Сабақтың тақырыбы : Асыл сөз Сабақтың мақсаты

а) көркем шығарманың мазмұнын меңгерту,шығарманы оқып-үйретудің әдіс тәсілдерін дұрыс қолданып,талдай білуге баулу;

ә) теориялық білімдерін практикамен ұштастыру,ойлау қабілеттерін,мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру,шығармашылық ізденіістерге баулу;

б) қазақтың салт-дәстүрін білуге,қарапайымдылыққа,адамгершілікке,қонақжайлылыққа,сыйластыққа тәрбиелеу;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген І Жансүгіровтың «Ана тілім» өлеңін жатқа сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

Автор өміріне шолу.Мұхтар Әуезов туралы не білесіңдер? Автор өмірін биопоэма әдісі бойынша топтастырады.

«Топтастыру» стратегиясы пайдалынады. Абай кім?

Абай ----ақын-----ағартушы----сатирик----данышпан---кемеңгер---аудармашы

Мәтіннің мазмұнын төмендегі жоспар бойынша айту,түсіндіру.

1. Сый қонақ 2. Абай ықыласы. 3. Біржан құрметі 4. «Жанбота» әні

5. Әмір 6. Орал мен Керімбала 7. Үмітей 8. Әйгерім 9. Абай әсері

10 Иіс кемпір 11 Қайтқан қонақтар. 12. Ұлжан батасы.

1. 
   Оқиғаның басталуы—ауыл жастары,ойын-сауық. Абай аулына Арқаға аты шыққан,асыл сөз,әсем үнімен ұйытқан Біржан салдың келуі.
   
2. 
   Оқиғаның дамуы—Біржанның ән айтуы
   
3. 
   Шиеленісуі-Жастардың әнге деген құлшынысы.
   
4. 
   Шарықтау шегі—Ұлжаннан бата алып Біржанның еліне аттануы,қайтуы.
   
5. 
   Шешімі—Біржанның әнін тыңдауы, жаз бойы қорытындысы ретінде әннің шығуы.
   

кішіпейілділік

қонақжайлылық ұйымшылдық

қарапайымдылық адамгершілік сыйластық

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

а) әңгімедегі кейіпкер характерлерін сомдаудағы жазушы шеберлігін таныту;

ә) кейіпкерлер тағдыры туралы түсінік беру,мәліметтермен таныстыру;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген Абайдың «Біржан сал Абай аулында» әңгімесінің мазмұнын сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. «Мұхтар» сөзі қандай мағынаны білдіреді?

2. Ұлжан ана Біржан мен оның жолдастарына қандай сый-сияпат жасады?

3. Иіс кемпір Әйгерімге не деп алғыс айтты?

б) Жаңа сабақты түсіндіру:

1. Оқулықтан портреттерін таптырту,оқыту.

2. Кейіпкер туралы айту.

Образ—көркем бейне,сөзбен сомдалған тұлға. (Зейнолла Қабдолов)

Типтік образ.Әдебиеттегі бір адам арқылы өмірдегі мың адамды тануға болады.

Қосымша кейіпкерлер

Абайдың аналары: Күңке,Ұлжан,Айғыз,Нұрғаным

Өнерпаз жастар: Үмітей,Балбала,Керімбала,Оралбай,Базаралы

Абайдың туыстары: жары-Әйгерім,інілері-оспан,Әмір,досы-Ербол, жеңгесі-Қалиқа

Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. «Топтастыру» стратегиясы

ақын

сазгер домбырашы

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 6

а) Жазушының өмірінен мәлімет бере отырып,ерлікке,адамгершілікке баулу;

ә) көркем прозаға деген қызығушылыққа,халықтық салт-дәстүрін түсіне білуге тәрбиелеу;

б) оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру,өз ойын ашық айтуға,ізденуге тәрбиелеу;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген М.Әуезовтің «Біржан сал Абай аулында» әңгімесі бойынша слып келген суреттерін тексеремін. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. Біржанның әндерін ата.

2. Біржанды сабаған кім? 3. Абайға жеңгелері қойған ат. Неліктен олай қойған?

Ғ.Мүсірепов 1902 жылы ,қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы,Жамбыл ауданында туған. Ауыл молдасынан хат танып,1917 жылы Қостанай уезінің Обаған болысында 2 класты орыс мектебіне түседі,белгілі ақын,талай жақсы жайсаңдарды оқытқан Бекет Өтетілеуовтен оқиды.Пресногорьковтегі жоғары бастауыш училищені бітіріп,жеті жылдық білім алады.

әңгімелері: «Ер ан», «Ананың анасы», «Ақлима», «Ашынған ана», «Талпақ танау»

повестері: «Тулаған толқында», «Көк үйдегі көршілер», «Өмір ертегісі», «Алғашқы адымдар»

романдары: «Қазақ солдаты», «Оянған өлке», «Ұлпан»

пьесалары: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Ақан сері-Ақтоты», «Қыз Жібек», «Амангелді»

Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

1. Жазушының сүйікті ұстазы Б.Өтетілеуов туралы сенің пікірің қандай?

