Сабақтың тақырыбы: Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан
Сабақтың мақсаты:
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан, оның табиғат жағдайлары, осы өңірге тән Шілікті патша қорғандарыжалпы бұл аймақты мекендеген аримаспылар туралы баяндай отырып, белсенді, білімді, шыдамды, ұлтжанды азамат тәрбиелеу.
Шығыс Қазақстан-ежелден адамға жайлы, малға шұрайлы жер. Оның жайылымы мол шалғынды аймақтары мен тау жоталары, түрлі металдарға бай кен орындары бұл жерде көне мәдениеттердің қалыптасуына себеп болды.
Шілікті патша қорғандары
Шығыс Қазақстанның Зайсан ауданы жеріндегі жазықта сақ дәуірінің 200-ден аса обалары орналасқан. Оның ішінде 50-ден астамыпатша немесе ақсүйектер ескерткіштері саналады.
Берел қорымдары
Мәдениеті
Сабақты бекіту:
Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.
Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?
Шіліктіобасы мен Бесшатыр обасының құрылысындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды тізіп жаз.
Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.
Берел обасы туралы қысқаша әңгіме құрастыр.
Бағалау:
Үйге тапсырма: §27. Шығыс Қазақстандағы ерте темір дәуірі.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Шығыс Қазақстан мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан, оның табиғат жағдайлары, осы өңірге тән Шілікті патша қорғандарыжалпы бұл аймақты мекендеген аримаспылар туралы баяндай отырып, белсенді, білімді, шыдамды, ұлтжанды азамат тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Көрнекілік:карта, суреттер, сызба.
Сабақтың жоспары I. Ұйымдастыру кезеңі
II Үй тапсырмасын тексеру
III Жаңа сабақ
IV Жаңа сабақты бекіту
V Қорытындылау,бағалау
VI Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Солтүтік Қазақстан деген тарихи географиялық ұғымға бүгінгі қай облыстар кіреді?
Қазақстанның әр түрлі аймақтарындағы табиғат пен климаттың ерекшеліктерін Солтүстік Қазақстанмен салыстыр.
Солтүстік Қазақстанда мал жаю ерекшеліктері неде? Жұт дегеніміз не? Халық табиғаттың бұл құбылысына қарсы қалай күресті?
Солтүстік Қазақстанмен Орталық Қазақстанның ерте темір дәуірі мәдениетіндегі ұқсастықтарды ата.
Жаңа сабақтың жоспары:
Табиғат жағдайы мен халқы
Шығыс Қазақстан аумағын етеде аримаспылар мекендеген
Шығыс Қазақстан-ежелден адамға жайлы, малға шұрайлы жер. Оның жайылымы мол шалғынды аймақтары мен тау жоталары, түрлі металдарға бай кен орындары бұл жерде көне мәдениеттердің қалыптасуына себеп болды.
Шілікті патша қорғандары
Шығыс Қазақстанның Зайсан ауданы жеріндегі жазықта сақ дәуірінің 200-ден аса обалары орналасқан. Оның ішінде 50-ден астамыпатша немесе ақсүйектер ескерткіштері саналады.
Берел қорымдары
Мәдениеті
Сабақты бекіту:
Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.
Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?
Шіліктіобасы мен Бесшатыр обасының құрылысындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды тізіп жаз.
Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.
Берел обасы туралы қысқаша әңгіме құрастыр.
Бағалау:
Үйге тапсырма: §27. Шығыс Қазақстандағы ерте темір дәуірі.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Көшпелілер өркениетінің әлем мәдениетіне қосқан үлесі
Сабақтың мақсаты:
Ежелгі Қазақстан аумағын мекендеген көшпелі тайпалар, олардың өркениеті, Ұлы Жібек жолының сол кездегі қоғам үшін маңызын аша отырып, белсенділігі жоғары білімді азамат тәрбиелеу.
Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.
Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?
Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.
Жаңа сабақтың жоспары:
Көшпелілер өміріндегі адамгершілік құндылықтар мен өнер.
