аяқтайтын “нүкте” қызметін атқарады. Олар ақуыз биосинтезінінің аяқталғанын білдіреді. Оқушыларға арналған тапсырмалар 1. сілтеме https://www.youtube.com/watch?v=7zL3m-vRyT0 осы видеоны көре отырып қандай ой түйдіңіз,ойыңызды қысқа хабарлама түрінде жазыңыз. Тақырып бойынша сұрақтар Сұрақтарға жауап беріңдер ,талдаңдар. 1. Генетикалық кодтың негізгі биологиялық маңызын ділелдеңдер. 2. Тұқым қуалау дегенді қалай түсінесіңдер? 3. Кітаптағы №1 кестені толтырыңдар. Кері байланыс: орындалған тапсырманы оқушы электронды пошта немесе WhatsApp» мобильді қосымшасы арқылы жібереді. Ескерту: Сабақтың ұзақтығы – 10-15 минуттан аспауы тиіс. жүктеу/скачать 66,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|