2. Жазушы көбінесе қандай тақырыпқа жазған?

Оқушылырдың жауаптарына, сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 6

а) Ғ.Мүсіреповтің «Жапон балладасы» шығармасы арқылы Жапонияның Хиросима қаласына тасталған атом бомбасының адам баласына әкелген зардаптары туралы түсіндіру;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген Ғ.Мүсіреповтің «Автобиографиялық әңгімесінің» мазмұнын сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

Картадан Хиросима,Нагасаки қалаларын картадан көрсету.Интернеттен алынған суреттер,мүгедек адамдар,қираған үйлер,ақ қанды адамдар т.б

2. Бомбаның күші неге тең еді?

2-деңгей. 1. Екі атом бомбасынан екі қалада қанша халық қырылды?

2. Жапония халқы қандай зардап шегуде?

3-деңгей. 1. Ғ. Мүсіреповтің «Жапон балладасында» не туралы айтылады?

2. «Жапон балладасы» тарихи шындыққа жата ма?

4-деңгей. 1. Бііздің қаланың қақ жарты халқы екі секундта қырылып қалды.Жанып,күл болып кетпегендері өртелді.Үзінді қай бөлімнен алынған?

2. Аспандай жерге найзадай қадалған от тасқыны менің алдыма әкеліп бір топ адамды үйіп тастады. «Жапон балладасындағы» қай бөлімнен үзінді?

Жапон бұқарасы,қойшы,доктор,Жиренше,Танек Урико, Күлтеке, Абылай, Урико-Сан, Айко,Қарашаш, жеңеше,Жанай, жапон қызы, Байсары, жас балалар, оқушылар,жұмыскерлер.

ішіне	сыртына

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

а) әңгімедегі кейіпкер характерлерін сомдаудағы жазушы шеберлігін таныту;

ә) кейіпкерлер тағдыры туралы түсінік беру,мәліметтермен таныстыру;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген Ғ.Мүсіреповтің «Жапон балладасы» әңгімесінің мазмұнын сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. «Арқаның әңгімесіндегі» кейіпкерлердің жасы нешеде?

А) отыз жетіде Ә) қырыққа жетпеген В) елуге жетпеген

2. «Тастың әңгімесіндегі» қандай тас қайғылы әңгімені баяндады?

А) мрамор Ә) қара тас В) тау

3. «Көздің әңгімесі» «Қазақ әйелі» жинағында қандай атпен енген?

А) «Жапон балладасы» Ә) «Атом құрбаны» В) «Көздің әңгімесі»

4. «Арқаның әңгімесіндегі» кейіпкер қанша уақыт ессіз жатты?

А) екі ай бойы Ә) алты ай бойы В) үш ай бойы

5. Екі қалаға не себепті атом бомбасын тастады?

А) Жапон халқын қырып салу үшін Ә) Жер бетінен жою үшін В) тәжірибе жасаған көрінеді

6. «Арқаның әңгімесіндегі» кейіпкер ауруханада неше рет жатып,неше рет арқасын жаматты?

А) 16 рет Ә) 20 рет В) 10 рет

7. Жапонияға атом бомбасын тастағанда қанша халық қырылды?

А) 350 мыңнан астам Ә) 300 мыңнан астам В) 400 мыңнан астам

8. «Жапон балладасындағы» қаланың қақ жарты халқы қанша уақытта жанып,күл болып кетті?

А) 1 мин Ә) 2 сек В) жарты сағатта

9. «Арқаның әңгімесіндегі» кейіпкер қазір қандай адам?

А) ақ қанды адам Ә) қызыл қанды адам В) сұр қанды адам

Білімді бағалау:

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 6

а) Ә Сәрсенбаев мұрасын тереңдей оқытып үйрету, өлеңнің мазмұнын меңгерту,көркемдік ерекшелігін ашу,Көркем поэзияның сөз өнерінің құдіретін таныту ;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген «Жапон балладасы» атты шығармашылық хронологиялық кестені тексеремін. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. АҚШ Жапонияға бомбасын қай жылы тастады?

2. Бомбаның күші неге тең еді?

3 . Екі атом бомбасынан екі қалада қанша халық қырылды?

4. Жапония халқы қандай зардап шегуде?

Әбу Сәрсенбаев 1905 жылы дүниеге келген. Әбу Сәрсенбаевтің бірнеше өлеңдері бар. Олар: « Ақша бұлт», «Сен құрметте оны» т.б

«Сен құрметте оны» өлеңін мәнерлеп оқып, түсіндіріп беремін
кітаппен жұмыс: .кітаптан өлеңді мәнерлеп,нақышына келтіре оқиды.
Шығармашылық тапсырма: «Менің борышым» тақырыбына ойтолғау жазады.
Білімді бекіту:

Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

1 Сендер кімнің өлеңін көбірек оқисыңдар?