Көшпелілер тұрмысындағы адамгершілік пен әкімшіліктің жүйесі қытайлардың назарын аударып отырған. Қытай билеушілері ғұндардың шабуылынан ғана емес, көбінесе қытайлардың Далаға кетіп қалуынан да қорыққан.
Археологтар ғұндардың баспаналары жайлы...
Көшпелілердің әскери өмірі
«Аң стилі» өнері б.з.б. 7-6 ғасырларда шыққан.
Ұлы Жібек жолының көшпелілер үшін маңызы.
Б.з.б. 6-3 ғасырларда сақтар Қытаймен, Үндістан және Персиямен сауда-саттық жүргізіп тұрған. Бұған сақ обаларынан табылған қытай айналары, Ираннан әкелінген бұйымдар дәлел болады.
Сабақты бекіту: Көшпелілердің материалдық және рухани мәдениеттегі жетістіктері, жалпы адамзат тарихына қосқан үлесі туралы айтып бер.
«Полихром стилі» туралы не білесің? Оны «аң стилімен» салыстыр.
Ұлы Жібек жолы туралы әңгіме құрастыр.
Қазақстанның аумағы арқылы қандай тауарлар тасымалданған?
Бағалау: Үйге тапсырма: §28. Өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Көшпелілердің рухани мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
Ежелгі Қазақстан аумағын мекендеген көшпелі тайпалар, олардың өркениеті, Ұлы Жібек жолының сол кездегі қоғам үшін маңызын аша отырып, белсенділігі жоғары білімді азамат тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: баяндау
Көрнекілік:карта
Сабақтың жоспары I. Ұйымдастыру кезеңі
II Үй тапсырмасын тексеру
III Жаңа сабақ
IV Жаңа сабақты бекіту
V Қорытындылау,бағалау
VI Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.
Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?
Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.
Жаңа сабақтың жоспары:
Көшпелілер өміріндегі адамгершілік құндылықтар мен өнер.
Көшпелілер тұрмысындағы адамгершілік пен әкімшіліктің жүйесі қытайлардың назарын аударып отырған. Қытай билеушілері ғұндардың шабуылынан ғана емес, көбінесе қытайлардың Далаға кетіп қалуынан да қорыққан.
Археологтар ғұндардың баспаналары жайлы...
Көшпелілердің әскери өмірі
«Аң стилі» өнері б.з.б. 7-6 ғасырларда шыққан.
Ұлы Жібек жолының көшпелілер үшін маңызы.
Б.з.б. 6-3 ғасырларда сақтар Қытаймен, Үндістан және Персиямен сауда-саттық жүргізіп тұрған. Бұған сақ обаларынан табылған қытай айналары, Ираннан әкелінген бұйымдар дәлел болады.
Сабақты бекіту: Көшпелілердің материалдық және рухани мәдениеттегі жетістіктері, жалпы адамзат тарихына қосқан үлесі туралы айтып бер.
«Полихром стилі» туралы не білесің? Оны «аң стилімен» салыстыр.
Ұлы Жібек жолы туралы әңгіме құрастыр.
Қазақстанның аумағы арқылы қандай тауарлар тасымалданған?
Бағалау: Үйге тапсырма: §28. Өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Көшпелілердің әдет-ғұрпы мен діни түсініктері
Сабақтың мақсаты:
Қазақстанның ертедегі тұрғындары-сақтар, ғұндар, үйсіндер, қаңлылар мен сарматтардың наным-сенімдері, бұл тайпалардың мәдениетіндегі ұқсастықтар, ескерткіштеріндегі ерекшеліктер, дәстүрі туралы толық-қанды мәлімет бере отырып, ұтжанды, мәдениетті жеке тұлға қалыптастыру.
Сабақтың түрі:аралас
Әдісі: интерактивті
Көрнекілік:сызба, суреттер
Сабақтың жоспары I. Ұйымдастыру кезеңі
II Үй тапсырмасын тексеру
III Жаңа сабақ
IV Жаңа сабақты бекіту
V Қорытындылау,бағалау
VI Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Көшпелілердің материалдық және рухани мәдениеттегі жетістіктері, жалпы адамзат тарихына қосқан үлесі туралы айтып бер.
