Сублимация (лат sublіmo – биікке көтеремін) – заттың кристалдық күйден газ тәрізді күйге ауысуы; жылудың жұтылуымен жүретін процесс. Сондай-ақ сублимация қатты және газ тәрізді фазалар қатар өмір сүретін температура мен қысымның барлық интервалында болатын буланудың бір түрі. Сублимация үшін қажетті энергия сублимация жылуы деп аталады. Сублимация жылуы мен қатты дене бетіндегі қаныққан бу қысымы мен температура арасындағы тәуелділік Клапейрон-Клаузиус теңдеуімен өрнектеледі. Металдық кристалдар сублимациясының нәтижесінде біратомды булар пайда болады; иондық кристалдар буланып, газдық фазада полярлы молекулалар құрады; молекулалық кристалдар молекулалардан тұратын бу түзеді. Сублимацияның негізгі кинетикалық сипаттамасы –сублимация жылдамдығы. Сублимация жылдамдығы – уақыт бірлігі ішінде сублимацияланатын заттың массасы. Зат сублимациясының шекті жылдамдығының температура және газ тәрізді фаза қасиеттеріне тәуелділігі арқылы Жер маңындағы орбиталардан жерге түсетін ғарыштық аппараттарға жылуқорғанғыштығы үшін қолданылатын затты таңдауды анықтайды. Сублимация қатты заттарды тазалау үшін кеңінен қолданылады. Десублимация - заттың бу күйінен тікелей қатты күйге ауысуы; сублимацияға қарсы процесс.
Барлық зат әртүрлі агрегат күйде табылады. Олардың бір күйден екінші күйге көшуі Р-қысым мен Т-температурасына байланысты. Зат күйі фазасы өзінің физикалық, химиялық касиеттері бойынша біртекті болатын облысы.
а) Балқу температусы қысымға байланысты. Ол балқу нүктесі деп аталады.
б) аморф денеде балқу темпертура болмайды.
в) қатты денелер бірден буланады оны сублимация (құрғау) деп атайды немесе газ бірденқатты күйге айналады (десублимация).
І V Бекіту
Мұз-су-бу үшін үштік фазалық диаграмма сызу.
Заттың агрегаттық күйлері.
V Бағалау Оқушылардың білім-білік дағдысының қалыптасуын бағалау.
VІ Үйге тапсырма (Ә2) 16,17,20,есеп
http://emirsaba.org
Достарыңызбен бөлісу: |