2. «Сен құрметте оны» өлеңінде нені үлгі етіп отыр?

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 6

а) логикалық ойлау қабілеттерінөмірге деген көз қарасын дамыту.

Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;

Сабақтың түрі: ЖББ

Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б

Сабақтың көрнекілігі:, кітаптар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету.

Жоспар--өте күрделі жұмыс. Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті тақырыпты,туындыны,оның идеясын ,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай етіп жасалуы тиіс.Оқушы шығармасының талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да байланысты. Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі.

Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын қаншалықты білетінін ,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі.

Қорытынды бөлім –оқушы шығармасының түйінді өзегі. Мұнда оқушы сөз етіп отырған тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма ,тақырып я мәселе туралы пікірін білдіреді.

Шығарма тақырыбына жоспар құруға көмектесемін.

Жоспар

I Кіріспе.

а)

ә)

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

а) Б.Момышұлы өмірімен,ерлік жолдарымен,кітаптарымен,естеліктерімен таныстыра отырып,елін,жерін құрметтеу,ұлтжандылыққа тәрбиелеу;

ә көркем прозаға деген қызығушылыққа,халықтық салт-дәстүрін түсіне білуге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген шығармаларының,әңгімелерінің мазмұнын сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

Б. Момышұлының өмірі мен шығармашылығы туралы кеңінен тоқталып айттым.

Үлкен атасы Имаш,әжесі Қызтумас,әкесі Момышәлі,шешесі Рәзия,өзінен үлкен әпкелері үбіш,Сәлима,Әлима.Бұл бөлімде атаның 25 жыл әскери қызметте болғаны,әскери қызметтің қыры мен сыры,тәртіптілік,төзімділік,қайсарлық,жігерлік туралы айттым. Сонымен қоса жеті ата жөнінде сөз болды. Әскери қызметтен соң немен айналысты,қандай туындылары бар екенін айтып шықтым.

шығармашылық жұмыс: .

Әңгімеден мақал-мәтелдерді теріп жазады. Сонымен қатар өздері білетін батырлық,ерлік,қырағылық туралы білген мақал-мәтелдерін айтқызу. Оқулықтан жауынгердің бойындағы отансүйгіштік,қайсарлық,шыдамдылық сияқты қасиеттерді бейнелеген сөйлемдерді тапқызу.

Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

1. 
   Үзінді неге «Жауынгердің тұлғасы» деп аталған?
   
2. 
   Оқиға қай жылы қайда болған?
   
3. 
   «Жауынгердің тұлғасы» сенің ойыңша қандай болу керек?
   

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Б.Момышұлының «Жауынгердің тұлғасы» әңгімесін оқып келу.

а) оқушылардың ойлау қабілетін,сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету; ;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру;

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген Б.Момышұлының «Жауынгердің тұлғасы әңгімесінің мазмұнын сұраймын. Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

Бауыржан ата өнері

Бауыржан атаның салған суреттері,қиған оюлары. Келіні Зейнеп Ахметованың естеліктерімен танысу: «Атамыз шығармашылық жұмыс үстінде,жазып отырған еңбегі өнімсіз болған кезде, қолына жедел қайшы мен қағаз алып ою ояды. Сондықтан ою-өрнек кездейсоқ түрде жасалынбайды,адам оған ой жігерін жұмсайды. Сол себепті де оған шығармашылық туынды ретінде қарау керек».

кітаппен жұмыс: . « Б.Момышұлының Отан соғысындағы кезі сендердің кітаптарыңда беріліпті» деп мәтінді оқушылардың өздеріне іштей оқытамын,өзім мазмұнымен таныстырамын.

Сөздікпен жұмыс: дивизия,Волокаламск станциясы,Десятидворка,батальон

Кеңес Одағының батыры атағын 1990 жылы соғсыстағы асқан ерлігі,шебер қолбасшылығы үшін Бауыржан Момышұлына берді.

Әскери шен (атақ) үлгілері бойынша кейіпкерлерді дәрежесіне қарай атату. Маршал,генерал, ......

Білімді бекіту: Балаларға Қ.Аманжоловтың «Бауыржан»атты өлеңін оқып беремін.

Бір дауыл сапырды кеп өрт теңізін

Теңселтіп темір топан дүние жүзін.

Бетіне туған жердің өшпестей қып,

Ер жазды өз қанымен жүрген ізін. Үстінде туған елдің тұрды толқып,

Нақ сол кез естідім мен ер дүбірін

Атағы атын алып келді шалқып,

«Бауыржан Момышұлы» деген бір үн.

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 6

а) Оқушыларға жазушы туралы,оның шығармашылығы туралы сын тұрғысынан ойлау,талқылауға үйрету;

ә) оқушылардың осы сабаққа дейінгі және одан кейінгі білгенін ақпараттармен ұштастыру,жинақтау;

б) мейірімділікке ,қамқорлық көрсетуге,сүйіспеншілікке баулу;