Көшпелілердің қандай заттарды ойлап тапқанын айт.
Ұлы Жібек жолы туралы айт.
Қазақстанның аумағы арқылы қандай тауарлар тасымалданған?
Жаңа сабақтың жоспары:
Көшпелілердің діни-нанымдары
Қазақстан аумағын жайлаған ежелгі тайпалар ата-баба аруағына, көк тәңіріне сыйынған.
«Олардың жерлеу ғұрыптары, әдет-салты мен күнделікті тұрмысы ұқсас болған» деген сөздерді ертедегі грек тарихшыларының еңбектерінен оқи аламыз. Олар көшпелілердің «басқалармен достық, адал, әрі шынайы қарым-қатынасындағы» қайырымдылық пен әділеттікті атап айтқан.
Мәдениеттегі ұқсастықтар.
Ескерткіштері
Сабақты бекіту:
Көшпелі халықтардың діни нанымдары туралы әңгіме құрастыр.
Сақ, үйсін, ғұн, қаңлы, сармат тайпалырының салт-дәстүрінде қандай ұқсастықтар бар?
Бағалау: Үйге тапсырма: §29. Шығармашылық тапсырма. Картадан ежелгі Қазақстан тұрғындарының, тайпалық одақтар мен мемлекеттердің орналасу аумағын көрсетіңдер. Олардың ерекшеліктері мен ұқсастығын анықтаңдар.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Ежелгі адамдардың антропологиялық сипаттамасы /2 сағат/
Сабақтың мақсаты:
Тарихи, қола дәуірінің ежелгі адамдардың , жалпы антропология ғылымы туралы айта отырып, оқушыларды ғылым-білімге, адамгершілікке, белсенділікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: баяндау
Көрнекілік:карта, суреттер, сызба
Сабақтың жоспары I. Ұйымдастыру кезеңі
II Үй тапсырмасын тексеру
III Жаңа сабақ
IV Жаңа сабақты бекіту
V Қорытындылау,бағалау
VI Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Көшпелі халықтардың діни нанымдары туралы әңгіме құрастыр.
Сақ, үйсін, ғұн, қаңлы, сармат тайпалырының салт-дәстүрінде қандай ұқсастықтар бар?
Жаңа сабақтың жоспары:
Антропология дегеніміз не?
Тарихи антропология
Қола дәуірінің антропологиялық сипаттамасы
Сонымен Андрон мәдениетін қалдырған тайпалардың түр-түсі қандай болды? Жалпы алғанда, Қазақстан жерін қола дәуірі заманында еуропоидтік нәсілге жататын адамдар мекендеген. Олар қырмұрынды, ат жақты, өңі ақшыл, шашы сарғыштау, бойы орташалау болып келген.
Ерте темір дәуірі адамдарының түр-түсі.
Монғолоидтық белгілер Солтүстік және Шығыс Қазақстан жерін мекендеген сақтарда көбірек байқалады. Ал Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан сақтарында монғолоидтық нышандар аздау кездеседі.
Ежелгі дәуір адамдарының бет бейнесі (антропологиясы) тақырыбына қорытынды. /Жалпы, темір дәуірінің аясында Қаз. жерін мекендеген көне этностардың бет әлпетінде біртіндеп монғолоидтық белгілер көбейе бастады./
Сабақты бекіту: Антропология ғылымы жөнінде әңгіме құрастыр.
Қола дәуірінде Қазақстан жерін мекендеген тайпалардың нәсілі қандай болды? Ерте темір дәуіріндегі қазақ жерін мекендеген жұрттардың нәсіліне сипаттама бер.
Бағалау: Үйге тапсырма: §30. Тест.
6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Тест
Сабақтың мақсаты:
Тест тапсырмаларын беру арқылы бір жылғы Ежелгі Қазақстан тарихы пәнінен алған білімдерін пысықтау, белсенділігін арттыру, білімдерін жетілдіру.